Publikowanie artykułów jest możliwe po podpisaniu zgody na przeniesienie licencji na czasopismo.
Petrographic study of selected sculptural works of Jan Michałowicz from Urzędów
Małgorzata Ciosmak
m.ciosmak@pollub.plWydział Mechaniczny; Politechnika Lubelska; (Polska)
Patrycja Rzęsa
Wydział Budownictwa i Architektury; Politechnika Lubelska; (Polska)
Abstrakt
Nowadays, in order to determine whether given rock properties make it useful for specifi c purposes, the material is examined using relevant test equipment. At the times of Jan Michałowicz, any knowledge in this respect was transmitted by the master to his apprentices, based on the master’s experience. The artist used domestic rock raw materials to sculpt monuments commemorating important persons who were his contemporaries. For the petrographic analysis, the authors selected the most distinguishable works of the artist, which he signed or which are most likely to have been sculpted by him. The authors analysed the materials used by the artist to carve specifi c elements of his works, as well as rock raw materials in terms of their historical and contemporary properties. Consequently, the petrographic study allowed to describe the rocks in greater detail, as well as their properties useful for sculpture purposes, and their durability. Artistic qualities helped determine the sources of stones used by Jan Michałowicz during his projects. These include the quarries near Pińczów (limestone), Kunów (sandstone), Bolechowice (marble), Żurawno (alabaster) and initially quarries in Hungary. The discussed works of Jan Michałowicz provide firm grounds for acknowledging the artist as the leading co-founder to Polish Renaissance art.
Słowa kluczowe:
renaissance, Michałowicz, stone, sculpture, architecture, tombston, petrography, analysis, rock, marble, alabaster, limestoneBibliografia
[1] Blumówna H., Bochnak A., Ciołek G., Dobrowolski T., Dutkiewicz J. E., Herbst S., Hornung Z., Lepiarczyk J., Mańkowski T., Mole W., Niemojewski L., Piwocki K., Sawicka S., Szablowski J., Tatarkiewicz W., Tołwiński T., Zachwatowicz J. Historia sztuki polskiej, Tom II Sztuka Nowożytna, część piąta, Sztuka renesansowa i manierystyczna 1500–1650, Wydawnictwo Literackie Kraków, Kraków, 1962.
[2] http://urzedow.pl/historia/postacie/biografi e/michalowicz.htm.
[3] Praca zbiorowa pod redakcją Elżbiety Przesmyckiej, Architektura sakralna w kształtowaniu tożsamości kulturowej miejsca, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006
[4] Procyk W. Marmury królewskie – problematyka badań i metody konserwacji, Ochrona Zabytków 54/3 (214) (2001) 252–264.
[5] Płuska I., Rębiś M., Smoleńska A. Kamień w architekturze i dekoracji Kaplicy Zygmuntowskie, Biuletyn Historii Sztuki 67(1–2) (2005) 144–156, 160–161
[6] Mizerski W., Orłowski S. Geologia historyczna dla geografów, Wydawnictwo PWN, 2005.
[7] Osika R. Budowa geologiczna Polski. Tom IV. Złoża surowców mineralnych, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1987.
[8] Wardzyński M. Między Ilalią i Niderlandami. Środkowoeuropejskie ośrodki kamieniarsko- rzeźbiarskie wobec tradycji nowożytnej. Uwagi z dziedziny materiałoznawstwa., Warszawa, 2009.
[9] Kiełczewska J. Świętokrzyskie marmury i wapienie – mały przewdnik po polskich zabytkach, cz.1, source: http://www.surowce-naturalne.pl/strona/swietokrzyskie-marmury-i-wapienie-%E2%80%93-maly-przewodnik-po-polskich-zabytkach-cz-i, 2013.
[10] Kozłowski S. Surowce skalne Polski, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1986
[11] Myśliwiec M. Mioceńskie skały zbiornikowe zapadliska przedkarpackiego, Wydawnictwo Przegląd Geologiczny, 52(7) (2004).
[12] Bromowicz J., Figarska-Warchoł B. Kamienie dekoracyjne i architektoniczne eksploatowanych złóż Polski południwo – wschodniej, Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały, 132(39) (2011).
[13] Śliwa T. Mioceńskie alabastry z zapadliska przedkarpackiego – występowanie i zastosowanie, Geologia, 35(2/1) (2009) 87–94.
[14] Kiełczewska J. Świętokrzyskie piaskowce – mały przewodnik po polskich zabytkach, cz. 2, 9, source: www.surowce-naturalne.pl, 2013.
[15] Kozakiewiczowie H. i S. Renesans w Polsce, Wydawnictwo „Arkady”, Warszawa, 1976.
[16] Zlat M. Sztuka polska, Tom III Renesans i manieryzm, Wydawnictwo „Arkady”, Warszawa, 2008, 2010.
[17] Wardzyński M. Import i zastosowanie „czerwonych” marmurów w małej architekturze i rzeźbie w Rzeczypospolitej od XIV do I połowy XVII w., Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, electronic publication, pp. 12, 27 il., (cf.) http://www.fundacja-hereditas.pl/portal/kamien. php?idt=6
[18] Wardzyński M. „Alabastry ruskie” – eksploatacja i zastosowanie w małej architekturze i rzeźbie na Rusi, w Koronie i na Śląsku w XVI wieku, [in:] Między Wrocławiem i Lwowem. Sztuka na Śląsku, w Małopolsce i na ziemiach ruskich Korony od XVI do XVIII wieku, red. A. Betlej, K. Brzezina i P. Oszczanowski, Wrocław 2010, pp. 339–358, 14 il., tabl. LXII–LXIII.
