ZABYTKI MODERNIZMU JAKO ZDEFINIOWANY ZASÓB DZIEDZICTWA ARCHITEKTONICZNEGO W KONTEKŚCIE OCHRONY KONSERWATORSKIEJ OBIEKTÓW POWOJENNYCH

Maciej Czarnecki

Abstrakt

Współczesny ruch w architekturze XX wieku prezentuje zróżnicowany pod względem trendów i tendencji, a także spójny pod względem cech i kryteriów oceny obraz. Założenie to ma na celu:

- Rozdzielenie głównych kierunków modernizmu z naciskiem na różnorodność form i układów przestrzennych,

- Zademonstrowanie wspólnych cech ideologicznych, artystycznych, stylowych - pozwalających na całościowe traktowanie modernizmu jako ruchu o cechach stylu architektonicznego.

Założenia te należy uznać za kluczowe dla perspektyw ochrony powojennej architektury modernistycznej. Wiele przedwojennych budynków wymienionych w rejestrze zabytków oraz opracowań dotyczących międzywojennego modernizmu ułatwia ocenę wartości, określenie charakterystyk i przywrócenie tej architektury.

Większość realizacji będących przykładem powojennego modernizmu nie jest chroniona, funkcjonuje w zbiorowej świadomości jako przedmiot zbyt współczesny, by traktować je jako zabytki historyczne. Ich cechy ideologiczne, forma, funkcja i technologia rzadko znajdują miejsce w dotychczasowych klasyfikacjach, tym samym nie podlegając ochronie.

Artykuł stanowi próbę podsumowania obiektów oraz cech typowych dla architektury okresu modernizmu i ma na celu udowodnienie, iż modernizm jest ruchem, który należy traktować należycie ze względu na swoją spójność stylistyczną, będącą czasowo ograniczoną do okresu architektury XX wieku.