Architecture and typhlology. The potential of scientific partnership
Agnieszka Kłopotowska
a.klopotowska@pb.edu.plUnit for Urban and Spatial Planning, Institute for Architecture and Urban Planning, Department of Architecture, Bialystok University of Technology (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-4596-4052
Abstract
The connections between architecture and typhlology were not always obvious. Despite many related research problems, these sciences developed separately, and the study results of specialists from both departments did not reach the other discipline. An attempt to reduce this distance was made in the late decades of the 20th century by Polish architects, aware of the possibility of solving specific problems of the blind through architectural activities.
The work is an attempt to constitute an interdisciplinary relationship between architecture and typhlology. The author indicates and names common issues important for both sciences, and also attempts to outline areas of their potential cooperation. In addition, she also highlights the values that can flow from this partnership.
Supporting Agencies
Keywords:
visually impaired people, interdisciplinary research in architecture, universal designReferences
Arnheim R., 2004: Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, przeł. J. Mach, Wydawnictwo słowo/ obraz terytoria, Gdańsk.
Google Scholar
Arnheim R., 2012: Myślenie wzrokowe, przeł. M. Chojnacki, Wydawnictwo słowo/ obraz terytoria, Gdańsk.
Google Scholar
Brown D., Simmons V., Methvin J., 1985: Oregoński program rehabilitacji niewidomych i słabowidzących dzieci w wieku od 0 do 6 lat, PZN, Warszawa.
Google Scholar
Deręgowski J. B., 1990: Oko i obraz. Studium psychologiczne, przeł. K. Dudziak, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Gałkowski A., 1986: Zadania architekta w projektowaniu miejsc pracy osób niepełnosprawnych, [w:] Hulek A. (red.) Człowiek niepełnosprawny w społeczeństwie, Materiały II Kongresu TWK Warszawa 1−2 października 1983, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa, 359−361.
Google Scholar
Gałkowski A., 1996: Problemy barier architektonicznych i urbanistycznych [w:] Hulek A. (red), Człowiek niepełnosprawny w społeczeństwie, PTWK, PZWL, Warszawa.
Google Scholar
Goldsmith S., 2000: Universal Design, Architectural Press, Oxford, Aucland, Boston, Johannesburg, Melbourne, New Delhi.
Google Scholar
Grabowska – Pałecka H., 2004: Niepełnosprawni w obszarach i obiektach zabytkowych. Problemy dostępności, Politechnika Krakowska, Kraków.
Google Scholar
Gregory R.L., Colman A. M. (red.), 2002: Czucie i percepcja, przeł. M. Siemiński, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań.
Google Scholar
Gregory R.L., 1971: Oko i mózg. Psychologia widzenia, przeł. S. Bogusławski, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Hall E.T., 2005: Ukryty wymiar, Wydawnictwo MUZA S.A., Warszawa.
Google Scholar
Hill E., Ponder P., 1983: Orientacja i techniki poruszania się. Przewodnik dla praktyków, przeł. M. Jaśko, Polski Związek Niewidomych, Warszawa.
Google Scholar
Hulek A. (red.), 1992: Uczeń niepełnosprawny w szkole masowej, WSP, Kraków.
Google Scholar
Jaranowska K., 1996: Osoby niepełnosprawne w środowisku miejskim, COBO-Profil sp. z o.o., Warszawa.
Google Scholar
Jutrzyna E., 2007: Terapia muzyką w teorii i praktyce tyflologicznej, Polski Związek Niewidomych Zakład Nagrań i Wydawnictw, Warszawa.
Google Scholar
Kantarek A., 2013: O orientacji w przestrzeni miasta, Politechnika Krakowska, Kraków.
Google Scholar
Kłopotowska A., 2007: Niewidzialna architektura – status piękna w pozawzrokowej percepcji przestrzeni architektonicznej, [w:] „Czasopismo Techniczne. Architektura”, R.104., z. 13, 6-A/2007, 267−274.
Google Scholar
Kłopotowska A., 2009: Architektura w przekazie pozawzrokowym. Kształtowanie świadomej percepcji, [w:] „Czasopismo Techniczne. Architektura”, R.106, z. 7, 1-A/2009, 331−339.
Google Scholar
Kłopotowska A., 2010: Przestrzeń do nauki przestrzeni. Sztuka projektowania przyjaznego osobom niewidomym i ociemniałym, [w:] „Czasopismo Techniczne. Architektura”, R.107, z. 15, 7-A/2010/2, 165−169.
Google Scholar
Kłopotowska A., 2013: Brajlon jako metoda zapisu przestrzeni architektonicznej w edukacji uczniów z dysfunkcją widzenia, [w:] Misiągiewicz M., Kozłowski D. (red.), Definiowanie Przestrzeni Architektonicznej. Zapis Przestrzeni Architektonicznej, T. II., Politechnika Krakowska, Kraków, 229−233.
Google Scholar
Kłopotowska A., 2015(a):, The Alphabet of Non – Visual Architecture – towards methodology of enabling people with visual impairment to participate in architectural play, [w:] „Czasopismo Techniczne. Architektura”, R.112, z. 9-A, 141−146.
