Wykorzystanie tomografii komputerowej do oceny stanu zdrowotnego lip drobnolistnych (Tilia cordata Mill.) historycznej alei w Krasieninie (województwo lubelskie)

Wojciech Durlak


Zakład Roślin Ozdobnych i Dendrologii, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (Polska)

Margot Dudkiewicz


Katedra Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (Polska)

Krystyna Pudelska


Katedra Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (Polska)

Marek Dąbski


Katedra Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (Polska)

Abstrakt

Celem pracy jest ocena kondycji wybranych drzew rosnących w zabytkowej alei lipowej w Krasieninie, która jest drogą dojazdową do XIX-wiecznego klasycystycznego dworu rodu Mrozewiczów. Aleja lipowa wyznacza główną oś założenia i wraz z obiektem dworsko–parkowym jest wpisana do rejestru zabytków woj. lubelskiego. Oceny lip drobnolistnych dokonano na podstawie zewnętrznych oględzin drzew oraz za pomocą urządzenia PICUS Sonic Tomograph pozwalającego w precyzyjny sposób określić jakościową strukturę drewna danego egzemplarza w badanym przekroju poprzecznym. Wyniki badań wskazują, że stan zdrowotny wytypowanych do oceny drzew w zabytkowej alei lipowej jest zróżnicowany. Większość lip charakteryzuje się obniżoną kondycją zdrowotną. Obrazy tomogramów wykazały, że u ponad połowy badanych drzew udział drewna całkowicie sprawnego technicznie waha się od 37 do 42%, a minimalna grubość ścianki wynosi od 14,9 do 18,3 cm. Nie oznacza to jednak, że drzewa można uznać za bezpieczne pod względem stabilności (wytrzymałości mechanicznej). W dużej mierze zależy to od stopnia rozkładu drewna wewnątrz pnia i sposobu jego umiejscowienia. Na dwóch okazach zaobserwowano występowanie owocników grzybów: Panellus stipticus i Pleurotus ostreatus. Jedna z lip posiada szczątkową ilość drewna sprawnego technicznie i jest egzemplarzem zagrażającym bezpieczeństwu ruchu.


Słowa kluczowe:

Krasienin gm. Niemce, zabytkowa aleja lipowa, ocena kondycji drzew, tomograf dźwiękowy

Bond J. 2006. Foundations of the tree risk analysis: Use of the t/R ratio to Evaluate Trunk Failure Potential: 31−34. Arborist News ISA http://www.urbanforestanalytics.com/sites/default/files/pdf/bond_tR.pdf.
  Google Scholar

Brazee N. J., Marra R. E., Göcke L., Van Wassenaer P. 2011. Non-destructive assessment of internal decay in three hardwood species of northeastern North America using sonic and electrical impedance tomography. Forestry 84(1): 33−39.
DOI: https://doi.org/10.1093/forestry/cpq040   Google Scholar

Bucur V. 2005. Ultrasonic techniques for nondestructive testing of standing trees. Ultrasonics 43:237−239.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ultras.2004.06.008   Google Scholar

Chomicz E. 2007. Bezinwazyjne metody wykrywania defektów wewnątrz pni drzew stojących (Tomograf PiCUS® Sonic i PiCUS® Treetronic). Leśne Prace Badawcze 3: 117−121.
  Google Scholar

Chomicz E. 2010. Bezinwazyjne diagnozowanie kondycji drzew zabytkowych z zastosowaniem tomografów PiCUS®. Kurier Konserwatorski 8: 29−32.
  Google Scholar

Deflorio G., Fink S., Schwarze F. 2008. Detection of incipient decay in tree stems with sonic tomography after wounding and fungal inoculation. Wood Sci. Technol. 42: 117−132.
DOI: https://doi.org/10.1007/s00226-007-0159-0   Google Scholar

Gilbert E.A., Smiley E.T. 2004. Picus Sonic Tomography for the quantification of decay in white oak (Quercus alba) and hickory (Carya spp.). Journal of Arboriculture 30(5): 277−281.
DOI: https://doi.org/10.48044/jauf.2004.033   Google Scholar

Göcke L., Rust S., Weihs U., Günther T., Rücker C. 2007. Combining sonic and electrical impedance tomography for the nondestructive testing of trees. Proceedings of the 15th International Symposium on Nondestructive Testing of Wood: September 10−12, Duluth, Minnesota, USA: 31−42.
  Google Scholar

Kazemi-Najafi S., Shalbafan A., Ebrahimi G. 2009. Internal decay assessment in standing beech trees using ultrasonic velocity measurement. Eur. J. Forest Res. 128: 345−350.
DOI: https://doi.org/10.1007/s10342-009-0269-3   Google Scholar

Kersten, W., Schwarze F.W.M.R. 2005. Development of decay in the sapwood of trees wounded by the use of decay detecting devices. Arboricultural Journal 28:165−181.
DOI: https://doi.org/10.1080/03071375.2005.9747417   Google Scholar

