Maggie's Centres – nowatorskie podejście wspierające pacjentów onkologicznych

Rafał Strojny

r.strojny@pollub.pl
Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-2451-9152

Abstrakt

Artykuł przedstawia innowacyjne podejście zapewniające różnego rodzaju wsparcie dla pacjentów onkologicznych wywodzące się z Wielkiej Brytanii. Zapewniają je centra Maggie’s, których historia sięga lat 90. XX wieku. Przedmiotem badań są wybrane centra zlokalizowane w Londynie. Celem artykułu jest przedstawienie zarysu historii powstania tych centrów, idei oraz strategii jakie im przyświecają, a także zobrazowanie jak wsparcie emocjonalne, psychologiczne i praktyczne oferowane pacjentom chorym na raka oraz ich najbliższym zostało „ubrane” w nową awangardową formę architektoniczną, będącą kompletnie nieinstytucjonalną pochodną budynków służby zdrowia. Artykuł powstał na podstawie badań in situ, obserwacji działania jednego z centrum oraz rozmów z jego użytkownikami. Detaliczne poznanie centrów Maggie’s, zrozumienie ich idei i efektów poprawiających jakość życia pacjentów z rakiem, może posłużyć jako inspiracja dla polskiego systemu opieki zdrowotnej. Szczególnie w kontekście obecnej sytuacji, która wyraźnie wskazuje na częste występowanie raka wśród Polaków oraz w kontekście znacznych niedoborów najnowocześniejszych metod leczenia w Polsce, a także koniecznych zmian mających prowadzić do poprawy jakości świadczeń medycznych w dziedzinie onkologii.


Słowa kluczowe:

terapeutyczna rola architektury, centra wsparcia onkologicznego, architektura obiektów służby zdrowia, Maggie’s Centres

Alfonsi E., Capolongo S., Buffoli M., Evidence Based Design and healthcare: an unconventional approach to hospital design, Ann Ig., Vol. 26(2), s. 137−143, 2014, doi: 10.7416/ai.2014.1968.
  Google Scholar

Babar A., Montero A.J., Building Quality from the Ground Up in a Cancer Center, The Comprehensive Cancer Center, s. 135−143, 2021.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-82052-7_14   Google Scholar

Battisto D. (Ed.), Wilhelm J.J. (Ed.), Architecture and Health. Guiding Principles for Practice, Routledge, New York and London 2020.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780429021169   Google Scholar

Bellamy A., Clark S., Anstey S., The dying patient: taboo, controversy and missing terms of reference for designers—an architectural perspective, Medical Humanities, Vol. 48, Issue 1, s. e2-e9, 2020, http://dx.doi.org/10.1136/medhum-2020-011969
DOI: https://doi.org/10.1136/medhum-2020-011969   Google Scholar

Chan S., Chan A., What Do Cancer Patients Value? A Unique Experience at Maggie’s Cancer Caring Centre in Hong Kong, Journal of Global Oncology, Vol. 4, 2018.
DOI: https://doi.org/10.1200/jgo.18.38100   Google Scholar

Didkowska J., Wojciechowska U., Olasek P., Caetano dos Santos F., Michałek I., Nowotwory złośliwe w Polsce w 2019 roku. Cancer in Poland in 2019., Narodowy Instytut Onkologii, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2021.
  Google Scholar

Gopal D.P., de Rooij B.H., Ezendam N.P.M., Taylor S.J.C., Delivering long-term cancer care in primary care, British Journal of General Practice, Vol. 70 (694), s. 226−227, 2020, https://doi.org/10.3399/bjgp20X709481.
DOI: https://doi.org/10.3399/bjgp20X709481   Google Scholar

Heathcote E., Maggie’s Centres, BMJ, 333(7582): 1304−1305, 2006, doi: 10.1136/bmj.39062.614132.55.
DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.39062.614132.55   Google Scholar

Herring B., Lewis-Smith H., Paraskeva N., Harcourt D., Exploring the experiences and psychosocial support needs of informal carers of men with breast cancer: a qualitative study, Supportive Care in Cancer, Vol. 30, 6669−6676, 2022.
DOI: https://doi.org/10.1007/s00520-022-07095-2   Google Scholar