Google Scholar
Kłopotowska A., 2015(b):, Akustyczne obrazy przestrzeni miejskiej. Słuch jako narzędzie orientacji przestrzennej osób z dysfunkcją widzenia, [w:] Kłopotowska A. (red.), Dźwięki Architektury, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
Google Scholar
Kłopotowska A., 2015(c), Akustyczne obrazy przestrzeni miejskiej. Słuch jako narzędzie emocjonalnego odbioru przestrzeni u osób z dysfunkcją widzenia, [w:] Kłopotowska A. (red.), Dźwięki Architektury, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
Google Scholar
Kłopotowska A., 2016: Doświadczanie przestrzeni w rehabilitacji osób z dysfunkcją wzroku. Sztuka a tyflorehabilitacja, Białystok.
Google Scholar
Kłopotowska A., Kłopotowski M., 2018(a): Dotykowe modele architektoniczne w przestrzeniach polskich miast. Część I. Standardy, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
Google Scholar
Kłopotowska A., Kłopotowski M., 2018(b): Dotykowe modele architektoniczne w przestrzeniach polskich miast. Część I. Realizacje, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
Google Scholar
Kuryłowicz E., 1996: Projektowanie uniwersalne. Udostępnianie otoczenia osobom niepełnosprawnym, Centrum Badawczo – Rozwojowe Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Warszawa.
Google Scholar
Lenartowicz J. K., 1992: O psychologii architektury. Próba inwentaryzacji badań, zakres przedmiotowy i wpływ na architekturę, Politechnika Krakowska, Kraków.
Google Scholar
Majewski T., 1983: Psychologia niewidomych i niedowidzących, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Majewski T., 1996: Poglądy na działalność Krajowej Federacji Niewidomych w Stanach Zjednoczonych, [w:] „Zeszyty Tyflologiczne”, z. 14.
Google Scholar
Mangold S. S., 2000: MANGOLD – Rozwojowy Program Percepcji Dotykowej i Rozpoznawania Liter Brajlowskich, PZN, Warszawa.
Google Scholar
Norberg-Schulz Ch., 2000: Bycie, przestrzeń i architektura, Wydawnictwo Murator sp. z o.o., Warszawa.
Google Scholar
Omelańczuk I. (red.), 2002: ABC…mieszkania bez barier, Fundacja „Dom dostępny”, Warszawa.
Google Scholar
Ostrowska M., 1991: Człowiek a rzeczywistość przestrzenna, Autorska Oficyna Wydawnicza Nauka i Życie, Szczecin.
Google Scholar
Pallasmaa J., 2012: Oczy skóry. Architektura i zmysły, przeł. M. Choptiany, Instytut Architektury, Kraków.
Google Scholar
Pallasmaa J., 2016: Myśląca dłoń. Egzystencjalna i ucieleśniona mądrość w architekturze, przeł. M. Choptiany, Instytut Architektury, Kraków.
Google Scholar
Polski Związek Niewidomych, 1974: Wybrane zagadnienia z orientacji przestrzennej niewidomych, T. I., Warszawa.
Google Scholar
Polski Związek Niewidomych, 1974: Wybrane zagadnienia z orientacji przestrzennej niewidomych, T. II., Polski Związek Niewidomych, Warszawa.
Google Scholar
Rasmussen S.E., 1999, Odczuwanie architektury, przeł. B. Gadomska, Wydawnictwo Murator, Warszawa.
Google Scholar
Schwartz L, 1993: Projektowanie środowiska w świetle potrzeb osób z uszkodzonym narządem wzroku, [w:] „Przegląd Tyflologiczny”, nr 1−2, 32−53.
Google Scholar
Setlak R., Percepcja dzieła sztuki przez osoby z dysfunkcją narządu wzroku, Gdańsk 2015.
Google Scholar
Skibniewska H., Frąckiewicz L. (red.), 1994: Środowisko zamieszkania a niepełnosprawni, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Google Scholar
Skibniewska H., Schneider P., 1984: Niepełnosprawni w środowisku mieszkalnym. Mieszkania i zabudowa. Wytyczne do projektowania. Zeszyt 4., COSPBM „Inwestprojekt”, Warszawa 1984.
Google Scholar
Strzemiński W., 1969: Teoria widzenia, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar
Tuan Yi-Fu, 1987: Przestrzeń i miejsce, przeł. A. Morawińska, PIW, Warszawa.
Google Scholar
Więckowska E., Zasady redagowania tyflografiki [w:] „Tyfloświat” 2009, nr 3(5), s. 7−13.
Google Scholar
Wysocki M., 2010: Projektowanie otoczenia dla osób niewidomych. Pozawzrokowa percepcja przestrzeni, Wydawnictwa Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
Google Scholar
Wysocki M., Standardy dostępności dla miasta Gdyni, https://www.zdiz.gdynia.pl/dokumenty/ud/standardy.pdf, stan z dn. 11.12.2019.
Google Scholar
Zaniewska H. (red.), 2001: Mieszkania starszych ludzi w Polsce. Sytuacja i perspektywy zmian, Instytut Gospodarki Mieszkaniowej, Warszawa.
Google Scholar
Zumthor P., 2010: Myślenie Architekturą, Karakter, Kraków.
Google Scholar
Authors
Agnieszka Kłopotowskaa.klopotowska@pb.edu.pl
Unit for Urban and Spatial Planning, Institute for Architecture and Urban Planning, Department of Architecture, Bialystok University of Technology Poland
https://orcid.org/0000-0002-4596-4052
Statistics
Abstract views: 168PDF downloads: 167
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.