Pensjonaty i hotele przy turystyczno-sportowych szlakach Karkonoszy

Anna Wojtas-Harań

anna.wojtas-haran@pwr.edu.pl
Department of Housing, Industrial Architecture, Interiors, Rural Planning, Landscape and Visual Arts K6, Faculty of Architecture, Wroclaw University of Technology (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-8434-7348

Abstrakt

Cechą znamienną pierwszych pensjonatów i hoteli w miejscowościach położonych w Karkonoszach była ich lokalizacja w ścisłym związku z przyrodą.  Zazwyczaj  zabudowania z przełomu XIX i XX wieku były  swobodnie wpisane w zieloną przestrzeń wśród: bezmiernego górskiego krajobrazu lub romantycznego założenia parkowego, czy terenów sportowych i rekreacyjnych. 

Takie urządzenia sportowe jak: trasy saneczkarskie, trasy bobslejowe, skocznie, wyciągi narciarskie, nartostrady, korty tenisowe,  kąpieliska, lodowiska sytuowano w sposób sprawiający wrażenie  kompozycyjnej i funkcjonalnej całości z willami i pensjonatami. Umieszczane były w obrębie większych przestrzeni zielonych z umożliwieniem szerokiego widoku na pasmo Karkonoszy z jednej lub Gór Izerskich z drugiej strony, w bezpośrednim kontakcie z leśną przyrodą i świeżym powietrzem.  Zabudowa turystyczno-mieszkalna miała być  eleganckim  tłem wydarzeń sportowych przy obopólnym wykorzystaniu wszelkich walorów przyrodniczych i krajobrazowych.

W miarę upływu czasu, zmiana potrzeb i oczekiwań turystów i sportowców spowodowała, że  niektóre tereny sportowe zagubiły swoje pierwotne przeznaczenie lub zostały zabudowane. W tej sytuacji pensjonaty i hotele zatraciły atrakcyjne sąsiedztwo. Oprócz także wielu innych przyczyn, zachwiała się harmonia pomiędzy obszarami zabudowanymi i otwartymi, zielonymi.

Instytucje finansujące

środki uczelniane ewentualnie własne

Słowa kluczowe:

obiekty sportowe, pensjonaty, hotele, tereny zielone, stacje sportowe

Biesiekierski T., Suchodolski J., Trocka-Leszczyńska E., 1999: Architektura na obszarze Sudetów: Sudety Środkowe, Wschodnie i Przedgórze Sudeckie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
  Google Scholar

Balińska G., 1991: Uzdrowiska dolnośląskie: problemy rozwoju i ochrony wartości kulturowych do II wojny światowej, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
  Google Scholar

Diener R., Herzog J., Meili M., de Meuron P. Schmid Ch., 2005: Switzerland – an Urban Portrait, [b.m.], 212.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783034608664   Google Scholar

Janczak J., 1976−1985: Rozwój uzdrowisk i turystyki w: Historia Śląska, t. 3 pod redakcją Stanisława Michalkiewicza, cz. 1−2, Ossolineum Wrocław.
  Google Scholar

Janczak J., 1988 “Z kuferkiem i chlebakiem: Z przeszłości uzdrowisk i turystyki śląskiej”, Wydawnictwo PTTK Kraj Warszawa – Kraków.
  Google Scholar

Koeppen A., 1908/09: Die Schreiberhauer Künstlerkolonie, “Schlesien”, Nr 2, 465−471.
  Google Scholar

Koeppen A., 1909/10: Zur Wiederbelebung schlesischer Bauernhäuser, “Schlesien”, Nr 3, 559−562.
  Google Scholar

Łaborewicz I, Wiater P., 2010: Szklarska Poręba: Monografia historyczna, AdRem Jelenia Góra.
  Google Scholar

Mazurski K., 2012: Historia turystyki sudeckiej, COTG PTTK Kraków.
  Google Scholar

Potocki J., 2004: Rozwój zagospodarowania turystycznego Sudetów od połowy XIX wieku do II wojny światowej, Jelenia Góra.
  Google Scholar

Potocki J., 2009: Funkcje turystyki w kształtowaniu transgenicznego regionu górskiego Sudetów, WTN Wrocław.
  Google Scholar

Przerwa T., 2012: Między lękiem a zachwytem. Sporty zimowe w Śląskich Sudetach i ich znaczenie dla regionu (do 1945). Oficyna Wydawnicza ATUT Wrocław, 9.
  Google Scholar