Hess L.M., Pohl G., Perspectives of Quality Care in Cancer Treatment: A Review of the Literature, Am Health Drug Benefits, Vol. 6(6), s. 321−329, 2013.
  Google Scholar

Holden Ch. E., Wheelwright S., Harle A., Wagland R., The role of health literacy in cancer care: A mixed studies systematic review, PLoS ONE, Vol. 16(11): e0259815, 2021, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0259815.
DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0259815   Google Scholar

Humeniuk E., Dąbska O., Krupa A., Nasilenie zaburzeń depresyjnych wśród pacjentów onkologicznych, Rozprawy Społeczne/Social Dissertations, Vol. 12(3), s. 55−63, 2018, https://doi.org/10.29316/rs.2018.21.
DOI: https://doi.org/10.29316/rs.2018.21   Google Scholar

Jellema P., Annemans M., Heylighen A., The roles of cancer care facilities in users’ well-being, Building Research & Information, Vol. 48, Issue 3, s. 254−268, 2019, https://doi.org/10.1080/09613218.2019.1620094.
DOI: https://doi.org/10.1080/09613218.2019.1620094   Google Scholar

Jencks Ch., Maggie’s Architecture: The Deep Affinities Between Architecture and Health, Architectural Design, 2017, https://doi.org/10.1002/ad.2154.
DOI: https://doi.org/10.1002/ad.2154   Google Scholar

Jencks Ch., The Architecture of Hope. Maggie’s Centres., Wyd. Maggie’s, Wales 2021.
  Google Scholar

Knops R.R.G., Hulscher M.E.J.L., Hermens R.P.M.G., i inni, High-quality care for all children with cancer, Annals of Oncology, Vol. 23, s. 1906−1911, 2012, https://doi.org/10.1093/annonc/mdr601.
DOI: https://doi.org/10.1093/annonc/mdr601   Google Scholar

Maciejczyk A., Góźdź S., Walewski J., Krajowa Sieć Onkologiczna w zakresie nowotworów litych, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego NOWOTWORY, Tom 5, nr 6, s. 305−315, 2020.
  Google Scholar

Martin D., Nettleton S., Buse Ch., Affecting care: Maggie’s Centres and the orchestration of architectural atmospheres, Social Science & Medicine, Vol. 240, 2019, https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2019.112563.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2019.112563   Google Scholar

Ministerstwo Zdrowia, Program wieloletni pn. Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020−2030.
  Google Scholar

Najwyższa Izba Kontroli, Dostępność i efekty leczenia nowotworów, Warszawa 30 stycznia 2018.
  Google Scholar

Nickl-Weller Ch., Nickl H., Healing Architecture, Braun Publishing AG, 2013.
  Google Scholar

Putievsky Pilosof N., Grobman Y.J., Evidence-Based Design in Architectural Education: Designing the First Maggie’s Centre in Israel, HERD: Health Environments Research & Design Journal, Vol. 14, Issue 4, s. 114−129, 2021, https://doi.org/10.1177/19375867211007945.
DOI: https://doi.org/10.1177/19375867211007945   Google Scholar

Rao S.R., Salins N., Ruth Goh C., Bhatnagar S., Building palliative care capacity in cancer treatment centres: a participatory action research, BMC Palliative Care, Vol. 21, No. 101, 2022.
DOI: https://doi.org/10.1186/s12904-022-00989-2   Google Scholar

Roberts R. (Ed.), Specialized Hospitals. Design & Planning, Design Media Publishing Limited, 2014.
  Google Scholar

Tekin B.H., Corcoran R., Urbano Gutiérrez R., The impact of biophilic design in Maggie’sCentres: A meta-synthesis analysis, Frontiers of Architectural Research, 2022, ISSN 2095−2635.
  Google Scholar

https://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Jencks (dostęp 04.08.2022).
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2022-12-19

Cited By / Share

Strojny, R. (2022). Maggie’s Centres – nowatorskie podejście wspierające pacjentów onkologicznych. Teka Komisji Architektury, Urbanistyki I Studiów Krajobrazowych, 18(2), 18–31. https://doi.org/10.35784/teka.3045

Autorzy

Rafał Strojny 
r.strojny@pollub.pl
Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska Polska
https://orcid.org/0000-0002-2451-9152

Statystyki

Abstract views: 210
PDF downloads: 138