Dekada edukacji dla zrównoważonego rozwoju – polskie wyzwania
Tadeusz Borys
Katedra Zarządzania Jakością i Środowiskiem, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wydział w Jeleniej Górze, Poland (Polska)
Abstrakt
Przy rozważaniach polskich wyzwań w kształtowania systemu edukacji dla zrównoważonego rozwoju, następujące kwestie zasługują szczególnie na podkreślenie: potrzeba odejścia od wąskiego rozumienia edukacji, która kładzie nacisk tylko na stronę „rozumową” (intelekt, racjonalizm intelektualny) i nawiązuje w małym stopniu do nowych paradygmatów rozwoju na rzecz przejścia do edukacji dla zrównoważonego rozwoju, czyli szerokiego ujęcia roli, zakresu i zadań edukacyjnych, łączących w spójną całość edukację ekologiczną, edukację społeczną i edukację ekonomiczną. Myślenie w kategoriach potrzeby poprawy jakości życia, zwłaszcza w kontekście zrównoważenia jej trzech holistycznych wymiarów (fizyczno/materialnego, psychicznego i duchowego/uczuciowego) niesie ze sobą przemawiające do wszystkich argumenty na rzecz samej idei zrównoważonego rozwoju i konieczności integrowania edukacji, która powinna obejmować różne wymiary jakości życia w aspekcie jej ścisłych związków z szeroko pojętą kulturą. Filarem łączącym te obszary edukacji powinna być jasno sformułowana postawa aksjologiczna, oparta na przekazywaniu i kształtowaniu „ciepłych” wartości (dobro, empatia, uczciwość itd.). Podstawowym przekaźnikiem systemów wartości do różnych obszarów holistycznie rozumianej edukacji jest z pewnością kultura, która powinna w tej roli przenikać wszystkie poziomy oraz rodzaje edukacji. Istota takiej edukacji wyrażona jest wprost w europejskiej Strategii Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju, a także wynika z podstawowego przesłania ogłoszonej przez ONZ Dekady Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju na lata 2005-2014.
Słowa kluczowe:
edukacja, rozwój zrównoważony, jakość życia, system aksjologicznyBibliografia
BANSE G., KIEPAS A. (red.), Zrównoważony rozwój: od naukowego badania do politycznej strategii, wyd. Sigma, Berlin 2005
Google Scholar
BORYS T., Wąskie i szerokie interpretacje zrównoważonego rozwoju oraz konsekwencje wyboru, w: Zrównoważony rozwój – od utopii do praw człowieka, red. Papuziński A., wyd. Branta, Bydgoszcz 2005.
Google Scholar
BORYS T., Problemy edukacji dla zrównoważonego rozwoju – perspektywa aksjologiczna w: Kultura a zrównoważony rozwój: środowisko-ład przestrzenny - dziedzictwo, red. Janikowski R. i Krzysztofek K., UNESCO Warszawa 2009.
Google Scholar
BORYS T., Bildung fur eine nachhalitige Entwicklung –polische Erfahrungen, w: Nachhalitge Entwicklung in Polen und Deuschland: Landwirtschaft – Tourismus – Bildung, Edition Sigma, Berlin 2007, s. 269-283.
Google Scholar
BORYS T. (red.), Edukacja dla zrównoważonego rozwoju, Wyd. „Ekonomia i Środowisko” Białystok 2006.
Google Scholar
BORYS T., JAMKA R. (red.), Edukacja dla ekorozwoju, wyd. Fundacja „Partnerstwo dla Środowiska” Program „Jakość – Oferta – Współpraca”, Kraków – Jelenia Góra 1999.
Google Scholar
BORYS T. (red.) Rola wyższych uczelni w edukacji dla ekorozwoju, wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.
Google Scholar
BORYS T. (red.), Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, wyd. Ekonomia i Środowisko, Warszawa- Białystok, 2005.
Google Scholar
CZERWIŃSKI M., Pytając o cywilizację, Wyd. Cis, Warszawa 2000.
Google Scholar
EDUKACJA, http://pl.wikipedia.org/
Google Scholar
KAFEL K., W gąszczu definicji zrównoważonego rozwoju, w: Wybrane zagadnienia z ekologii i ochrony środowiska. Teoria i praktyka zrównoważonego rozwoju, red. Kalinowska A., Lenart W., Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2007.
Google Scholar
Narodowy Program Edukacji Ekologicznej (NPEE Program wykonawczy Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej oraz warunki jego wdrożenia), Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2001.
Google Scholar
Oświadczenie w sprawie Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju; V Konferencja Ministerialna „Środowisko dla Europy” („Environment for Europe”), Kijów 2003.
Google Scholar
PEZZEY J., Economic Analysis of Sustainable Growth and Sustainable Development, Environment Department Working Paper – The World Bank, no 15, 1989.
Google Scholar
Przez edukację do zrównoważonego rozwoju. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej – NSEE, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2001.
Google Scholar
REDCLIFT M. R, Sustainable Development (1987-2005) – an Oxymoron Comes of Age (Rozwój (1987-2005) zrównoważony - oksymoron czasu dorastania, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 4, no 1, 2009, s. 33-34.
Google Scholar
Strategia Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju, Europejska Komisja Gospodarcza ONZ Warszawa 2008 (przyjęta na spotkaniu wysokiego szczebla przedstawicieli Ministerstw ds. Środowiska oraz Edukacji; Wilno, 17-18 marca 2005 r.).
Google Scholar
SZTUMSKI W., Refleksja na temat rozwoju zrównoważonego rozwoju – czy zrównoważony rozwój jest fikcją, utopią, iluzją czy oszustwem?, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 3, no 2, 2008, s. 133-139.
Google Scholar
UNESCO, http://www.unesco.pl/edukacja/dekada-edukacji-nt-zrownowazonego-rozwoju/neste/1/
Google Scholar
WCED, Our Common Future, Oxford University Press, New York 1987.
Google Scholar
Zrównoważona Europa dla lepszego świata: Strategia Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej, Komunikat Komisji Europejskiej, Bruksela 15 maja 2001.
Google Scholar
ZACHER L.W., Trwały rozwój – utopia czy realna możliwość?, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Su-stainable Development, vol. 3, no 2, 2008, s. 63-68.
Google Scholar
Autorzy
Tadeusz BorysKatedra Zarządzania Jakością i Środowiskiem, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wydział w Jeleniej Górze, Poland Polska
Statystyki
Abstract views: 8PDF downloads: 1
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
