MIEJSCE PAMIĘCI W ZASOBIE KULTUROWEGO DZIEDZICTWA TECHNIKI
Waldemar J. Affelt
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-3274-5210
Abstrakt
Autor rozważa sprawy miejsca pamięci,obejmując tym pojęciem wszystkie dobra dziedzictwa kultury bez względu na stan ich zachowania, pod warunkiem, że zakomunikowano społeczeństwu narrację interpretującą szczególne znaczenie danego miejsca, sporządzoną na podstawie zabytkoznawczej analizy wartościującej oraz wdrożono do stosowania scenariusz jego prezentacji. Jest to element komunikacji społecznej, a relacje pomiędzy interpretatorem (nadawcą) i adresatem (odbiorcą) narracji powinny być interaktywne, co decyduje o efektywności poznawczej. Studium pięciu przykładów przedstawia aspekt tożsamościowy i etyczny. Podano definicje pojęć z zakresu ochrony miejsc pamięci.
Słowa kluczowe:
Pamięć kulturowa i społeczna, miejsce pamięci, interpretacja i prezentacja zabytku technikiBibliografia
Affelt W. J., Błyskosz T., Gawlicki M., Studium wyboru form ochrony konserwatorskiej terenów i obiektów postoczniowych w Gdańsku, Gdańsk 2015. https://mlodemiasto.files.wordpress.com/2015/08/icomos.pdf (dostęp: 31.01.2017).
Google Scholar
Affelt W. J., Estetyka zabytku budownictwa jako wyzwanie dla jego adaptacji, [w:] B. Szmygin (red.), Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków ICOMOS, Politechnika Lubelska, Warszawa – Lublin, 2009, http://bc.pollub.pl/Content/631/adaptacja.pdf (dostęp:8.02.2018).
Google Scholar
Affelt W. J., Fin de siècle symbolizmu, czyli semantyczny urok detalu architektonicznego pierwszych budynków Politechniki Gdańskiej, [w:] J. Roguska (red.), Dziedzictwo na nowo odkrywane. Detal architektoniczny 1850-1939, Fundacja Hereditas, Warszawa 2014.
Google Scholar
Affelt W. J., Most nad mostami, Spotkania z Zabytkami, nr specjalny dla szkół 2010, http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/files/szz_dla_szkol.pdf (dostęp: 31.12.2017).
Google Scholar
Affelt W. J., Plan zarządzania dla zabytkowego obiektu budowlanego jako sposób zapewnienia jego długotrwałości, Przegląd Budowlany, 2016, nr 10, http://www.przegladbudowlany.pl/2016/10/2016-10-PB-50-58-PROBL-Affelt-Plan.pdf (dostęp: 7.02.2017).
Google Scholar
Affelt W. J., Problemy zarządzania miejscem światowego dziedzictwa UNESCO na przykładzie Planu Zarządzania dla Kościołów Pokoju w Jaworze i Świdnicy, [w:] Ochrona Dziedzictwa Kulturowego nr 4/2017, 40 lat Światowego Dziedzictwa w Polsce - dokonania i perspektywy, ICOMOS-Polska, 2017.
DOI: https://doi.org/10.24358/ODK_2017_04_10
Google Scholar
Affelt W. J., TECHNITAS. Konteksty dziedzictwa kulturowego techniki, Muzeum Górnictwa Węglowego, Zabrze 2015.
Google Scholar
Affelt W. J., Zaniechane lub nieznane milieu historii Stoczni Gdańskiej, [w:] J. Kufel (red.), Historia Stoczni Gdańskiej, Wydawnictwo ECS, Gdańsk 2018.
Google Scholar
Ajschylos, Prometeusz w okowach, przełożył Stefan Srebrny, PIW, Warszawa 1954.
Google Scholar
Arystoteles, O pamięci i przypominaniu, Krótkie rozprawy psychologiczno–biologiczne, [w:] Arystoteles, Dzieła Wszystkie, t. 3, Warszawa 1992.
Google Scholar
Burszta W. J., Preteksty, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2015.