Kraus-Galińska B, Rojek A. K, Wojnarowska M., 2008. Inwentaryzacja zieleni z waloryzacją. Teren sportowo – rekreacyjny Dzielnicy Rembertów Warszawa ul. Czwartaków Działka nr ew. 13/13−09−10. ABIES.: 12- 13.
  Google Scholar

Luley C.L. 2005. Wood decay fungi common to living urban trees in the northeast and central United States. Urban Forestry LLC, Naples, NY.
  Google Scholar

Majdecki L., 1980– 1986. Tabela wiekowa drzew. Rkps, Oddział Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.
  Google Scholar

Mattheck C., Bethge K., Weber K. 2015. The Body Language of Trees. Encyclopedia of Visual Tree Assessment. Karlsruhe Institute of Technology –Campus North: 404−405.
  Google Scholar

Nicolotti G., Socco L.V., Martinis R., Godio A. Sambuelli L. 2003. Application and comparison of three tomographic techniques for detection of decay in trees. Journal of Arboriculture 29: 66−77.
DOI: https://doi.org/10.48044/jauf.2003.009   Google Scholar

Pokorny J. 2003. Urban tree risks management: A community guide to program design and implementation. NA-TP-03−03. USDA Forest Service, Northeastern Area, State and Private Forestry, St. Paul, MN.
  Google Scholar

Rabe C. Ferner D., Fink S., Schwarze F. W. M. R. 2004. Detection of decay in trees with stress waves and interpretation of acoustic tomograms. Arboric. J. 28: 3−19.
DOI: https://doi.org/10.1080/03071375.2004.9747399   Google Scholar

Siewniak M. 1988. Ochrona drzew pomnikowych Komunikaty Dendrologiczne 7: 1−15.
  Google Scholar

Siewniak M., 1990. Gospodarka drzewostanem w założeniach parkowo-ogrodowych Komunikaty Dendrologiczne 16: 4−14.
  Google Scholar

Siewniak M., Bobek W. 2010. Zagrożenie ludzi i mienia w parkach, metody określania stanu statycznego drzew. Kurier Konserwatorski 8: 13−17.
  Google Scholar

Siewniak M., Bobek W. 2010. Aleje historyczne – dobre przykłady: Aleja 3 Maja w Krakowie i Aleja NMP w Częstochowie. Kurier Konserwatorski 8:5−12.
  Google Scholar

Siewniak M., Siewniak M., Banzhaf A. 1991. Problemy rekonstrukcji alei w ogrodach zabytkowych na przykładzie centralnej alei w Mosznej: 3−5.
  Google Scholar

Suchocka M. 2012. Zalety i ograniczenia stosowania wizualnej metody oceny drzew (VTA) jako odpowiedź na problemy związane z zagrożeniami powodowanymi przez drzewa miejskie. Człowiek i Środowisko 36 (1−2): 97−110.
  Google Scholar

Szczepanowska 2001. Drzewa w mieście. Hortpress Sp. z o.o., Warszawa.
  Google Scholar

Szczepanowska H.B., Szmigiel-Franz A., Tyszko-Chmielowiec P., Witkoś K., Ziemiańska M., 2012. Aleje. Podręcznik użytkownika jak dbać o drzewa, żeby nam służyły? Drogi dla natury. Wrocław: 9−10, 146.
DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2012.10.1.01   Google Scholar

Wang X., Allison R.B. 2008. Decay detection in red oak trees using a combination of visual inspection, acoustic testing, and resistance microdrilling. Arboriculture & Urban Forestry 34(1): 1−4.
  Google Scholar

Wang X., Allison R.B. Wang L., Ross R.J. 2007. Acoustic tomography for decay detection in red oak trees. Research Paper FPL-RP-642. Madison WI:U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Forest Products Laboratory: 1−7.
  Google Scholar

Wilcox W. W. 1988. Detection of early stages of wood decay with ultrasonic pulse velocity. For. Pro. J. 38: 5.
  Google Scholar

Witkoś K. (red.) 2012. Aleje – podręcznik użytkownika. Jak dbać o drzewa, żeby nam służyły? Fundacja EkoRozwoju, Wrocław.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2017-03-31

Cited By / Share

Durlak, W., Dudkiewicz, M., Pudelska, K., & Dąbski, M. (2017). Wykorzystanie tomografii komputerowej do oceny stanu zdrowotnego lip drobnolistnych (Tilia cordata Mill.) historycznej alei w Krasieninie (województwo lubelskie). Teka Komisji Architektury, Urbanistyki I Studiów Krajobrazowych, 13(1), 96–108. https://doi.org/10.35784/teka.1648

Autorzy

Wojciech Durlak 

Zakład Roślin Ozdobnych i Dendrologii, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Polska

Autorzy

Margot Dudkiewicz 

Katedra Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Polska

Autorzy

Krystyna Pudelska 

Katedra Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Polska

Autorzy

Marek Dąbski 

Katedra Roślin Ozdobnych i Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Polska

Statystyki

Abstract views: 141
PDF downloads: 204