Publikowanie artykułów jest możliwe po podpisaniu zgody na przeniesienie licencji na czasopismo.
Przegląd technik inwentaryzacji rury szybowej
Mateusz Jabłoński
Katedra Ochrony Terenów Górniczych, Geoinformatyki i Geodezji Górniczej; Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska; AGH Akademia Górniczo-Hutnicza (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-7153-7815
Wojciech Jaśkowski
jaskow@agh.edu.plKatedra Ochrony Terenów Górniczych, Geoinformatyki i Geodezji Górniczej; Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska; AGH Akademia Górniczo-Hutnicza (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-5771-5790
Abstrakt
Nadrzędnym celem pomiarów i obserwacji wykonywanych w szybach jest zapewnienie ich bezpiecznej pracy. Wiąże się to nie tylko z określeniem aktualnego stanu technicznego szybu, lecz również z określeniem przyczyn i źródeł powstawania zmian. Wraz z rozwojem technik laserowych i cyfrowych pojawiają się nowe możliwości prowadzenia bezpiecznej inspekcji i inwentaryzacji wyrobisk szybowych. W celu zachowania sprawności szybu wykonuje się szereg prac inwentaryzacyjnych, opisanych szczegółowo w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 i jego załączniku (nr 4) [1,2]. Artykuł przedstawia przegląd technik pomiarowych stosowanych obecnie do pomiarów deformacji rury szybowej, ze szczególnym uwzględnieniem ciągłych telemetrycznych metod pomiarowych.
Szczegółowo opisano zaprojektowany dla Kopalni Soli ‘Wieliczka’ system monitoringu wykorzystany w latach 2014 i 2015 podczas wykonywania iniekcji usztywniających i uszczelniających szyb Kościuszko. W celu uniknięcia uszkodzeń konstrukcji szybu oraz awarii krytycznych skonstruowano i zainstalowano mobilny system monitorowania stanu szybu. Wyniki jego pomiarów pozwoliły wskazywać w czasie rzeczywistym zmiany, a w razie konieczności dokonywać modyfikacji przebiegu iniekcji i w sytuacjach awaryjnych wstrzymać proces. Analiza rezultatów wykazała niewielkie deformacje obudowy szybu podczas iniekcji oraz jednoznacznie potwierdziła zalety wykonanego systemu monitoringu i nowatorskiego sposobu iniekcji wysokociśnieniowych.
Słowa kluczowe:
telemetria, rura szybowa, inwentaryzacjaBibliografia
[1] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych, Dz.U.02.139.1169.
[2] Załącznik nr 4 do Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 roku [6] „Szczegółowe zasady prowadzenia ruchu w wyrobiskach”, Dz.U.02.139.1169.
[3] Szczerbowski Z., Jóźwik M. Przykłady naturalnych i górniczych uwarunkowań deformacji szybów górniczych. XXV Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu ‘Geotechnika i budownictwo specjalne’, Zakopane, 2002.
[4] Lipecki T. Kompleksowa ocena stanu geometrycznego obiektów i urządzeń szybowych z zastosowaniem skaningu laserowego. Wydawnictwa AGH, 2013.
[5] Preuss R. Automatyzacja procesu przetwarzania danych obrazowych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji 26 (2014) 119-127.
[6] Jóźwik M., Jaśkowski W. Wykorzystanie nowoczesnych technik pomiarowych do określania odkształceń rury szybowej. Niepublikowany raport wykonany dla KGHM Polska Miedź S.A., 1999.
[7] Jaśkowski W. Kompleksowe wyznaczanie geometrii szybów górniczych za pomocą Modularnego Systemu Pomiarowego. Wydawnictwa AGH, 2013.
[8] Bock J., Uhl O., Benecke N., Kuchenbecker R. Support of high performance operations in coal mining by use of 3d laser scanning. Camborne School of Mines IMS, Camborne School of Mines, 2009.
[9] Jaśkowski W., Lipecki T., Jabłoński M. Deformacje szybu „Kościuszko” KS Wieliczka wywołane pracami uszczelniającymi obudowę szybu. Przegląd Górniczy 1(2016) 4-11.
[2] Załącznik nr 4 do Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 roku [6] „Szczegółowe zasady prowadzenia ruchu w wyrobiskach”, Dz.U.02.139.1169.
[3] Szczerbowski Z., Jóźwik M. Przykłady naturalnych i górniczych uwarunkowań deformacji szybów górniczych. XXV Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu ‘Geotechnika i budownictwo specjalne’, Zakopane, 2002.
[4] Lipecki T. Kompleksowa ocena stanu geometrycznego obiektów i urządzeń szybowych z zastosowaniem skaningu laserowego. Wydawnictwa AGH, 2013.
[5] Preuss R. Automatyzacja procesu przetwarzania danych obrazowych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji 26 (2014) 119-127.
[6] Jóźwik M., Jaśkowski W. Wykorzystanie nowoczesnych technik pomiarowych do określania odkształceń rury szybowej. Niepublikowany raport wykonany dla KGHM Polska Miedź S.A., 1999.
[7] Jaśkowski W. Kompleksowe wyznaczanie geometrii szybów górniczych za pomocą Modularnego Systemu Pomiarowego. Wydawnictwa AGH, 2013.
[8] Bock J., Uhl O., Benecke N., Kuchenbecker R. Support of high performance operations in coal mining by use of 3d laser scanning. Camborne School of Mines IMS, Camborne School of Mines, 2009.
[9] Jaśkowski W., Lipecki T., Jabłoński M. Deformacje szybu „Kościuszko” KS Wieliczka wywołane pracami uszczelniającymi obudowę szybu. Przegląd Górniczy 1(2016) 4-11.
Jabłoński, M. i Jaśkowski, W. (2016) „Przegląd technik inwentaryzacji rury szybowej”, Budownictwo i Architektura, 15(3), s. 063–074. doi: 10.24358/Bud-Arch_16_153_05.
Autorzy
Mateusz JabłońskiKatedra Ochrony Terenów Górniczych, Geoinformatyki i Geodezji Górniczej; Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska; AGH Akademia Górniczo-Hutnicza Polska
https://orcid.org/0000-0001-7153-7815
Autorzy
Wojciech Jaśkowskijaskow@agh.edu.pl
Katedra Ochrony Terenów Górniczych, Geoinformatyki i Geodezji Górniczej; Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska; AGH Akademia Górniczo-Hutnicza Polska
https://orcid.org/0000-0002-5771-5790
Statystyki
Abstract views: 215PDF downloads: 131
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Budownictwo i Architektura wspiera program otwartej nauki. Czasopismo umożliwia otwarty dostęp (Open Access) do publikacji. Każdy może przeglądać, pobierać i przekazywać artykuły pod warunkiem przestrzegania zasad licencji.
