Publikowanie artykułów jest możliwe po podpisaniu zgody na przeniesienie licencji na czasopismo.
The impact of artistic circles on the way of using and arrangement apartments in multi-family residential buildings in Poland in the 1950s and 1960s
Part I - Development of Architectural Project Ideas
Marta Kruk
krmarta@wp.plWydział Architektury; Politechnika Białostocka; (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-9703-0833
Abstrakt
Niniejszy artykuł (część I) przedstawia działalność środowisk twórczych – architektów – i jej wpływ na sposoby użytkowania i aranżacji przestrzeni mieszkalnej. Sposób użytkowania mieszkania rozumiany jest jako:
1) Sposób organizacji przez użytkowników podstawowych funkcji życiowych (snu, wypoczynku, przygotowania i spożywania posiłków, przyjmowania gości, nauki, zabawy, czynności higienicznych);
2) Relacje między użytkownikami a mieszkaniem zależne od wykształcenia, struktury zawodowej, pochodzenia, stylu życia, dziedziczonych wzorców kulturowych, mody oraz od zespołu fizycznych cech i atrybutów mieszkania;
3) Uprawnienia członków rodziny do korzystania z przestrzeni mieszkania, w tym do realizacji potrzeby intymności i posiadania własnej, prywatnej przestrzeni oraz potrzeb reprezentacyjnych.
Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji myśli projektowej w obszarze kształtowania się układów funkcjonalno-przestrzennych mieszkań i wskazanie głównych tendencji tych zmian. Jako metodę przyjęto analizę wybranych – charakterystycznych dla danego okresu – układów funkcjonalnych mieszkań (z uwzględnieniem uwag autorów tych projektów) na tle uwarunkowań społeczno-politycznych. W podsumowaniu wskazano najważniejsze tendencje, jakie można zaobserwować w zakresie omawianych zmian. Należą do nich:
powiększanie przestrzeni strefy dziennej mieszkania poprzez zbliżanie kuchni do pokoju dziennego lub nawet łączenie jej z salonem;
zróżnicowane podejście do zagadnienia lokowania miejsc snu wskutek zrozumienia indywidualnych potrzeb dzieci do posiadania własnej przestrzeni mieszkalnej;
troska o podniesienie jakości higieny w mieszkaniu – wydzielanie osobnych WC i projektowanie łazienek z uwzględnieniem miejsca na pralkę.
Słowa kluczowe:
sposób użytkowania mieszkania, modernizacje współczesnych mieszkań, czynniki wpływające na sposób użytkowania mieszkańBibliografia
Syrkusowie H. i S., “Budownictwo mieszkaniowe z elementów wielkopłytowych”, „Architektura” nr 7/1957, p. 263
Google Scholar
Dobrzyńska M., Malicki Z., “Osiedle Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Rakowcu”, „Architektura” nr 7/1959, p. 297
Google Scholar
Wiking.edu, Demografia Polski,www.wiking.edu.pl/article.php?id=269, [Accessed: 5 Sept 2019]
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny 1980. Rok XL, GUS, Warszawa, p. 42
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny 1986. Rok XLVI, GUS, Warszawa, p. 39
Google Scholar
Litterer W. , “Nowe osiedla mieszkaniowe i ich mieszkańcy”, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, Warszawa 1952
Google Scholar
Malicka W., “Próba analizy graficznej użytkowania mieszkań.[in:] Zaludnienie i użytkowanie mieszkań w nowych osiedlach”, IBM, Warszawa 1959
Google Scholar
Czeczerda W., “Ludność w nowych zespołach mieszkaniowych”, IBM, Warszawa 1959
Google Scholar
Putowska J., “Jak urządzić mieszkanie”, Arkady, Warszawa 1960, p. 12
Google Scholar
