Cultural parks as a tool for shaping and protecting public spaces in Cracow

Paulina Mol

paulina.mol@um.krakow.pl
Referat ds. Parków Kulturowych, Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa (Poland)

Abstract

The Act of July 23, 2003 on the protection and care of historical monuments introduced into the Polish legal system a new form of monument protection in the form of cultural parks. The purpose of its establishment is to protect immovable monuments and the cultural landscape found in a certain area. For almost 20 years of operation of this form of monument protection, still few local governments have decided to establish cultural parks on the territory of a municipality (or several municipalities). Nevertheless, with clearly formulated provisions and consistent enforcement, cultural parks can be an effective tool for protecting and shaping the public spaces of Polish towns and villages. The above-mentioned topics are discussed in this article on the example of cultural parks operating in Krakow.


Keywords:

cultural park, monuments protection, public space, cultural landscape

Marcinek R., Czym jest krajobraz kulturowy? [w:] Park kulturowy. Szansa i wyzwanie, red.R. Marcinek, Warszawa 2022.
  Google Scholar

Marcinek R., Myczkowski Z., Siwek A., Ocena skuteczności ochrony krajobrazu w parkach kulturowych w Polsce, „Wiadomości Konserwatorskie” 2021, t. 66.
  Google Scholar

Myczkowski Z., Park kulturowy jako forma obszarowej ochrony zabytków, „Ochrona Zabytków” 2007, nr 2.Myczkowski Z., Przesłanki do zarządzania krajobrazem kulturowym w obszarach prawnie chronionych – myśli różne, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG” 2008, nr 10.
  Google Scholar

Myczkowski Z., Siwek A., Park Kulturowy Nowej Huty – nowa formuła ochrony urbanistyki i architektury 2. połowy XX wieku, „Wiadomości Konserwatorskie” 2017, nr 49.
  Google Scholar

Przybyło T., Bieżące funkcjonowanie Parku Kulturowego Stare Miasto, „Renowacje i Zabytki” 2020, nr 1.
  Google Scholar

Rulewicz J., Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami w świetle współczesnych problemów ochrony krajobrazu, [w:] Współczesne problemy ochrony krajobrazu, red. M. Kucharczyk, Lublin 2004.
  Google Scholar

Siwek A., Decyzje o wpisie do rejestru zabytków, a problematyka ochrony krajobrazu kulturowego, [w:] Materiały Międzynarodowej Konferencji Konserwatorskiej Kraków 2000 – „Teoria i praktyka w ochronie zabytków architektury, zespołów i miejsc historycznych”, Kraków 1998.
  Google Scholar

Siwek A., Po co nam park kulturowy? – Geneza i specyfika formy ochrony zabytków, „Renowacje i Zabytki” 2020, nr 1.
  Google Scholar

Świdrak M., Przedmiot ochrony, celowość oraz dopuszczalne granice ingerencji uchwały tworzącej park kulturowy, [w:] Historia, pamięć, tożsamość w edukacji humanistycznej, t. 6, red. B. Popiołek, U. Kicińska, A. Słaby, Kraków 2020.
  Google Scholar

Zachariasz A., Zwierzyniecki park kulturowy w Krakowie, „Czasopismo Techniczne. Architektura 2008”, R. 105, z. 1–A, s. 77–99
  Google Scholar

Ustawa z dnia 27 marca o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 503 z poźn. zm.).
  Google Scholar

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 840.
  Google Scholar

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U. 2015 poz. 774).
  Google Scholar

Uchwała Nr 71/2022 Rady Miejskiej w Przemyślu z dnia 27 kwietnia 2022 r. w sprawie utworzenia Parku Kulturowego „Stare Miasto”.
  Google Scholar

Uchwała Nr XXXVI/913/21 Rady Miasta Gdańska z dnia 27 maja 2021 r. w sprawie zamiaru utworzenia parku kulturowego na terenie Śródmieścia Gdańska.
  Google Scholar

Uchwała Nr XIII/207/2019 z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie podjęcia prac nad utworzeniem w Mieście Racibórz parku kulturowego pod nazwą „Park Kulturowy Stare Miasto w Raciborzu”.
  Google Scholar

Uchwała Nr XXXV/431/21 Rady Miejskiej w Pszczynie z dnia 24 czerwca 2021 r. w sprawie ogłoszenia o podjęciu prac nad utworzeniem parku kulturowego w Pszczynie.
  Google Scholar

