Ogrody zabytkowe – czy dla wszystkich?

Renata Stachańczyk

doi:10.35784/odk.3026

Historical Gardens – Are They for Everyone?

Renata Stachańczyk

rstachanczyk@nid.pl
Narodowy Instytut Dziedzictwa (Poland)

DOI: https://doi.org/10.35784/odk.3026

Abstract

Among the many categories of historical monuments, accessibility of historical gardens is still a poorly recognized issue. Legal requirements focus upon accessibility of buildings, and yet they do not impose any obligations to care for the neighboring space. Thus, they omit the area which surrounds the building. The area that is a necessary complement of the building, and it is often subject to legal protection. The grounds and landscape of a particular building that is documented in the Register of Historical Monuments also fall under such protective clauses. Ensuring accessibility of historical monuments, including historical gardens, is an issue common for the building and its historical surroundings. This extensive and complex issue should be analyzed in a comprehensive manner, in the context of the entire historical site.

However, the problem should not simply be solved by adapting the historical monument to accessibility requirements understood as re-construction of the entire object or its parts, but by selecting the appropriate manner of making it accessible, i.e. by ensuring such solutions which do not result in an excessive load or infringement of the values of the historical garden. Otherwise, it would go against the principles of conservator's protection of such sites. Making a site accessible by solving the problem of architectural accessibility may be effectively supported by communication and information activities which seem much safer in the context of negative impact on historical values of the site than liquidation of architectural barriers. The crucial condition that must be met here is to provide various involved groups honest and exhaustive information about the offer and about accessibility limitations (if any). Due to the nature of such areas, we should also understand the administrator of such gardens can seldom make it fully accessible.

Keywords:

historical garden, people with disabilities, accessibility, dysfunctions, adaptation

References

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz.U.2019 poz. 1696), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001696
Google Scholar

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, tekst jednolity (Dz.U. 2003 Nr 162 poz. 1568), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?d=WDU20031621568
Google Scholar

Hayhoe, S. (2020). Cultural Heritage, Ageing, Disability, and Identity. Practice, and the Development of Inclusive Capital — ﬁrst issue in paperback. London & New York: Routledge, Taylor&Francis Group.
Google Scholar

Grabowska-Palecka, H. (2004). Niepelnosprawni w obszarach i obiektach zabytkowych. Problemy dostępnosci. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Google Scholar

Zadrożny, I. (2013). Strona internetowa muzeum dostępna dla wszystkich. ABC Gość niepełnosprawny w muzeum 2/2013, 47—51.
Google Scholar

Żórawska, A., 2013, Strona internetowa muzeum dostepna dla wszystkich. ABC Gość niepełnosprawny w muzeum 2/2013, 52—63.
Google Scholar

Kościelniak, L. (2018). Osoby głuche i słabosłyszące jako świadomi odbiorcy i twórcy oferty kulturalnej. Muzealnictwo 59/2018, 149—154.
Google Scholar

Postawka, H. (2011). Niewidzialne miasto. Uwagi na temat prezentowania ludziom niewidomym i słabowidzacym architektury i urbanistyki. In: Polis — Urbs — Metropolis, (401—410). Warszawa: Stowarzyszenie Historyków Sztuki.
Google Scholar

Olejniczak, M. (2020). Osoby z niepełnosprawnością w muzeum na wolnym powietrzu. Ograniczenia czy niemoc organizacyjna? Studia Lednickie XIX. Dziekanowice: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, 151—161.
Google Scholar

Burczyńska, M. (2012). Accessibility, czyli dostępność. Spotkania z Zabytkami 9—10/2012, 20—23.
Google Scholar

Walewska, M. (2017). Wilanowski Informator Konserwatorski, 25—33.
Google Scholar

Cupryan, A. et a1. (2021). Poradnik dla sektora kultury W zakresie zapewnienia dostępności, https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/dostepnosc-plus--poradnik-dla-kultury [dostęp: 02.02.2022].
Google Scholar

Horrmann, M. (2016). Barrierefreiheit in den Staatlichen Schlossern und Garten. In: Barrierearmes Kulturdenkmal, (22-26). Esslingen am Neckar: Landesamt fur Denkmalpﬂege im Regierungsprasidium Stuttgart
Google Scholar

Majdecki, L. (1993). Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Barrierenfrei im Baudenkmal. Dokumentation der Tagung in Brandenburg an der Havel, 7 —9 Juli 2014. Berlin: Deutsches Nationalkomitee fiir Denkmalschutz, 86.
Google Scholar

http://bolestraszyce.com.pl/informacje-ogolne/ogrod-sensualny/ [dostęp: 15.03.2022]
Google Scholar

https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/dostepnosc-plus--poradnik-dla-kultury [dostęp: 02.02.2022]
Google Scholar

http://www.mackiewicz.biz.pl/oferta-galanteria-betonowa-plytki-integracyjne.php [dostęp: 04.05.2022]
Google Scholar

http://gartentraeume-sachsen-anhalt.de/de/reisen-und-erleben/barrierefreie-angebote.html [dostęp: 04.05.2022]
Google Scholar

https://www.spsg.de/schloesser-gaerten/angebote-fuer-besucher-mit-handicap/ [dostęp: 04.05.2022]
Google Scholar

https://www.dnk.de/fokus/barrierefreiheit-und-denkmalrecht/ [dostęp: 04.05.2022]
Google Scholar

https://denkmalpflege.lvr.de/de/inhaltsseite_8.html [dostęp: 04.05.2022]
Google Scholar

https://www.soll-galabau.de/aktuelle-news/ansicht-aktuelles/datum/2018/03/28/ags-seminar-barrierefrei-im-gartendenkmal.html [dostęp: 04.05.2022]
Google Scholar

https://www.denkmalpflege-bw.de/denkmale/gesellschaftspolitische-themen/barrierearmut-in-der-denkmalpflege [dostęp: 04.05.2022]
Google Scholar

https://buergerbeteiligung.sachsen.de/portal/lfd/informationen/barrierefreiheit [dostęp: 04.05.2022]
Google Scholar

https://www.stadt-muenster.de/denkmalpﬂege/stadtbildpﬂege/strassen-plaetze [dostęp: 04.05.2022]
Google Scholar

https://www.spsg.de/fileadmin/SPSG_Park-Sanssouci_Handicap-Route_Plan.jpg [dostęp: 04.05.2022]
Google Scholar

Download