Value of the architecture in the nodal place of the city. Palace in Radzyń Podlaski as an integrating monument

Jan Wrana

doi:10.24358/Bud-Arch_18_172_04

Symultaniczność i kompilacja a obraz miejsca

Jan Wrana

j.wrana@pollub.pl
Samodzielna Pracownia Architektoniczna; Wydział Budownictwa i Architektury; Politechnika Lubelska; (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-4884-0418

DOI: https://doi.org/10.24358/Bud-Arch_18_172_04

Abstrakt

Niniejszy artykuł poświęcony jest wartości i integrującej roli architektury zlokalizowanej w miejscu węzłowym1 – „węźle miejskości” 2. Obiekty te podzielić można na dwa typy: budynki nowe (wzniesione w ciągu ostatnich dekad) oraz zabytkowe – od lat istniejące w historycznych węzłach. Są to w przeważającej części obiekty użyteczności
publicznej, często mieszczące instytucje kultury – fi lharmonię, operę, instytut sztuki. Poza podstawową, przewidzianą w programie funkcją, odgrywają one rolę integrującą – zarówno przestrzennie, jak i społecznie. Wiele z nich stanowi dominanty w swoim otoczeniu, często są również wizytówkami swoich miast. W artykule omówiono oba wspomniane wyżej typy: współczesny i historyczny. Wybrano przykłady szczególnie interesujących, nowych obiektów kulturalnych ulokowanych w węzłach Oslo, Hamburga i Amsterdamu, których wpływ na miasto był pozytywny i wyraźny. W zakresie obiektów zabytkowych szczególną uwagę poświęcono pałacowi Potockich – najważniejszemu węzłowi miasta Radzyń Podlaski, który w drodze rewitalizacji odzyskuje swoją integrującą funkcję.

Słowa kluczowe:

architektura, integracja, miejsca węzłow, miejsca węzłowe, Radzyń Podlaski, synergia

Bibliografia

Ashworth G., Planowanie dziedzictwa. Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2015.
Google Scholar

Böhm A., O budowie i synergii wnętrz urbanistycznych. Monografi a nr 6, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 1981.
Google Scholar

Dokumentacja zgłoszenia Zespołu Pałacowo-Parkowego Potockich w Radzyniu Podlaskim do objęcia wyższą formą ochrony poprzez uznanie go za Pomnik Historii, Urząd Miasta, Radzyń Podlaski 2016.
Google Scholar

Dziubecki T., Rezydencja w Radzyniu Podlaskim jako miejsce kształtujące wyobraźnię architektoniczną Stanisława Kostki Potockiego. Przyczynek do źródeł architektury klasycyzmu w Polsce. Architecturae et Artibus 1 (2013) 39–49.
Google Scholar

Fiuk P., Symbole nowoczesności w strukturze zabytkowych miast Europy. Czasopismo Techniczne 6-A(15) (2008) 294–298.
Google Scholar

Gombin K., Pałac Eustachego Potockiego w Radzyniu Podlaskim jako wyznacznik społecznej pozycji magnata, Radzyński Rocznik Humanistyczny 6 (2008) 55–66.
Google Scholar

Karpowicz M., Sztuka polska XVIII wieku. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1985.
Google Scholar

Karta ewidencyjna zabytku nieruchomego wpisanego do Rejestru Zabytków („Biała Karta”) – Pałac w Radzyniu Podlaskim. Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków w Lublinie, Delegatura w Białej Podlaskiej, 1981.
Google Scholar

Kubicki P., Wynajdywanie miejskości. Polska kwestia miejska z perspektywy długiego trwania, NOMOS, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.
Google Scholar

Miasta polskie w tysiącleciu, tom pierwszy. Praca zbiorowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków 1965.
Google Scholar

Pietrzela T., Radzyń Podlaski i okolice w pradziejach i średniowieczu, Radzyński Rocznik Humanistyczny 6 (2008) 11–27.
Google Scholar

Radzyń Podlaski. Miasto i rezydencja. red. G. Michalska i D. Leszczyńska, Radzyń Podlaski 2011.
Google Scholar

Rykwert J., Pokusa miejsca. Przeszłość i przyszłość miast. Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2013.
Google Scholar

Szmygin B. (red.), Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych. Lubelskie Towarzystwo Naukowe Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków ICOMOS Politechnika Lubelska Warszawa – Lublin 2009.
Google Scholar

Wrana J., Współczesna forma architektoniczna a kontekst miejsca, Modern architectural form and place context. Czasopismo Techniczne 1-A (2009) 589–593.
Google Scholar

Wrana J., Architektura – zrozumiały komunikat przestrzenny, Architecture – a clear spatial message. Czasopismo Techniczne 1-A (2009) 413–416.
Google Scholar

Wrana J., Fitta-Spelina A., Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim – zagadnienie rewitalizacji obiektu. Człowiek – Ekologia – Architektura, Poznań 2017.
Google Scholar

Wrana J., Jarocka-Mikrut A., Nowa szansa dla obiektów zabytkowych poprzez przeprowadzenie rewitalizacji i wprowadzenie funkcji użytkowych, Budownictwo i Architektura 12(3) (2013) 271–278.
Google Scholar

Zmieniając miasto – wokół teorii i praktyki rewitalizacji. Praca zbiorowa pod red. M. Kowalewskiego, FTA, Poznań 2008.
Google Scholar

Zuziak Z.K., Nowe struktury w przestrzeni metropolitalnej. Pytania i problemy planistyczne. Czasopismo Techniczne 5-A (2008) 4–18.
Google Scholar

Zuziak Z., Strategic metropolitan projects – examples from Hamburg, Potsdam and Berlin. Czasopismo Techniczne 1-A (2013) 195–222.
Google Scholar

Zuziak Z.K., Zmiany strukturalne w miastach polskich na początku XXI. Między sztuką budowania miast a polityką przestrzenną. Halicka A.(red), Budownictwo na obszarach zurbanizowanych, Nauka, praktyka, perspektywy, Lublin. Politechnika Lubelska; s. 165–176, 2014.
Google Scholar

Zuziak Z.K., The Notion of Order and the Spatial Logic of a New Polis: Three Approaches to the Problem of Rationality in the Contemporary Philosophy of Urbanism, 11 CTV, Back to the sense of the City, Barcelona, Kraków, 2016.
Google Scholar

Zuziak Z.K., O synergii planu w urbanistyce. Budownictwo i Architektura 16(1) (2017) 183–198. https://doi.org/10.24358/Bud-Arch_17_161_16
Google Scholar

Pobierz

Opublikowane

2018-08-12

Cited By / Share