Problemy rewitalizacji małych miast na przykładzie Międzyrzecza

Wanda Kononowicz

w.kononowicz@aiu.uz.zgora.pl
Katedra Architektury i Urbanistyki; Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska; Uniwersytet Zielonogórski; (Polska)

Ilona Pisera

Katedra Architektury i Urbanistyki; Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska; Uniwersytet Zielonogórski; (Polska)

Abstrakt

W artykule zaprezentowano metodę rewitalizacji Starego Miasta wraz
z zamkiem i zespołem folwarcznym w Międzyrzeczu, zastosowaną w projekcie dyplomowym,
wykonanym w 2016 roku na Uniwersytecie Zielonogórskim, w Katedrze Architektury
i Urbanistyki [1]. Projekt ten został wyróżniony w międzynarodowym konkursie konserwatorskim
im. Prof. Jana Zachwatowicza, organizowanym dorocznie przez PKN ICOMOS,
a także zdobył nagrodę w Konkursie o Nagrodę Ministra Infrastruktury [2]. Metoda rewitalizacji
polegała na przywróceniu generalnych cech przestrzennej struktury średniowiecznego
miasta, przy dopuszczalnej różnorodności elementów drugoplanowych kompozycji. Pojęcie
różnorodności odnosi się tu zarówno do obiektów objętych ochroną konserwatorską, jak
też do nowoprojektowanych o nowoczesnej formie, harmonizującej z otoczeniem, a także
rekonstruowanych.
Wschodnia pierzeja rynku jak i duża część pierzei południowej, uległy zniszczeniu na
skutek II wojny światowej i nigdy nie zostały odbudowane, a ich miejsce oraz sąsiadujących
kwartałów zabudowy wypełniła zieleń. Większość mieszkańców, szczególnie młodych, akceptuje
taki stan.
Projekt stanowi przykład kompleksowego opracowania konserwatorskiego od skali
urbanistycznej do architektonicznej, Wykonane studium historyczno-urbanistyczne oraz staranne
analizy stanu istniejącego, w różnych aspektach pozwoliły skonstruować wytyczne
konserwatorskie, które dały podstawę do projektu rewitalizacji historycznego miasta. W ramach
rewitalizacji, m.in. uzupełniono strukturę miejską o brakujące kwartały zabudowy,
przywrócono Rynkowi jego rangę i historyczne proporcje, zaprojektowano nową posadzkę
w Rynku, ożywiono nową funkcją zabudowania folwarczne oraz zaprojektowano park krajobrazowy
na sąsiadującym zdegradowanym terenie.

Słowa kluczowe:

rewitalizacja, małe miasta, Międzyrzecz