Sacrum a Synergia

Jurij Kryworuczko

Katedrа Wzornictwa i Podstaw Architektury; Instytut Architektury; Narodowy Uniwersytet „Politechnika Lwowska”; (Ukraina)

Bogusław Podhalański

papodhal@cyf-kr.edu.pl
Instytut Projektowania Miast i Regionów; Wydział Architektury; Politechnika Krakowska; (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-3524-0210

Abstrakt

Manifestacją piękna w świecie człowieka jest sztuka, która wyraża się poprzez otwarcie formy. Forma niesie w sobie treść własnej formy i tą treść, do której się odnosi. Jak i forma, treść ma swoją formę przedstawienia idei i właściwy zamysł samej idei. Istnieje forma treści i treść treści podobnie jak istnieje forma formy i treść formy. Twórca działa podświadomie, instynktownie, spontanicznie, emocjonalnie synkretycznie – formalno-treściowy kompleks dzieła rodzi się jako nierozerwalna całość. W sztuce świeckiej kształt formy odpowiada sensorycznej, dotykowо-fizycznej percepcji formy. W sztuce sakralnej forma jest kanonem, nierozerwalnie związanym z jego treścią. Od formy (kanonu) (twarzy lub hipostazy Świętego) poprzez treść formy (świętość osoby), poprzez modlitwę (formę treści) przechodzą w świętości wieczności, Bógа (w zawartość treści). W ten sposób możemy opisać ikonę, święty obrazek z punktu widzenia formalnych i treściowych stron, jego roli w życiu człowieka. Spójrzmy na architekturę, jak patrzymy na ikony. Obraz w architekturze sakralnej jest złożoną strukturą, semantycznie wieloliczną, która składa się z porównania, syntezy, kontekstu metod, które są również charakterystyczne dla Biblii, a które korelują z najnowszymi naukowymi multi-kryterialnymi, wielowymiarowymi metodami poznania. Omówiono wynikі badań obrazu, jako zasobu wcielenia sacrum w założeniu świątyni chrześcijańskiej i osobistego objawienia twórcy na przykładzie twórczości Jerzego Nowosielskiego i Stanisława Niemczyka.

Słowa kluczowe:

piękno, obraz, sacrum, ikona, architektura, Nowosielski, Niemczyk