Google Scholar
Burszta W. J., Upamiętnienie jako forma praktyki kulturowej, w: , M. Fabisiak i in. (red.), Znaki (nie)pamięci. Teoria i praktyka upamiętniania w Polsce, UNIVERSITAS, Kraków 2016.
Google Scholar
Connerton P., How Modernity Forgets, Cambridge University Press, Cambridge 2010.
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511627187
Google Scholar
Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323520023
Google Scholar
Connerton P., Seven types of forgetting, Memory Studies, Sage Publications 2008, t. 1.
DOI: https://doi.org/10.1177/1750698007083889
Google Scholar
Dokument ICOMOS z lipca 2013 r. Principles for Capacity Building through Education and Training in Safeguarding and Integrated Conservation of Cultural Heritage, http://cif.icomos.org/pdf_docs/CIF%20Meetings/Guidelines/ICOMOS_CIF_PrinciplesCapacity_EN_20130930.pdf (dostęp: 31.01.2018).
Google Scholar
Dzwonnik M., Jakie powinno być Młode Miasto? Prof. Piotr Lorens krytycznie o działaniach konserwatora (wywiad), http://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,22946899,jakie-powinno-byc-mlode-miasto-prof-piotr-lorens-krytycznie.html (dostęp: 7.02.2018).
Google Scholar
Freud S., Remembering Repeating Working Through (Further Recommendations on the Technique of Psy¬cho-analysis II ), w: The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Volume XII (1911-1913), 1914; http://mission17.org/documents/Freud_RememberingRepeatingWorkingThro¬ugh.pdf (dostęp: 23.01.2018).
Google Scholar
Gieysztor A., Historyk wobec zabytku, [w:] M. Gumkowska (red.), Konserwator i zabytek. In memoriam Jerzego Remera, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, Warszawa 1991.
Google Scholar
Gilles D., Difference and Repetition, NY 1995, https://altexploit.files.wordpress.com/2017/06/gilles-deleuze-difference-and-repetition-columbia-university-press-1995.pdf (dostęp: 23.01.2018).
Google Scholar
Growiec K., Kapralski S., Tożsamość, [w:] M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2014.
Google Scholar
Hajduk J., Piekarska-Duraj Ł., Idziak P., Wacięga S., Lokalne muzeum w globalnym świecie, MIK, Kraków 2015, [online] http://e-sklep.mik.krakow.pl/ebooks/lokalne_muzeum_w_globalnym_swiecie.pdf (dostęp: 23.01.2018).
Google Scholar
Jodliński L., Nowe Muzeum Śląskie. Architektura, rewitalizacja terenów postindustrialnych, program wystawienniczy, [w:] I. Kozina, Sztuka i przemysł. Paradygmat innowacji – dziedzictwo kulturowe na obszarach przemysłowych Niemiec i Polski, Muzeum Śląskie w Katowicach, 2013.
Google Scholar
Kantor T., Klasa szkolna, druk ulotny, Cricot 2, 1982.
Google Scholar
Lewicka M., Psychologia miejsca, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2012.
Google Scholar
Lewicki J., Perspektywy ochrony światowego dziedzictwa w Polsce…, [w:] B. Szmygin (red.), Ochrona Dziedzictwa Kulturowego nr 4/2017, 40 lat Światowego Dziedzictwa w Polsce - dokonania i perspektywy, ICOMOS Polska.
Google Scholar
Napiórkowski M., Upamiętnienie, [w:] M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014.
Google Scholar
Nocna A., Ciechocińska salina, Spotkania z Zabytkami, 9-10/2010.
Google Scholar
Ostrowicki M., Teoria sytuacji estetycznej M. Gołaszewskiej jako fundament estetyki, http://www.sideymyoo.art.pl/Teoria_sytuacji_estetycznej.pdf (dostęp 2.02.2018).
Google Scholar
Proust M., W stronę Swanna (tł. T. Boy-Żeleński), PIW, Warszawa 1992.
Google Scholar
Rezolucja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne w dniu 25 września 2015 r. Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030.
Google Scholar
Robbe-Grillet A., Last Year at Marienbad. Text for the Film by Alain Resnais, Richard Howard (Translator), John Calder, London 1962.
