Cmentarz wojenny przy ul. Białej w Lublinie – problematyka ochrony zabytku

Halina Landecka

Abstrakt

Cmentarz wojenny przy ul. Białej w Lublinie położony w zespole cmentarzy: komunalnego, katolickiego, ewangelickiego i prawosławnego został założony w związku z koniecznością zapewnienia pochówków żołnierzy poległych podczas I wojny światowej. Projekt cmentarza o regularnym układzie grobów i alej, z kaplicą cmentarną na osi powstał w 1917 w austriackiej pracowni architektonicznej. W kolejnych latach cmentarz nadal zapełniał się grobami żołnierzy, ale także pojawiały się groby członków rodzin wojskowych, a w latach władzy ludowej – zasłużonych działaczy państwowych.

Obok prostych grobów ziemnych z krzyżami pojawiły się murowane pomniki i współczesne grobowce. Regularny układ został zakłócony, nie użytkowana od lat 70. kaplica popadła w ruinę, cmentarz przejęła pod zarząd gmina Lublin. Prace restauratorskie zostały podjęte w latach 2007−2009 z inicjatywy mec. Jerzego Kiełbowicza. Przeprowadzono kapitalny remont kaplicy, konserwację polichromii zdobiących wnętrze oraz detali architektonicznych.
Kwatery wojskowe, główne aleje, zieleń zostały w części uporządkowane. Konieczne jest opracowanie planu rewaloryzacji całego cmentarza wojennego w celu uczytelnienia jego historycznego układu i zabytkowych wartości.