Matejko A., “Wartość użytkowa nowych mieszkań w świetle doświadczeń ich mieszkańców”, in: Zaludnienie i użytkowanie mieszkań w nowych osiedlach, red. Wł. Czajka, IBM, Arkady, Warszawa 1959, p. 65
Google Scholar
Turowski J., “Środowisko mieszkalne w świadomości ludności miejskiej”, Ossolineum, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1979, p. 44
Google Scholar
Nowicki J., “Standard i przestrzenne rozwiązania w spółdzielczym budownictwie mieszkaniowym”, „Sprawy Mieszkaniowe” z. 4/1993, p. 57
Google Scholar
Ustawa z dnia 3 lipca 1947 roku „O normach i standardach budowlanych”, Dziennik Ustaw 1947 nr 52, poz. 269
Google Scholar
Korzeniewski W., “Mieszkania społecznie najpotrzebniejsze. Wczoraj i dzisiaj”, Źródło: cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.../PRM_2009-1-2_04_Korzeniewski.pdf [Accessed: 1 Oct 1916)
Google Scholar
Uchwała nr 612 Rady Ministrów z dnia 18 sierpnia 1951 r., „Normatyw projektowania budynków mieszkalnych i mieszkań w miastach i osiedlach typu miejskiego”
Google Scholar
Lachert B., “Muranów-Dzielnica Mieszkaniowa”, „Architektura” nr 5/1949, p. 134
Google Scholar
Piotrowski W., “Osiedle mieszkaniowe Praga II”, „Architektura” nr 7-8/1952, p. 191
Google Scholar
Uchwała nr 70 Prezydium Rządu z dnia 6 lutego 1954 r., Normatyw projektowania budynków mieszkalnych i mieszkań w miastach i osiedlach typu miejskiego, , „Monitor Polski” nr 120, Warszawa 1954
Google Scholar
Kleyff Z., Osiedle doświadczalne przy ul. Kasprzaka w Warszawie, „Architektura” nr 8/1958, pp.309-314.
Google Scholar
Matejko A., “O użytkowaniu mieszkań”, „Architektura” nr 5/1957, p. 196
Google Scholar
Fafius Z., “Osiedle Wierzbno”, „Architektura” nr 9/1958, pp. 253-263
Google Scholar
Lewandowski T., “Bielany”, „Architektura” nr 7/1958, p. 285
Google Scholar
Uchwała nr 364 Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 1959 r., Normatyw projektowania mieszkań i budynków mieszkalnych wielorodzinnych w miastach i osiedlach, , „Monitor Polski” nr 81, Warszawa 1959
Google Scholar
Płachcińska A., “Standard w społecznym budownictwie mieszkaniowym”, „Sprawy Mieszkaniowe” nr 2, IGM, Warszawa 1994, p.9
Google Scholar
Filipow Z. “Budownictwo mieszkaniowe w Warszawie”, „Architektura” nr 1-2/1963, pp. 10, 21, 24.
Google Scholar
Charytonowicz J., “Dokąd zmierza współczesna ergonomia. Wybrane kierunki badań ergonomicznych w 2008 roku”, JAKS, Wrocław 2008, p. 15
Google Scholar
Nowakowski P., “Architektura i ergonomia kuchni domowych na tle ewolucji zwyczajów kulinarnych”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2015, p. 44. https://doi.org/10.5277/Y03.2015.01
Google Scholar
Graf H., “Osiedle Kępa Potocka”, „Architektura” nr 5-6/1967, pp.195-199
Google Scholar
Kruk, M. (2019) „The impact of artistic circles on the way of using and arrangement apartments in multi-family residential buildings in Poland in the 1950s and 1960s: Part I - Development of Architectural Project Ideas”, Budownictwo i Architektura, 18(2), s. 073–092. doi: 10.35784/bud-arch.558.
Autorzy
Marta Krukkrmarta@wp.pl
Wydział Architektury; Politechnika Białostocka; Polska
https://orcid.org/0000-0002-9703-0833
Statystyki
Abstract views: 404PDF downloads: 188 PDF downloads: 102
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Budownictwo i Architektura wspiera program otwartej nauki. Czasopismo umożliwia otwarty dostęp (Open Access) do publikacji. Każdy może przeglądać, pobierać i przekazywać artykuły pod warunkiem przestrzegania zasad licencji.
