Modelowe kształtowanie szpitali powszechnych w okresie międzywojennym na przykładzie szpitala w Puławach

Natalia Przesmycka

n.przesmycka@pollub.pl
Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-1755-2448

Abstrakt

W wyniku badań i dyskusji lekarzy i architektów zaangażowanych w rozwój szpitalnictwa w dwudziestoleciu międzywojennym, wypracowano rozwiązania modelowe optymalizujące układy funkcjonalne szpitali, ich wielkość, organizację, rozwiązania architektoniczne i budowlane. Z powodu wybuchu II wojny światowej, niewiele założeń doczekało się realizacji w pełnym zakresie. Budynek w Puławach jest wyjątkową inwestycją w skali kraju, ponieważ na jego przykładzie wdrożono idee realizacji racjonalnego i nowoczesnego niewielkiego szpitala powszechnego, a tego rodzaju szpitali w odrodzonej Polsce brakowało najbardziej. Celem badań jest wykazanie wartości architektonicznych budynku obecnego pawilonu B w zespole SPZOZ w Puławach, jako wdrożenia rozwiązania projektowego zawierającego najnowsze idee okresu międzywojennego w zakresie kształtowania szpitali powszechnych.

 


Słowa kluczowe:

architektura szpitali, projektowanie szpitali, optymalizacja projektu szpitala, architektura modernistyczna, architektura międzywojenna, Puławy, modelowe szpitale

Borawski W., Przegląd nowoczesnych włoskich szpitali, „Przegląd Szpitalnictwa” 1936, R.6 Nr1, s. 75−84. Borawski W., Oszczędne kształtowanie budynku szpitala prowincjonalnego, „Przegląd Szpitalnictwa”, 1934 R. 4 Nr 4, s. 45.
  Google Scholar

Bujalski J., Rzut oka na stan i działalność zakładów leczniczych państwowych, komunalnych, społecznych i prywatnych na podstawie sprawozdań za rok 1934−1935, „Lekarz Polski”, Warszawa 1936.
  Google Scholar

Cianciara D., Zdrowie publiczne w Polsce przed II wojną światową – lekcja dla współczesnych, „Przegląd Epidemiologiczny”, 2011: 65, s. 635−641.
  Google Scholar

Góralski Z., Szpitale na Lubelszczyźnie w okresie przedrozbiorowym, PWN, Warszawa – Łódź 1982.
  Google Scholar

Grassmann M., Zemke-Górecka A., Kędra B., Szpitalnictwo cywilne w województwie białostockim w II Rzeczypospolitej, „Miscellanea historico-iuridica” tom VIII ROK 2009.
DOI: https://doi.org/10.15290/mhi.2009.08.08   Google Scholar

Heyman M., Ogólna Rozbudowa Szpitalnictwa w Polsce, „Przegląd Szpitalnictwa” 1939 Nr 1/2, s. 80.
  Google Scholar

Heyman M., Współczesne oszczędne kształtowanie budynku szpitalnego, „Przegląd Szpitalnictwa” 1938 Nr 1/2, s. 33−37.
  Google Scholar

http://www.beta.architektura.warszawa.sarp.org.pl/projektant/wladyslaw_borawski,243 (dostęp 10. 12. 2020).
  Google Scholar

Kopociński Z., Kopociński K., Szpital Wojskowy w Równem w latach 1919−1939, Głogów 2020, Wyd. Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Głogowie.
  Google Scholar

Łysiak M., Materiały do dziejów szpitalnictwa toruńskiego w okresie międzywojennym 1920−1939 „Rocznik Toruński” 2005, nr 32, s. 215−228.
  Google Scholar

Mały Rocznik Statystyczny 1939.
  Google Scholar

Noszczyk, W. Zarys dziejów medycyny w Polsce, t. II, Warszawa 2016.
  Google Scholar

Od przeszłości do współczesności. Historia medycyny w Puławach, zespół red., Puławy 2014.
  Google Scholar

Ostromęcki B., Projekt typowego pawilonu dla chorób skórno-wenerycznych na 100 łóżek przy wojewódzkim szpitalu ogólnym, „Przegląd Szpitalnictwa” 1936 R. 6 Nr 1, s. 59−67.
  Google Scholar

Ostromęcki B., Projekt typowego szpitala powszechnego na 60 łóżek z 1932, odbitka z dwutygodnika „Zdrowie”.
  Google Scholar

Ostromęcki B., Typy pawilonów dla chorób zakaźnych przy powiatowych szpitalach powszechnych, „Przegląd Szpitalnictwa”, 1936 R. 6 Nr 1, s. 59−67.
  Google Scholar

Ostromęcki B., Zasady organizacji szpitali publicznych, „Warszawskie Czasopiśmio Lekarskie” 1924/1.
  Google Scholar

Paradowska A., Przeciw chorobie. Architektura szpitalna wielkopolski w dwudziestoleciu międzywojennym, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2015.
  Google Scholar

Partyka W., Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki, Wyd. KUL 2017.
  Google Scholar

Podgórska-Klawe B., Od hospicjum do współczesnego szpitala. Rozwój historyczny problematyki szpitalnej w Polsce do końca XIX w., Wrocław 1981.
  Google Scholar

Projekt szpitala powiatowego w Puławach, APL, UWL, Wydz. Budowlany, sygn. 1945.
  Google Scholar

Prucnal D., Stan badan ́ nad szpitalnictwem w przedrozbiorowej Polsce, ROCZNIKI HUMANISTYCZNE Tom XLVII, zeszyt 2 – 1999.
  Google Scholar

Pszczółkowski M., Architektura użyteczności publicznej II Rzeczypospolitej 1918−1939. Funkcja, Księży Młyn 2015.
  Google Scholar

Szopek M., Skudlarek M., Lekarze białostoccy w okresach: międzywojennym i powojennym. Bohdan Ostromęcki, „Medyk Białostocki”, nr 86 marzec 2010, s. 19.
  Google Scholar

Szpital: idea i praktyka. Miejski, centralny, powszechny, „Medicus” Miesięcznik Lubelskiej Izby Lekarskiej, red. Anna Augustynowska, Niepodległa i Medycyna, 11/2018.
  Google Scholar

Wanatowicz M. W., Fertacz S., Szpitalnictwo zamknięte w Katowicach w okresie międzywojennym Wieki Stare i Nowe. T. 4 (9) – 09.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2020-03-31

Cited By / Share

Przesmycka, N. (2020). Modelowe kształtowanie szpitali powszechnych w okresie międzywojennym na przykładzie szpitala w Puławach. Teka Komisji Architektury, Urbanistyki I Studiów Krajobrazowych, 16(1), 94–106. https://doi.org/10.35784/teka.2582

Autorzy

Natalia Przesmycka 
n.przesmycka@pollub.pl
Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska Polska
https://orcid.org/0000-0002-1755-2448

Statystyki

Abstract views: 137
PDF downloads: 196