Uchwała Nr 258/XVI/2015 Rady Miasta Rybnika z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia o podjęciu prac nad utworzeniem parku kulturowego w obszarze śródmieścia Miasta Rybnika.
  Google Scholar

Uchwała nr LVII/1493/2017 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 16 listopada 2017 r. w sprawie intencji przystąpienia do prac mających na celu utworzenie parku kulturowego.
  Google Scholar

Uchwała nr LXXIV/2105/2018 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 27 września 2018 r. w sprawie intencji przystąpienia do prac mających na celu utworzenie parku kulturowego.
  Google Scholar

Uchwała nr XXXIV/819/2012 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą „Wilanowski Park Kulturowy”.
  Google Scholar

Uchwała Nr XXXVI/908/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 26 lutego 2020 r. w sprawie ustalenia „Zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń”.
  Google Scholar

Uchwała nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003 r. w sprawie uchwalenia Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego.
  Google Scholar

Uchwała nr XLVII/732/18/2018 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 26 marca 2018 r. w sprawie przyjęcia Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego (Dz. Urz. Woj. Mał. z dnia 18.04.2018r., poz.3215).
  Google Scholar

Uchwała nr XII/87/03 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 kwietnia 2003 r. w sprawie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa.
  Google Scholar

Uchwała Nr CXII/1700/14 z dnia 9 lipca 2014 r. w sprawie uchwalenia zmiany "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa".
DOI: https://doi.org/10.12775/PPOS.2013.007   Google Scholar

Uchwała Nr CXIV/1174/06 Rady Miasta Krakowa z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą "Zwierzyniecki Park Kulturowy".
  Google Scholar

Uchwała nr LXXXIV/833/05 Rady Miasta Krakowa z dnia 6 lipca 2005 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "Wzgórze św. Bronisławy" - ogłoszona w Dz. U. Woj. Małop. NR 476, poz. 3528 z dnia 29 sierpnia 2005 r.
  Google Scholar

Uchwała nr CXV/1547/10 Rady Miasta Krakowa z 3 listopada 2010 r. w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą Park Kulturowy Stare Miasto (tekst jednolity: Dz. Urz. Woj. Małop. z 2019 r., poz. 1507).
  Google Scholar

Uchwała nr XXIX/757/2019 Rady Miasta Krakowa z dnia 20 listopada 2020 r. w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą Park Kulturowy Nowa Huta (Dz. Urz. Woj. Małop. z 2019 r. poz. 8347).
  Google Scholar

Uchwała nr LXXXIII/2368/22 Rady Miasta Krakowa z dnia 27 kwietnia 2022 r. w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą Park Kulturowy Kazimierz ze Stradomiem (Dz. Urz. Woj. Małop. z 2022 r. poz. 3267).
  Google Scholar

Zarządzeniem Nr 1002/2012 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 17 kwietnia 2012 r. z późn. zm. w sprawie powołania Zespołu Zadaniowego ds. weryfikacji artystów ulicznych działających na obszarze objętym Uchwałą Nr CXV/1547/10 Rady Miasta Krakowa z dnia 3 listopada 2010 r. w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą Park Kulturowy Stare Miasto.
  Google Scholar

Zarządzeniem Nr 3291/2019 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 4 grudnia 2019 r. z późn. zm. w sprawie w sprawie powołania zespołu zadaniowego pod nazwą Zintegrowane Centrum Zarządzania Dziedzictwem Krakowa, trybu i zakresu jego działania.
  Google Scholar

Zarządzeniem Nr 2111/2020 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 28 sierpnia 2020 r. z późn. zm. w sprawie powołania Zespołu ds. parków kulturowych.
  Google Scholar

sip.lex.pl (w zakresie wyroków sądów oraz treści ustaw).
  Google Scholar

sjp.pwn.pl.
  Google Scholar


Published
2023-11-30

Cited by

Mol, P. (2023). Cultural parks as a tool for shaping and protecting public spaces in Cracow. Protection of Cultural Heritage, (15), 107–124. https://doi.org/10.35784/odk.3435

Authors

Paulina Mol 
paulina.mol@um.krakow.pl
Referat ds. Parków Kulturowych, Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa Poland

Statistics

Abstract views: 81
PDF downloads: 71