Zasady etyczne

Czasopismo "Budownictwo i Architektura" przyjęło obowiązujące w Wydawnictwie Politechniki Lubelskiej standardy etyki COPE.

W Wydawnictwie Politechniki Lubelskiej zostały wdrożone wytyczne Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej (Committee on Publication Ethics – COPE). Zasady te są przeznaczone dla autorów, redaktorów i recenzentów, którzy w procesie publikacyjnym, odbywającym się na Platformie Lublin University of Technology Publishing House, zobowiązują się do przestrzegania:

• Zasad przejrzystości i dobrych praktyk opracowanych przez COPE,
• Dobrych praktyk w procedurach recenzyjnych opracowanych przez polskie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
• Kodeksu etyki pracownika naukowego opracowanego przez Polską Akademię Nauk,
• Zaleceń dotyczących promowania uczciwości w publikacjach w czasopismach naukowych przestrzeganych przez Radę Redakcji Naukowych.
  
  W przypadku podejrzenia o naruszenie zasad etycznych Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej oraz zespoły redakcyjne czasopism będą postępować zgodnie z procedurami opisanymi w diagramach COPE.

I. Zasady funkcjonowania Wydawnictwa i Zespołów redakcyjnych

1. Zespoły redakcyjne odpowiadają za prawidłowy przebieg procesu publikacyjnego.
2. Zespoły redakcyjne podejmują decyzje o przyjęciu lub odrzuceniu materiałów nadsyłanych do publikacji, zwracając uwagę na spełnianie norm etycznych i wysoki poziom merytoryczny tekstów. 
3. Zespoły redakcyjne dbają o zachowanie integralności zapisów naukowych i standardów edytorskich.
4. Wydawnictwo monitoruje przestrzeganie zasad etyki publikacyjnej przez autorów, recenzentów i Zespołów redakcyjnych.
5. Wydawnictwo i zespoły redakcyjne nadzorują proces recenzowania, zwracając uwagę na bezstronność, dotrzymywanie terminów i przeciwdziałanie konfliktowi interesów, dbając by składane w redakcji prace nie były wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem lub udostępniane osobom postronnym.
6. Wydawnictwo i zespoły redakcyjne wymagają, by autor dostarczył wszystkie niezbędne zgody do publikacji tekstu.
7. Wydawnictwo i zespoły redakcyjne zachowują bezstronność, traktując autorów jednakowo bez względu na płeć, rasę, religię, narodowość, pochodzenie, poglądy polityczne, orientację seksualną itp.
8. Wydawnictwo i zespoły redakcyjne przykładają szczególną wagę do wykrywania wszelkiego rodzaju nadużyć publikacyjnych, zwłaszcza plagiatów, zduplikowanych publikacji, fabrykowania danych, ghostwriting i guest-authorship. W takich przypadkach w Wydawnictwie obowiązuje ogólny schemat działań oparty na wytycznych COPE: kontakt z autorem w celu wyjaśnienia sytuacji, zgromadzenie dokumentacji z materiałem dowodowym, powiadomienie odpowiednich zainteresowanych instytucji (w uzasadnionych przypadkach).
9. Zespoły redakcyjne stosują się do procedur COPE w razie konieczności dzielenia się informacjami dotyczącymi posiadanych tekstów z redakcjami spoza Wydawnictwa w przypadku podejrzenia o niewłaściwe postępowanie osób uczestniczących w procesie publikacyjnym, np. publikowania przez autora tego samego tekstu w kilku wydawnictwach lub czasopismach.
10. W uzasadnionych przypadkach Zespół redakcyjny może wycofać opublikowany materiał, np. po wykryciu autoplagiatu (tzw. recykling tekstu), również po wydrukowaniu numeru, informując o tym wszystkich zainteresowanych.
11. W przypadku tekstów nieżyjącego autora Zespół redakcyjny, zgodnie z zaleceniami COPE, kontaktuje się z osobą uprawnioną do dysponowania prawami autorskimi zmarłego oraz ustala, czy należy dokonać specjalnej adnotacji w artykule.
12. W przypadku gdy recenzent lub czytelnik zgłasza nieujawniony konflikt interesów, Zespół redakcyjny stosuje procedury opisane w diagramach COPE.
13. Obowiązkiem Wydawnictwa i Zespołów redakcyjnych jest ochrona danych osobowych osób zarejestrowanych na Platformie Lublin University of Technology Publishing House (zob. więcej Regulamin Platformy Wydawnictwa Politechniki Lubelskiej).
14. Wydawnictwo i zespół redakcyjny zobowiązują się do powstrzymywania się od wszelkich manipulacji cytowaniami, np.: sugerowania autorom (lub umożliwieniu recenzentom) poszerzenia listy bibliograficznej o publikacje danego Wydawnictwa lub konkretnego recenzenta, co umożliwiłoby autorowi praktykowanie nadmiernego samocytowania lub pozwalanie grupie autorów na praktykowanie zamiany cytowań. Jedynym powodem dodawania publikacji do dzieła powinno być dążenie do jego jak największej wartości merytorycznej, a nie sztuczne zawyżanie liczby cytowań.
15. Zespół Redakcyjny nie wykorzystuje sztucznej inteligencji ani technologii wspomaganych przez sztuczną inteligencję do podejmowania decyzji wymagających krytycznego myślenia lub tworzenia jakiejkolwiek innej merytorycznej opinii.
16. Wydawnictwo i Zespoły redakcyjne starają się poszerzać swoją wiedzę na temat nadużyć w praktyce publikacyjnej, aby zapobiegać wszelkim nieprawidłowościom.

