Przekształcenia przestrzeni miejskiej, miejsce i nie-miejsce

Dariusz Gaweł

dga@vp.pl
Katedra Architektury Współczesnej, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-5759-1962

Abstrakt

Artykuł jest efektem kontynuacji badań nad przestrzenią miejską w warunkach powszechnej globalizacji. Powstał w oparciu o krytykę literatury fachowej oraz spostrzeżenia i badania „in situ”, odnoszące się do opisywanych miejsc. Termin ,,nie miejsce” stanowi podstawę do przeprowadzenia oceny przestrzeni miejskiej w warunkach szybko postępujących  zmian,  przekształcanego środowiska zbudowanego miast i warunków życia jej użytkowników. Zmieniające się tempo życia, postęp techniczny i informatyzacja procesów, nakładają na mieszkańców wiele dodatkowych wyzwań. O ile historycznie ukształtowane struktury urbanistyczne posiadają naturalne wykształcone cechy tożsamości miejsca, o tyle gwałtownie powstające nie-miejsca wykazują kompletny ich brak. Współczesne nie-miejsca stają się punktem zetknięcia tworzonej architektury, urbanistyki i negatywnych skutków życia społecznego mieszkańców. Są one tworzone w pozornych warunkach troski o dobro wspólne, a współczesne  miasta ulegają  powolnej pauperyzacji. Artykuł jest konfrontacją rozważań teoretycznych popartych analizą konkretnych realizacji.


Słowa kluczowe:

nie-miejsce, miejsce, miasto, przestrzeń miejska, przestrzeń publiczna

Auge M., Non-places: Introduction to an Antropology of Supermodernity, Verso 1995.
  Google Scholar

Bauman Z., Szanse etyki w zglobalizowanym świecie, Wydawnictwo Znak, Kraków 2007.
  Google Scholar

Bauman Z., Nowoczesność i zagłada, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009.
  Google Scholar

Bierwiaczonek K., Miejsca i nie-miejsca w perspektywie badań nad przestrzeniami publicznymi polskich miast, [w:] Acta Universitatis Lodziensis, Folia Socjologica Vol. 64, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódz 2018.
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.64.04   Google Scholar

Czarnecki B., Siemiński W., Kształtowanie bezpiecznej przestrzeni publicznej, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2004.
  Google Scholar

Djukic A., Publiczna przestrzeń ulicy – przekształcenie i ulepszenie tożsamości, [w:] Czasopismo Techniczne, Politechnika Krakowska, Seria Architektura, Vol 2A, Kraków 2008.
  Google Scholar

Dymnicka M., Od miejsca do nie-miejsca, [w:] Acta Universitatis Lodziensis, Folia Socjologica Vol. 36, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2011.
  Google Scholar

Gawel D., Strategiczne węzły miejskie w wielkich miastach Azji Południowo-Wschodniej, [w:] Budownictwo i Architektura. Vol 17(2), Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2018.
DOI: https://doi.org/10.24358/Bud-Arch_18_172_14   Google Scholar

Gaweł D., Szafranek A., Place publiczne miast jako przestrzeń stymulujaca potrzeby człowieka, [w]; Budownictwo i Architektura. Vol 17(3), Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2018.
DOI: https://doi.org/10.24358/Bud-Arch_18_173_05   Google Scholar

Gwizdak W., Oddziaływanie centrów handlowych na structurę miast, [w:] Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Architektura, Vol. 44, nr 1744, Gliwice 2006.
  Google Scholar

Jacobs J., The Death and Life of Great American, Random House, New York 1993.
  Google Scholar

Kochanowska D., Śródmiejskie przestrzenie publiczne – współczesne przekształcenia, [w:] Kochanowski M. (red.) Przestrzeń publiczna miasta postindustrialnego, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2002.
  Google Scholar

Kochanowski M., Wnioski poznawcze i aplikacyjne, [w:] Kochanowski M. (red.) Przestrzeń publiczna miasta postindustrialnego. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2002.
  Google Scholar

Kobryń A., Wielokryterialne wspomaganie decyzji w gospodarowaniu przestrzenią, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2014.
  Google Scholar

Lorens P., Główne typy i rodzaje współczesnych przestrzeni publicznych, [w:] Lorens P. Martyniuk-Pęczek J.(red.), Problemy kształtowania przestrzeni publicznych. Miasto. Metropolia. Region, Wydawnictwo Urbanista, Gdańsk 2010.
  Google Scholar

Lynch K., The Image of the City, The MIT Press 1960.
  Google Scholar

Makowski G., Świątynia konsumpcji. Geneza i społeczne znaczenie centrum handlowego, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2003.
  Google Scholar

Paprzyca K., Miejsca – nie-miejsca w przestrzeniach publicznych małych miast, [w:] Przestrzeń i Forma, Czasopismo Naukowe PAN i ZUT w Szczecinie, Vol. 32, Zeszyt 2, Szczecin 2015.
  Google Scholar

Roj-Rojewski S., Kotarska E., Uwarunkowania lokalizacji stacji paliw na obszarach miejskich i wiejskich na przykładzie województwa podlaskiego, [w:] Studia Miejskie, Vol. 32, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2018.
DOI: https://doi.org/10.25167/sm2018.032.09   Google Scholar

Solarek K., Współczesne koncepcje rozwoju miasta, [w:] Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, Komitet Architektury i Urbanistyki PAN, Zeszyt 4, Warszawa 2011.
  Google Scholar

Skalski K.M., O budowie rewitalizacji dawnych dzielnic miejskich, Krakowski Instytut Nieruchomości, Kraków 1996.
  Google Scholar

Śliwińska-Ładzińska W., Kryteria projektowania miast XXI wieku – na przykładzie Lizbony, [w:] Przestrzeń Europy, J.M. Chmielewski (red.), Towarzystwo Urbanistów Polskich Oddział Warszawski, Warszawa 1999.
  Google Scholar

Zukin S., The Cultures of Cities, Blackwell Publishing, Malden MA 1995.
  Google Scholar

Zuziak Z.K., Nowe przestrzenie podróży. Przestrzenie publiczne węzłów transportu, [w:] Przestrzeń publiczna miasta postindustrialnego, M. Kochanowski (red.), Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2002.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2020-12-30

Cited By / Share

Gaweł, D. (2020). Przekształcenia przestrzeni miejskiej, miejsce i nie-miejsce. Teka Komisji Architektury, Urbanistyki I Studiów Krajobrazowych, 16(4), 106–113. https://doi.org/10.35784/teka.2436

Autorzy

Dariusz Gaweł 
dga@vp.pl
Katedra Architektury Współczesnej, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska Polska
https://orcid.org/0000-0001-5759-1962

Statystyki

Abstract views: 235
PDF downloads: 255