Publikowanie artykułów jest możliwe po podpisaniu zgody na przeniesienie licencji na czasopismo.
Górne przejścia dla zwierząt w Polsce – wspólny sukces drogowców i przyrodników
Rafał Kurek
Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot (Polska)
Radosław Ślusarczyk
Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot (Polska)
Abstrakt
Górne przejścia dla zwierząt w postaci wiaduktów nad drogami to jedne z najciekawszych obiektów inżynierskich. Pomimo, iż historia budowy górnych przejść w Polsce jest stosunkowo krótka, a jej początki nie należą do najbardziej udanych, obecnie jesteśmy europejskim liderem w budowie tego typu obiektów. Pierwsze przejścia wybudowane w Polsce w 2001 r. były tak wąskie i ubogo zagospodarowane, że bardziej kojarzyły się z miejskimi budowlami dla pieszych niż docelową funkcją ekologiczną. Krytyka przyrodników i rozpoczęte wówczas międzybranżowe dyskusje merytoryczne spowodowały, że w ciągu zaledwie kilku lat udało się wdrożyć skuteczne rozwiązania i projektowane obecnie obiekty nie ustępują w wielu względach najlepszym przejściom z Europy Zachodniej. Warto zwrócić uwagę, jak ważna w przypadku projektowania i budowy przejść okazała się w ostatnich latach międzysektorowa współpraca pomiędzy branżą drogową i przyrodnikami - propagowanie optymalnych rozwiązań, wymiana doświadczeń i wzajemne wspieracie merytoryczne. W referacie omówiona zostanie ewolucja, jaka dokonała się w Polsce w zakresie projektowania i budowy górnych przejść dla zwierząt w latach 2001-2013. Przedstawione zostaną także najlepsze odcinki dróg oraz wzorcowe przejścia, które powinny stanowić inspirację przy projektowaniu nowych inwestycji. Autorzy przeprowadzą dodatkowo analizę problemów, z którymi będą musieli zmierzyć się projektanci przejść w najbliższych latach.
Słowa kluczowe:
przejścia dla zwierząt, mosty ekologiczne, mosty krajobra¬zowe, ekoduktyBibliografia
Curzydło J. (red.). Międzynarodowe Seminarium “Ekologiczne przejścia dla zwierząt wolno żyjących i przydrożne pasowe zadrzewienia – niezbędnymi składnikami nowoczesnych inwestycji transportowych (autostrady i linie kolejowe)”. Kraków 7-10.09.1999. Akademia Rolnicza, Kraków 1999.
Google Scholar
Forman R. T. T., Sperling D., Bissonette J. A., Clevenger A. P., Cutshall C. D., Dale V. H., Fahrig L., France R., Goldman C. R., Heanue K., Jones J. A., Swanson F. J., Turrentine T., Winter T. C. Road ecology. Science and solutions. Island Press, Washington 2003.
Google Scholar
Forschungsgesellschaft für Strassen- und Verkehrwesen (FGSV). Merkblatt zur Anlage von Querungshilfen fur Tiere und zur Vernetzung von Lebensraumen an Strassen, Bonn 2008.
Google Scholar
Georgii B., Peters-Ostenberg E., Henneberg M., Herrmann M., Müller-Stiess H., Bach L. Nützung von Grünbrücken und anderen Querungsbauwerken durch Saugetiere. Forschung Strassenbau und Strassenverkehrstechnik Heft 971, Bonn 2007.
Google Scholar
Iuell B., Bekker G. J., Cuperus R., Dufek J., Fry G., Hicks C., Hlavač V., Keller V. B., Rosell C., Sangwine T., Torslov N., Wandall B., le Maire B. (red.). Wildlife and traffi c: a European handbook for identifying conflicts and designing solutions. COST 341. KNNV Publishers, Delft 2003.
Google Scholar
Jędrzejewski W., Nowak S., Kurek R., Mysłajek R., Stachura K, Zawadzka B. Zwierzęta a drogi. Metody ograniczania negatywnego wpływu dróg na populacje dziko żyjących zwierząt. Wydanie II. Zakład Badania Ssakow PAN, Białowieża 2006.
Google Scholar
Jędrzejewski W., Nowak S., Kurek R., Mysłajek R., Stachura K, Zawadzka B, Pchałek M. Animals and Roads. Methods of mitigating the negative impact of roads on wildlife. Mammal Research Institute PAS, Białowieża 2009.
Google Scholar
Kurek R. (red). Ochrona dziko żyjących zwierząt przy inwestycjach drogowych w Polsce. Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bystra 2007.
Google Scholar
Kurek R. Analiza funkcjonowania przejść dla zwierząt przy drogach szybkiego ruchu w województwie śląskim. Ekspertyza na zlecenie Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska w Katowicach, Bystra 2007 (niepubl.).
Google Scholar
Kurek R. Poradnik projektowania przejść dla zwierząt i działań ograniczających śmiertelność fauny przy drogach. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 2010.
Google Scholar
Pfister H. P., Keller V., Reck H., Georgii B. 1997. Bio-ökologische Wirksamkeit von Grünbrücken über Verkehrswege. Forschung Strassenbau und Strassenverkehrstechnik Heft 756, Bonn 1997.
Google Scholar
Volk F. H., Glitzner I., Woss M. Kostenreduktion bei Grünbrücken durch deren rationellen Einsatz. Kriterien, Indikatoren, Mineststandards. Strassenforschung Heft 512, Bundesministerium fur Verkehr, Innovation und Technologie, Wien 2001.
Google Scholar
Kurek, R. i Ślusarczyk, R. (2014) „Górne przejścia dla zwierząt w Polsce – wspólny sukces drogowców i przyrodników”, Budownictwo i Architektura, 13(1), s. 167–180. doi: 10.35784/bud-arch.1937.
Autorzy
Rafał KurekStowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot Polska
Autorzy
Radosław ŚlusarczykStowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot Polska
Statystyki
Abstract views: 248PDF downloads: 144
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Budownictwo i Architektura wspiera program otwartej nauki. Czasopismo umożliwia otwarty dostęp (Open Access) do publikacji. Każdy może przeglądać, pobierać i przekazywać artykuły pod warunkiem przestrzegania zasad licencji.