Prospekt von Schreiberhau im Riesengebirge mit Wohnungs – Verzeichnis, 1915: Herausgegeben vom Verkehrs-Ausschuss der Gemeinde Schreiberhau Schreiberhau.
  Google Scholar

Reichs Handbuch der Deutschen Fremdenverkehrsorte. 1938: Verlag Erwin Jäger, Berlin, 556.
  Google Scholar

Schreiberhau im Riesengebirge Klimatischer Höhenluftkurort Wintersportplatz, Sommer 1929: Hrsg. von der Kurverwaltung Schreiberhau Schreiberhau.
  Google Scholar

Schreiberhau im Winter, 1915: Hrsg. Vom Verkehrs – Ausschuss der Gemeinde Schreiberhau, 22.
  Google Scholar

Steć T, Walczak W., 1962: Karkonosze: monografia krajoznawcza, Wydawnictwo SPORT I TURYSTYKA Warszawa.
  Google Scholar

Suchodolski J., 2014: Architektura schronisk górskich w Sudetach, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
  Google Scholar

Suchodolski J., 1996: Regionalizm w kształtowaniu formy architektury współczesnej na obszarze Sudetów, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
  Google Scholar

Szymanski-Störtkuhl B., Ilkosz J., 1999: Od zagrody do willi. Architektura Kolonii Artystycznej w Karkonoszach, [w:] K. Bździach (red.), Wspaniały krajobraz. Artyści i kolonie artystyczne w Karkonoszach w XX wieku, Gesellachaft für interregionalen Kulturaustausch e.V., Berlin Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze, Berlin i Jelenia Góra.
  Google Scholar

Trocka-Leszczyńska E., 1995: Wiejska zabudowa mieszkaniowa w regionie Sudeckim, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
  Google Scholar

Urządzenia sportowe Projektowanie i budowa red Romuald Wirszyłło, 1966: Wydawnictwo Arkady Warszawa, 7.
  Google Scholar

Vasko-Juhász D., 2006: Die Südbahn Ihre Kurorte und Hotels, Böhlau Verlag, Wien Köln Weimar.
DOI: https://doi.org/10.26530/OAPEN_437160   Google Scholar

Wejchert K., 1955: Znaczenie terenów sportowych w osiedlach, red. Instytut Urbanistyki i Architektury, Tereny i urządzenia sportowe, Wydawnictwo Budownictwo i Architektura Warszawa, 7.
  Google Scholar

Wiater P., Zimowa infrastruktura Szklarskiej Poręby do 1945 roku [online]. [dostęp 30.06.2017]. Dostępny w Internecie:http://www.szklarskaporeba.pl/files/ciekawostki%20historyczne/Zimowa%20infrastruktura%20Szklarskiej%20poreby%20do%201945%20r.pdf.
  Google Scholar

Wintersport und Winterreisen im Riesengebirge Praktischer Reisefuhrer, 1914: [b.m].
  Google Scholar

Wohnungs verzeichnis. Heilklimatischer Kurort und Wintersportplatz, 1929: Herausgegeben von der Kurverwaltung Schreiberhau, Schreiberhau.
  Google Scholar

Wohnungs Verzeichnis. Heilklimatischer Kurort und Wintersportplatz Schreiberhau im Riesengebirge 1939: Hrsg. von der Ortsstelle Schreiberhau der Wirtschafts – gruppe Gaststten und beherbergungsgewerbe in Zusammenarbebit mit der Kurverwaltung Schreiberhau, Hirschberg.
  Google Scholar

Wróblewski S., 2016: Zieleń zespołów sportowych z okresu dwudziestolecia międzywojennego na Dolnym Śląsku Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych XII Nr 4, PWN Lublin, 107−123.
DOI: https://doi.org/10.35784/teka.1532   Google Scholar


Opublikowane
2019-06-28

Cited By / Share

Wojtas-Harań, A. (2019). Pensjonaty i hotele przy turystyczno-sportowych szlakach Karkonoszy. Teka Komisji Architektury, Urbanistyki I Studiów Krajobrazowych, 15(2), 23–32. https://doi.org/10.35784/teka.1380

Autorzy

Anna Wojtas-Harań 
anna.wojtas-haran@pwr.edu.pl
Department of Housing, Industrial Architecture, Interiors, Rural Planning, Landscape and Visual Arts K6, Faculty of Architecture, Wroclaw University of Technology Polska
https://orcid.org/0000-0002-8434-7348

Statystyki

Abstract views: 113
PDF downloads: 162