Google Scholar
Robinson G., National Park Service: The First 75 Years. Biographical Vignettes: Freeman Tilden 1883-1980, National Park Service, Waszyngton 2007, https://www.nps.gov/parkhistory/online_books/sontag/tilden.htm (dostęp: 23.01.2018).
Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 22 września 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.
Google Scholar
Saryusz-Wolska M., Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011.
Google Scholar
Stocznia Gdańska w rejestrze zabytków, http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/stocznia-gdanska-w-rejestrze-zabytkow-7997.php?p=20 (dostęp: 31.12.2017).
Google Scholar
Szlaga M., (współautor Affelt W. J.), Stocznia. Szlaga. Fundacja Karrenwall, Gdańsk 2013.
DOI: https://doi.org/10.36854/widok/2013.4.1202
Google Scholar
Szmygin B., Atrybuty wyjątkowej uniwersalnej wartości, [w:] B. Szmygin (red.), Wyjątkowa uniwersalna wartość a monitoring dóbr światowego dziedzictwa, Polski Komitet Narodowy ICOMOS i Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2011.
Google Scholar
Św. Augustyn, Wyznania, X.8. http://iwanicki.edu.pl/wpcontent/uploads/2016/11/augustyn_wyznania.pdf (dostęp: 8.02.2018).
Google Scholar
Zieliński P., Zobacz jak Most Tczewski będzie wyglądał po remoncie [WIZUALIZACJE], Dziennik Bałtycki, 6 lipca 2016, http://www.dziennikbaltycki.pl/motofakty/a/zobacz-jak-most-tczewski-bedzie-wygladal-po-remoncie-wizualizacje,10377004/ (dostęp: 7.02.2018).
Google Scholar
http://hanyswpodrozach.blogspot.com/2017/04/muzeum-slaskie-w-katowicach.html (dostęp: 7.02.2018).
Google Scholar
http://kreatywna-europa.eu/europejski-rok-dziedzictwa-kulturowego-2018/ (dostęp: 23.01.2018 r.).
Google Scholar
http://lodz.naszemiasto.pl/artykul/sukcesja-i-lodz-plaza-w-lodzi-powstana-nowe-centra-handlowo,1624829,art,t,id,tm.html (dostęp: 7.02.2018).
Google Scholar
http://whc.unesco.org/en/news/1773 (dostęp: 23.01.2018).
Google Scholar
http://www.icomos-uk.org/uploads/sidebar/PDF/Davos-Context-document-en.pdf (dostęp: 23.01.2018).
Google Scholar
http://zdroj.ciechocinek.pl/2017/11/23/teznie-i-warzelnia-soli-w-ciechocinku-pomnikiem-historii-decyzja-prezydenta/ (dostęp: 31.12.2017).
Google Scholar
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Historic_Civil_Engineering_Landmarks (dostęp: 7.02.2018).
Google Scholar
https://europa.eu/cultural-heritage/node/2_pl (dostęp: 23.01.2018 r.).
Google Scholar
https://wpolityce.pl/polityka/377745-wicepremier-glinski-w-davos-podpisano-deklaracje-ku-wysokiej-jakosci-baukultur-dla-europy (dostęp: 23.01.2018).
Google Scholar
Autorzy
Waldemar J. AffeltUniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Polska
https://orcid.org/0000-0003-3274-5210
inżynier budownictwa i konserwator zabytków architektury, emerytowany pracownik Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; autor ponad stu publikacji o dziedzictwie kultury, twórca metodyki wartościowania zasobów dziedzictwa kulturowego techniki TECHNITAS, ekspert Komisji Europejskiej ds. programu Horyzont 2020, członek-specjalista Komitetu Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk, członek Głównej Komisji Konserwatorskiej, prezes organizacji pozarządowej „Stowarzyszenie Zabytkowa Gdynia”, członek ICOMOS i TICCIH. Tematyka badawcza: techno-estetyka, kultura pamięci, koncepcja kłącza kultury w milieu dziedzictwa techniki.
Statystyki
Abstract views: 266PDF downloads: 238