The method of research and structure analysis of the historic mortar. Part I – the macroscopic and microscopic - in visible light and electron microscopy

Beata Klimek

doi:10.35784/bud-arch.2223

Metody badań struktury zabytkowych zapraw budowlanych. Część I – Analiza makroskopowa, mikroskopia w świetle przechodzącym i mikroskopia skaningowa

Beata Klimek

Katedra Konserwacji Zabytków; Wydział Budownictwa i Architektury; Politechnika Lubelska (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-4664-283X

DOI: https://doi.org/10.35784/bud-arch.2223

Abstrakt

Dawne zaprawy budowlane różnią się znacznie od obecnie stosowanych, w wielu przypadkach posiadają bardzo dobre właściwości fizyko-chemiczne. Z tego względu metody przygotowania tych zapraw są wciąż dla współczesnej technologii interesujące. W przekazach archiwalnych brak dokładnych wskazówek technologicznych, a próby odtworzenia starych składów sprawiają niekiedy duże trudności. Określone metody postępowania w badaniach zabytkowych zapraw ułatwiają analizę porównawczą, a także umożliwiają odtworzenie dawnych składów do celów konserwacji zabytków i technologii materiałów budowlanych. Metody stosowane w badaniach petrograficznych umożliwiają identyfikację składu mineralnego zapraw. Wyniki analiz mikroskopowych połączone z badaniami fazowymi z wykorzystaniem metod (XRD i DTA) ułatwiają określenie grup typologicznych zapraw charakterystycznych dla poszczególnych faz budowy oraz identyfikują nawarstwienia pochodzące z późniejszych ingerencji restauratorskich [1, 2, 3, 4]. W badaniach petrograficznych do najczęściej stosowanych metod badawczych należą obserwacje makroskopowe i mikroskopowe próbek, analizy szlifów cienkich w świetle białym jednokrotnie lub dwukrotnie spolaryzowanym oraz badania instrumentalne SEM- EDS i XRD, DTA [2, 3, 4, 9, 10].

Słowa kluczowe:

badania zapraw, badania makroskopowe, mikroskopia w świetle przechodzącym, mikroskopia skaningowa

Bibliografia

Oberc A., Mikroskopowe badania petrograficzne tworzyw architektonicznych, Kraków 1972.
Google Scholar

Rogóż J., Zastosowanie technik nieniszczących w badaniach konserwatorskich malowideł ściennych, Rozprawa habilitacyjna. UMK Toruń 2009.
Google Scholar

Bartz W., Rogóż J., Rogal R., Cupa A., Szroeder P., Characterization of historical lime plasters by combined non-destructive and destructive tests: The case of the sgraffito in Bożnów (SW Poland), Construction and Building Materials 30 (2012) 439-446.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat.2011.12.045 Google Scholar

Bartz W., Filar T., Mineralogical characterization of rendering mortars from decorative details of a baroque building in Kożuchów (SW Poland), Materials Characterization 61 (2010) 105-115.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.matchar.2009.10.013 Google Scholar

Rampazzi L., Rizzo B., Colombo C., Conti C., Realini M., Bartolucci U., Colombini M.P., Spiriti A., Facchin L., The stuccoes of St. Lorenzo in Laino (Como, Italy): the materials and the techniques employed by the ‘Magistri Comacini’, Analytica Chimica Acta 630 (2008) 91-100.
Google Scholar

Elsen J., Microscopy of historic mortars-a review, Cement and Concrete Research 36 (2006) 1416-1424.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.cemconres.2005.12.006 Google Scholar

Rampazzi L., Rizzo B., Colombo C., Conti C., Realini M., Bartolucci U., Colombini M.P., Spiriti A., Facchin L., The stucco technique of the Magistri Comacini: the case study of Santa Maria dei Ghirli in Campione D’italia (Como, Italy), Archaeometry 630 (2012) 91-100.
Google Scholar

Rampazzi L., Rizzo B., Colombo C., Conti C., Realini M., Bartolucci U., Colombini M.P., Spiriti A., Facchin L., The stucco decorations from St.Lorenzo in Laino (Como, Italy): The materials and the techniques employed by the Magistri Comacini, Analytica Chimica Acta 630 (2008) 91-100.
Google Scholar

] Nardini I., Zendri E., Biscontin G., Riato S., Composition and technology of historical stuccoes coming from Grimani Palace in Venice (Italy), Journal of Cultural Heritage 8 (2007) 61-64.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.culher.2006.11.001 Google Scholar

Montana G., Ronca F., The ‘recipe’ of the stucco sculptures of Giacomo Serpotta, Journal of Cultural Heritage 3 (2002) 133-44.
DOI: https://doi.org/10.1016/S1296-2074(02)01169-X Google Scholar

Galván-Ruiz M., Velázquez-Castillo R., Pérez-Lara M.A., Arjona J., Banos L., Rodríguez-García M.E, „Chemical and physical characterization of stuccos from a Mexican colonial building: el Museo del Calendario of Queretaro, Archaeometry 51 (2009) 701-714.
Google Scholar

Sansonetti A., Striova J., Biondelli D., Castellucci E.M., Colored grounds of gilt stucco surfaces as analyzed by a combined microscopic, spectroscopic and elemental analytical approach, Analytical and Bioanalytical Chemistry 397 (2010) 2667–76.
DOI: https://doi.org/10.1007/s00216-010-3491-4 Google Scholar

Szummer A. (red.), Podstawy ilościowej mikroanalizy rentgenowskiej, WNT, Warszawa 1994, s. 61-68.
Google Scholar

Krzywobłocka R., Mikroskopowe metody badania materiałów budowlanych, ITB Warszawa 1966.
Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2012-12-11

Cited By / Share

Klimek, B. (2012) „Metody badań struktury zabytkowych zapraw budowlanych. Część I – Analiza makroskopowa, mikroskopia w świetle przechodzącym i mikroskopia skaningowa”, Budownictwo i Architektura, 11(2), s. 113–120. doi: 10.35784/bud-arch.2223.