Tyzenhauz’s towns – certificate of 18th towns’s spatial culture in their contemporary townscape (Krynki, Dąbrowa Białostocka, Sokółka)

Dorota Gawryluk


Landscape Architecture Teaching Team, Faculty of Civil and Environmenatl Engineering, Bialystok University of Technology (Poland)

Abstract

Antoni Tyzenhauz’s (Lithuanian treasurer from times of Stanisław Augusta and the Hrodna district administrator) activity at the end of the 18th century was aimed on economic activation of north-eastern part of Rzeczpospolita. About 50 manufactories were made near Hrodna from his initiative. Important effect of Tyzenhauz’s activity was also change of spatial form of choosen towns (among others Krynki, Dąbrowa Białostocka, Sokółka). Small towns had regular plans with geometrical urban planning composition. Elements of spatial culture from the end of 18th century survived apart of their dificult history. They are important features of towns’es contemporary identity now. The article is devoted to legibility of the historical composition from the end of the 18th century in the contemporary townscape of Krynki, Dąbrowa Białostocka i Sokółka.


Keywords:

Tyzenhauz's towns, Krynki, Dąbrowa Białostocka, Sokółka, townscape

Bach J. S., (red.), Krynki 500 lat, Krynki 2009
DOI: https://doi.org/10.1149/MA2009-02/7/500   Google Scholar

Benevolo L., Miasto w dziajach Europy, Warszawa1995
  Google Scholar

Bończak-Kucharczyk E., Maroszek J., Krynki – park dworski, http://www.testowy.minigo.pl/index.php/page/krynki [dostęp: październik 2016]
  Google Scholar

Bończak-Kucharczyk E., Maroszek J., Sokółka – park dworski, http://www.testowy.minigo.pl/index.php/article/show/id/203 [dostęp: październik 2016]
  Google Scholar

Borowik P., Ile miasteczek naprawdę istniało w ekonomii grodzieńskiej w okresie zarządu Antoniego Tyzenhauza?, [w:] Małe Miasta. Historia I Współczesność, M. Zemło (red.) Supraśl 2001, tom I, s. 75−79
  Google Scholar

Borowik P., Rozplanowanie miasteczek ekonomii grodzieńskiej w czasach Antoniego Tyzenhauza, [w:] Małe Miasta. Przestrzenie, M. Zemło (red.) Supraśl 2003, tom III, s. 35−50
  Google Scholar

Borowik P., Rozplanowanie I zabudowa Sokółki w XVII-XVIII wieku, [w:] Małe Miasta. Między Tradycją a Wyzwaniem Przeszłości, M. Zemło (red.) Supraśl 2002, tom II, s. 21−34
  Google Scholar

Ciołek G., Ogrody polskie, Warszawa 1978, ryc. 135
  Google Scholar

Dobroński A. Cz., Miasta województwa podlaskiego, Białystok 2014
  Google Scholar

Kosacka-Nalewajko A., Aktywizacja turystyczna Krynek, magisterska praca dyplomowa zrealizowana na kierunku Gospodarka przestrzenna , pod opieką promotorską dr inż. arch. D. Gawryluk, dostępna w Archium Prac Dyplomowych Politechniki Białostockiej, Białystok 2016
  Google Scholar

Kostof S., The City Shaped. Urban Patterns and Meanings Throuhg History, London 1991
  Google Scholar

Kwiatkowski M., Stanisław August. Król-Architekt, wyd. Ossolineum, Warszawa 1983
  Google Scholar

Paszkowski Z., Miasto idealne w perspektywie europejskiej i jego związki z urbanistyką współczesną, Kraków 2011
  Google Scholar

Peliksza U., Aktywizacja turystyczna Dąbrowy Białostockiej, magisterska praca dyplomowa zrealizowana na kierunku Gospodarka przestrzenna , pod opieką promotorską dr inż. arch. D. Gawryluk, dostępna w Archium Prac Dyplomowych Politechniki Białostockiej, Białystok 2014
  Google Scholar

Słodczyk J., Historia planowania i budowy miast, Opole 2012
  Google Scholar

Spostołowicz L., Sokółka I okolice. Przyczynki do dziejów miasta I powiatu, Sokółka 2009
  Google Scholar

Sulerzycka T., Katalog rysunków z Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, cz. 2, Miejscowości różne. Rysunki architektoniczne, dekoracyjne. Plany i widoki z XVIII i XIX wieku, Warszawa 1969, s. 187, nr 817
  Google Scholar

Szafer T. P., Ze studiów nad planowaniem miast w Polsce XVIII i pocz. XIX w., [w:] Studia z Historii Budowy Miast,Warszawa 1955, s. 47−82
  Google Scholar

Szkiłądź M., Dąbrowa Biaostocka – wiatrak holenderski, [w:] Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego, Białystok 2003, z. 8−9.2003, s. 271−274
  Google Scholar

Szpakowska E., Architektura miasta idealnego. Wprowadzenie. Architecture of ideal city. Introduction, [w:] Przestrzeń i Forma. Space and Form, 16/2011, s. 121−154 http://www.pif.zut.edu.pl/pl/pif16---2011/ (dostęp 10.2016)
  Google Scholar

Wiśniewski J., Osadnictwo wschodniej białostocczyzny. Geneza, rozwój oraz zróżnicowanie I przemiany etniczne, [w:] Acta Baltico-Slavica, t. 11, Wrocław 1977, s. 7−80
  Google Scholar

Wróbel T., Zarys historii budowy miast, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971
  Google Scholar

Zuziak Z. K., O tożsamości urbanistyki, Kraków 2008
  Google Scholar


Published
2016-06-30

Cited by

Gawryluk, D. (2016). Tyzenhauz’s towns – certificate of 18th towns’s spatial culture in their contemporary townscape (Krynki, Dąbrowa Białostocka, Sokółka). Teka Komisji Architektury, Urbanistyki I Studiów Krajobrazowych, 12(2), 63–71. https://doi.org/10.35784/teka.806

Authors

Dorota Gawryluk 

Landscape Architecture Teaching Team, Faculty of Civil and Environmenatl Engineering, Bialystok University of Technology Poland

Statistics

Abstract views: 124
PDF downloads: 225