[19] Rożek M. Przewodnik po zabytkach Krakowa, Wydawnictwo WAM, Kraków, 2006.
[20] Kozłowski K. Petrografi a skał metamorfi cznych, Uniwersytet Śląski, Katowice, 1978.
[21] Łydka K. Petrologia skał osadowych, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1985.
[22] Tomaszewska-Szewczyk A., Alabaster jako tworzywo rzeźbiarskie, przykłady występujących zniszczeń oraz propozycja metod konserwacji, Księga pamiątkowa ofi arowana Profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu pod red. B.Soldenhoff, Toruń, 2002.
[23] http://psbprzedborz.pl/lezenski-jan/.
[2] http://urzedow.pl/historia/postacie/biografi e/michalowicz.htm.
[3] Praca zbiorowa pod redakcją Elżbiety Przesmyckiej, Architektura sakralna w kształtowaniu tożsamości kulturowej miejsca, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006
[4] Procyk W. Marmury królewskie – problematyka badań i metody konserwacji, Ochrona Zabytków 54/3 (214) (2001) 252–264.
[5] Płuska I., Rębiś M., Smoleńska A. Kamień w architekturze i dekoracji Kaplicy Zygmuntowskie, Biuletyn Historii Sztuki 67(1–2) (2005) 144–156, 160–161
[6] Mizerski W., Orłowski S. Geologia historyczna dla geografów, Wydawnictwo PWN, 2005.
[7] Osika R. Budowa geologiczna Polski. Tom IV. Złoża surowców mineralnych, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1987.
[8] Wardzyński M. Między Ilalią i Niderlandami. Środkowoeuropejskie ośrodki kamieniarsko- rzeźbiarskie wobec tradycji nowożytnej. Uwagi z dziedziny materiałoznawstwa., Warszawa, 2009.
[9] Kiełczewska J. Świętokrzyskie marmury i wapienie – mały przewdnik po polskich zabytkach, cz.1, source: http://www.surowce-naturalne.pl/strona/swietokrzyskie-marmury-i-wapienie-%E2%80%93-maly-przewodnik-po-polskich-zabytkach-cz-i, 2013.
[10] Kozłowski S. Surowce skalne Polski, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1986
[11] Myśliwiec M. Mioceńskie skały zbiornikowe zapadliska przedkarpackiego, Wydawnictwo Przegląd Geologiczny, 52(7) (2004).
[12] Bromowicz J., Figarska-Warchoł B. Kamienie dekoracyjne i architektoniczne eksploatowanych złóż Polski południwo – wschodniej, Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały, 132(39) (2011).
[13] Śliwa T. Mioceńskie alabastry z zapadliska przedkarpackiego – występowanie i zastosowanie, Geologia, 35(2/1) (2009) 87–94.
[14] Kiełczewska J. Świętokrzyskie piaskowce – mały przewodnik po polskich zabytkach, cz. 2, 9, source: www.surowce-naturalne.pl, 2013.
[15] Kozakiewiczowie H. i S. Renesans w Polsce, Wydawnictwo „Arkady”, Warszawa, 1976.
[16] Zlat M. Sztuka polska, Tom III Renesans i manieryzm, Wydawnictwo „Arkady”, Warszawa, 2008, 2010.
[17] Wardzyński M. Import i zastosowanie „czerwonych” marmurów w małej architekturze i rzeźbie w Rzeczypospolitej od XIV do I połowy XVII w., Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, electronic publication, pp. 12, 27 il., (cf.) http://www.fundacja-hereditas.pl/portal/kamien. php?idt=6
[18] Wardzyński M. „Alabastry ruskie” – eksploatacja i zastosowanie w małej architekturze i rzeźbie na Rusi, w Koronie i na Śląsku w XVI wieku, [in:] Między Wrocławiem i Lwowem. Sztuka na Śląsku, w Małopolsce i na ziemiach ruskich Korony od XVI do XVIII wieku, red. A. Betlej, K. Brzezina i P. Oszczanowski, Wrocław 2010, pp. 339–358, 14 il., tabl. LXII–LXIII.
[19] Rożek M. Przewodnik po zabytkach Krakowa, Wydawnictwo WAM, Kraków, 2006.
[20] Kozłowski K. Petrografi a skał metamorfi cznych, Uniwersytet Śląski, Katowice, 1978.
[21] Łydka K. Petrologia skał osadowych, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1985.
[22] Tomaszewska-Szewczyk A., Alabaster jako tworzywo rzeźbiarskie, przykłady występujących zniszczeń oraz propozycja metod konserwacji, Księga pamiątkowa ofi arowana Profesorowi Wiesławowi Domasłowskiemu pod red. B.Soldenhoff, Toruń, 2002.
[23] http://psbprzedborz.pl/lezenski-jan/.
Ciosmak, M. i Rzęsa, P. (2018) „ Petrographic study of selected sculptural works of Jan Michałowicz from Urzędów”, Budownictwo i Architektura, 17(3), s. 201–218. doi: 10.24358/Bud-Arch_18_173_15.
Autorzy
Patrycja RzęsaWydział Budownictwa i Architektury; Politechnika Lubelska; Polska
Statystyki
Abstract views: 212PDF downloads: 145
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Budownictwo i Architektura wspiera program otwartej nauki. Czasopismo umożliwia otwarty dostęp (Open Access) do publikacji. Każdy może przeglądać, pobierać i przekazywać artykuły pod warunkiem przestrzegania zasad licencji.