II. Zasady obowiązujące autorów

1. Autor proponowanych do publikacji materiałów ma obowiązek złożenia oświadczenia o pełnej oryginalności swoich tekstów oraz o nienaruszaniu praw autorskich osób trzecich.
2. Autor dokłada wszelkich starań, aby zgłaszane przez niego teksty były na wysokim poziomie merytorycznym i edytorskim, zgodnie z wytycznymi zamieszczonymi na stronie.
3. Autorzy zobowiązują się do przestrzegania zasad przejrzystości wzajemnej oceny, nie zgłaszając współautorów, którzy nie uczestniczyli w procesie powstawania dzieła (ghostwriting i guest-authorship).
4. Autor nie może zgłaszać współautorów bez ich wiedzy, ponieważ może to spowodować spór dotyczący podwójnego przesłania tekstu przez autorów lub brak możliwości kontaktu z jednym z autorów w celu uzyskania zgody na publikację, jeśli nie zostało to uregulowane przez uczelnię oświadczeniem podpisanym przy publikowaniu prac dyplomowych.
5. Skład autorski nie powinien ulegać zmianie przed, w trakcie ani po zakończeniu procesu publikacyjnego (problem autorstwa).
6. Autor odrzuconego artykułu nie powinien upubliczniać imienia i nazwiska recenzenta ani go krytykować, ponieważ skargi związane z recenzją powinien kierować bezpośrednio do zespołów redakcyjnych, zachowując poufność danych.
7. Autor zobowiązany jest do poinformowania wydawcy i Zespołu redakcyjnego o możliwym konflikcie interesów.
8. Autor zobowiązuje się do powstrzymywania się od wszelkich manipulacji cytowaniami, np.: sugerowania autorom (lub umożliwieniu recenzentom) poszerzenia listy bibliograficznej o publikacje danego Wydawnictwa lub konkretnego recenzenta, co umożliwiłoby autorowi praktykowanie nadmiernego samocytowania lub pozwalanie grupie autorów na praktykowanie zamiany cytowań. Jedynym powodem dodawania publikacji do dzieła powinno być dążenie do jego jak największej wartości merytorycznej, a nie sztuczne zawyżanie liczby cytowań.
9. W przypadku odkrycia jakichkolwiek błędów lub nieścisłości w opublikowanym artykule autor powinien poinformować Wydawnictwo i zespół redakcyjny o zaistniałym problemie oraz współpracować z redakcją w zakresie poprawiania lub wycofania pracy. Jeśli błąd odkryła osoba trzecia, autor powinien także współpracować z redakcją w celu rozwiązania problemu.

III. Zasady regulujące proces recenzyjny

1. Procedura recenzencka zgłoszonych tekstów jest dwustopniowa i składa się z recenzji wewnętrznej (zespół redakcyjny decyduje o zakwalifikowaniu materiału do dalszego etapu procesu publikacyjnego) i zewnętrznej (wykonywanej przez wyznaczonego recenzenta na zasadzie "podwójnie ślepej" recenzji).
2. Każdy tekst naukowy podczas zewnętrznej procedury recenzenckiej jest oceniany przez dwóch niezależnych recenzentów w trybie double-blind peer review lub innym, wskazanym przez Zespół redakcyjny.
3. Recenzent jest zobowiązany do postępowania zgodnie z wytycznymi COPE dla recenzentów, zgodnie z którymi powinien m.in.: posiadać odpowiednie kompetencje by dokonywać oceny prac, informować Zespół redakcyjny o możliwym konflikcie interesów, zachowywać obiektywizm względem ocenianych prac, oddawać recenzje terminowo.
4. Recenzent i Zespół redakcyjny są zobowiązani do postępowania zgodnie z wytycznymi COPE w przypadku podejrzenia wobec autora o sfabrykowanie danych lub nieujawniony konflikt interesów.
5. Recenzent zobowiązuje się do powstrzymywania się od wszelkich manipulacji cytowaniami, np.: sugerowania autorom (lub umożliwieniu recenzentom) poszerzenia listy bibliograficznej o publikacje danego Wydawnictwa lub konkretnego recenzenta, co umożliwiłoby autorowi praktykowanie nadmiernego samocytowania lub pozwalanie grupie autorów na praktykowanie zamiany cytowań. Jedynym powodem dodawania publikacji do dzieła powinno być dążenie do jego jak największej wartości merytorycznej, a nie sztuczne zawyżanie liczby cytowań.
6. W sytuacji podejrzenia, że recenzent przywłaszczył sobie pomysł lub dane autora, Zespół redakcyjny zobowiązuje się postępować zgodnie z wytycznymi COPE według ogólnego schematu: zgromadzenie dokumentacji z materiałem dowodowym, sprawdzenie zasadności podejrzeń, kontakt z recenzentem w celu wyjaśnienia sytuacji, zbadanie powiązań między autorem a recenzentem (ewentualnie innymi osobami proszonymi o recenzję tego artykułu), usunięcie recenzenta z bazy czasopisma i powiadomienie odpowiednich zainteresowanych instytucji (w uzasadnionych przypadkach).
7. Decyzje podjęte w trakcie procesu recenzyjnego zachowują klauzulę poufności.

Szczegółowe zasady etyki publikacyjnej opisanej przez COPE dostępne są w schematach blokowych COPE.