Rozwój zrównoważony miasta: podejście systemowe
Lidia Mierzejewska
Institute of Socio-Economic Geography and Spatial Management, Adam Mickiewicz University, Poznań, ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań, Poland (Polska)
Abstrakt
Koncepcja zrównoważonego rozwoju przyjmowana jest współcześnie jako podstawa wszelkich działań na wszystkich poziomach organizacji terytorialnej. Choć generalnie wypracowana została dla skali globalnej, po przyjęciu na konferencji w Rio w 1992 roku programu Agenda 21 uzyskała dodatkowo wymiar lokalny. Jednakże, każdy poziom planowania rozwoju ma swoją specyfikę, podobnie zresztą jak poszczególne jednostki terytorialne w ramach tego samego szczebla. Specyfiką taką charakteryzują się także miasta, w szczególności miasta duże, w odniesieniu do których, ze względu na złożoność występujących relacji, nagromadzenie problemów rozwojowych oraz ponadlokalną rolę, jaką pełnią te jednostki w systemie osadniczym, rozwój zrównoważony musi być rozumiany nieco inaczej, niż ma to miejsce w przypadku jednostek terytorialnych wyższego szczebla. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na sposób pojmowania rozwoju zrównoważonego, który odpowiadać będzie specyfice miasta, traktowanego jako system, a konkretnie jako terytorialny system społeczny. Dokonany też zostanie przegląd wybranych koncepcji i modeli wskazujących na konkretne działania, które należy podjąć, aby rozwój obszarów miejskich uczynić bardziej zrównoważonym, zwłaszcza w aspekcie przestrzennym. Przeprowadzone w artykule rozważania prowadzą do wniosku, że zrównoważony rozwój obszarów miejskich trudno jest wiązać z koncepcją podtrzymywalności, na której opiera się raport Nasza Wspólna Przyszłość, ale raczej powinien być rozumiany jako poszukiwanie warunków równowagi w systemie miasta. Chodzi zarówno o równowagę wewnątrz, jak i między-systemową oraz o kształtowanie właściwych relacji z bliższym i dalszym otoczeniem miasta.
Słowa kluczowe:
miasto, system miasta, rozwój zrównoważony, terytorialny system społeczny, modele i koncepcje rozwoju zrównoważonegoBibliografia
BORYS T. (ed.), 1999, Wskaźniki ekorozwoju (Indicators of eco-development). Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko
Google Scholar
BUGGE H.C., WATTERS L., 2003. A perspective on sustainable development after Johannesburg on the fifteenth anniversary of ‘Our Common Future’, An interview with Gro Brundtland. In: Georgetown International Environmental Law Review, 15, p. 359-366
Google Scholar
CHOJNICKI Z., 1989, Koncepcja terytorialnego systemu społecznego (Conception of a territorial social system), in: Przegląd Geograficzny, 60 (3), p. 491-510.
Google Scholar
CHOJNICKI Z., 1999, Koncepcja terytorialnego systemu społecznego, in: ed. Czyż T., Podstawy metodologiczne and teoretyczne geografii, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Google Scholar
DOMAŃSKI R., 2006, Geografia ekonomiczna. Ujęcie dynamiczne, PWN, Warsaw.
Google Scholar
GIBBS D., 2000, Ecological modernisation, regional economic development and regional development agencies, in: Geoforum, vol. 31 (1).
Google Scholar
GIRADET H., 1992, Cities: New directions for sustainable urban living, Gaia Books, London.
Google Scholar
GIRADET H., 1993, Sustainability: The metabolism of London, in: Regenerating Cities 6, p. 37-40.
Google Scholar
HAUGHTON G., 1997, Developing sustainable urban development models, in: Cities, vol. 14 (4).
Google Scholar
HEINBERG R., 2010, What is Sustainable City? The Edmonton Sustainability Papers.
Google Scholar
JENKS M., JONES C., 2010, Issues and Contepts, in: Dimensions of the Sustainable City, eds. Jenks M., Jones C., Springer, London – New York, p. 1-19.
Google Scholar
KOGLIN T., 2009, Sustainable development in general and urban context: a literature review, Bulletin – Lund University, Lund.
Google Scholar
KOWALEWSKI A.T., 2005, Rozwój zrównoważony w procesach urbanizacji, in: Nauka 1, p. 123-146.
Google Scholar
MIERZEJEWSKA L., 2006, Rola planowania przestrzennego w rozwoju zrównoważonym miast, in: Słodczyk J., Rajchel D. (eds.), Polityka zrównoważonego rozwoju oraz instrumenty zarządzania miastem Uniwersytet Opolski, Opole, p. 11-28.
Google Scholar
MIERZEJEWSKA L., 2009, Urban planning in Poland in the context of European standards, in: Questiones Georgaphicae 28B(1), p. 29-38.
Google Scholar
NAESS P., 2001, Urban planning and sustainable development, in: European Planning Studies 9 (4), p. 504-524
Google Scholar
NIJKAMP P., 2008, XXQ Factors for Sustainable Urban Development, in: Romanian Journal of Regional Science, vol. 2, p. 1-34.
Google Scholar
NORGAARD R.B. 1989, The case of methodological pluralism, in: Ecological Economies 1, p. 37-57.
Google Scholar
OLEWILER N., 2006, Environmental sustainability for urban areas: The role of natural capital indicators, in: Cities, vol. 23 (3), p. 184-195.
Google Scholar
PETRISOR A.I., PETRISOR L.E., 2013, The shifting relationship between urban and spatial planning and the protection of the environment: Romania as a case study, in: Present Environment and Sustainable Development 7(1), p. 268-276.
Google Scholar
PINCETL S., 2012, Nature, urban development and sustainability – What new elements are needed for more comprehensive understanding?, in: Cities, vol. 29, p. 532-537.
Google Scholar
OSELAND M., 1997, Dimensions of the eco-city, in: Cities, vol. 14 (4).
Google Scholar
SATTERHWAITE D., 1997, Sustainable Cities or Cities that Contribute do Sustainable Development?, in: Urban Studies, vol. 34 (10), p. 1667-1691.
Google Scholar
SNEDDON C., HOWART R.B., NORGAARD R.B., 2006, Sustainable development in a post-Brundtland world, in: Ecological Economies 57, p. 253-268.
Google Scholar
VOJNOVIC I., 2014, Urban sustainability: Research, politics, policy and practice, in: Cities, vol. 41, p. 530-544.
Google Scholar
WCED (World Commision on Environment and Development, Brundtland Report), 1987, Our Common Future. Oxford University Press, New York 1987.
Google Scholar
WONG S., TANG B., 2005, Challenges to the sustainability of ‘development zones’: A case study of Guangzhou Development District, China, in: Cities, vol. 22 (2), p. 303-316.
Google Scholar
Autorzy
Lidia MierzejewskaInstitute of Socio-Economic Geography and Spatial Management, Adam Mickiewicz University, Poznań, ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań, Poland Polska
Statystyki
Abstract views: 18PDF downloads: 7
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
