POSZUKIWANIE KRYTERIÓW OCENY NOWOCZESNYCH MALOWIDEŁ ŚCIENNYCH W ZABYTKOWYCH KOŚCIOŁACH W POLSCE
Małgorzata Korpała
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-7784-7264
Abstrakt
W artykule omówiono współczesne polichromie wykonane w XX wieku w zabytkowych kościołach. Często uważa się, że nie pasują one do historycznych, jak również kościelnych wnętrz. Ich wartość jest często dyskredytowana ze względu na epokę, w której zostały stworzone.
Współczesne malowidła ścienne w zabytkowych wnętrzach kościelnych można podzielić w odniesieniu do czasu, w których powstały poprzednie. Druga grupa obejmuje polichromie powstałe po wojnie w trakcie przygotowań i obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski. Współczesne dekoracje w zabytkowych kościołach były również realizowane w późniejszych czasach. Zostały wykonane przez wybitnych artystów - Józefa E. Dutkiewicza, Wacława Taranczewskiego, Jerzego Nowosielskiego. Często polichromie łączą efekty prac konserwatorskich ze współczesnym malarstwem polichromowanym. Najważniejszą cechą tych realizacji było połączenie zabytkowego wyposażenia i wystroju z nowymi, współczesnymi dekoracjami wnętrz. W wielu przypadkach były przejawem nowoczesności, podczas gdy w innych stanowiły kontynuację transformacji starych kościołów poprzez dodawanie kolejnych dzieł sztuki.
Jedyną szansą na uratowanie tych dekoracji jest wpisanie ich do rejestru zabytków. Dlatego konieczne jest przygotowanie kryteriów oceny współczesnych obrazów w historycznych wnętrzach. Pozwoli to nie tylko na docenienie i zachowanie tych polichromii, ale także na ich skuteczną ochronę.
Słowa kluczowe:
współczesne malarstwo, kryteria wartościowania zabytków, malowidła ścienne, konserwacja malowidełBibliografia
Bałus W., Malarstwo sakralne, Wrocław 2002.
Google Scholar
Frycz J., Konserwacja i konserwacja zabytków architektury w Polsce w latach 1795 – 1918, Warszawa 1975.
Google Scholar
J. Wolańska, Katedra ormiańska we Lwowie w latach 102–1938. Przemiany architektoniczne i dekora¬cja wnętrza, Warszawa 2010.
Google Scholar
Kalicińska M., Realizacje badawcze, konserwatorskie i aranżacyjne profesora Józefa E. Dutkiewicza w farze w Olkuszu, w świetle prac konserwatorskich wykonanych tam w latach 1992–1998, „Studia i Materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie”, IX, cz. 1,s. 86–90.
Google Scholar
Kokot M., 30.01.2013 07:00, http://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/1,35771,13317808,Gagarin_ma_zostac_wkosciele__Kuria_sie_nie_zgadza.html; (dostęp: 4.12.2016).
Google Scholar
Korpała M., Nowe w starym – o dosłownej interpretacji Karty Weneckiej na przykładzie wybranych aranżacji malowideł ściennych w zabytkach architektury, „Ochrona Zabytków”, 2016, 2.
Google Scholar
Kosakowski E., Akcje ratunkowe, Sprawozdania (WKiRDS) Pierwszej Katedry Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Wydanie „startowe” za lata 2005–2012, nr 1, czerwiec 2012.
Google Scholar
Ludwiczak J.: http://lazarz.pl/?id=2&nr=7835, data utworzenia: 10-11-2014 01:06, (dostęp: 2.02.2017).
Google Scholar
Łagoda M., http://beta.chojnow.pl/news/news/view/id/2872. data utworzenia: 14 listopad 2013, 16:02; (dostęp: 4.12.2016).
Google Scholar
Ostaszewska M., Józef Dutkiewicz a sztuka konserwacji, [w:] Sztuka konserwacji i restauracji, (red.) I. Szmelter i M. Jadzińska, Warszawa 2007.
Google Scholar
Porębski M., Kilka uwag o wartościowaniu dzieł sztuki [w:] O wartości dzieł sztuki, Materiały II Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Radziejowic 19–21 maja 1966, Warszawa 1968.
Google Scholar
Puciala-Pawłowska J., Sprawa polichromii Józefa Mehoffera w skarbcu Katedry Wawelskiej w świetle polemik i wypowiedzi artysty, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo z. 52 (1973).
Google Scholar
Tomkowicz S., Katedra na Wawelu i jej obecna restauracja, Kraków 1901.
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568).
Google Scholar
http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,44425,18712760,polichromie-nowosielskiego-przema-lowane-sadzilem-ze-pan-wieslaw.html, (dostęp: 4.12.2016).
Google Scholar
Autorzy
Małgorzata KorpałaPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Polska
https://orcid.org/0000-0002-7784-7264
dr, konserwatorka dzieł sztuki, absolwentka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu;
wykładowca w Instytucie Architektury i Urbanistyki w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej
w Nysie.
Zajmuje się pracami konserwatorskimi z zakresu malarstwa i rzeźby polichromowanej,
badaniami konserwatorskimi w zabytkach architektury, jest autorka wielu publikacji z zakresu
konserwacji i badań w zabytkach architektury
Statystyki
Abstract views: 204PDF downloads: 337