Tenement House "Pod Kruki", Market Square 25, Krakow. The Present of History – the Layering of the Future

Marcin Włodarczyk

ww@wpluswarchitekci.com.pl
Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-3959-3371

Małgorzata Mariola Włodarczyk


Włodarczyk + Włodarczyk Architekci Studio Autorskie (Poland)

Abstract

Architecture is the art of building, that is, gathering durable materials and agglomerating them in such a way as to produce a work that is durable, functional, and beautiful (as described by the Vitruvian triad: firmitas, utilitas, venustas). The completion of construction marks the beginning of the building's duration. The duration of architecture almost always involves making changes. It would be wonderful to let architecture last indefinitely, with its original shapes, textures, and materials preserved. Technical progress, changes in needs, natural and historical accidents, and many other factors make it necessary to introduce changes in the object. Persistence of architecture is a constant change and it is good if they are created by EVOLUTION.
Layering is like writing a book, page by page. It then allows you to "read" the architecture and with it the history of the place and the people. Layering is more interesting than exchanging. The loss in the case of replacement is that the previous stage that was removed, whether by disaster or intentionally, is like a page torn out of a book. A modern intervention in a historic building must respect the previous pages, the previous layering. Sometimes it can even fill in some missing pages or rather point them out. The wise course of action in such a case is not guided only by the orders of conservation services. Empathy for architectural/book records is a challenge for creators, especially architects. We will show such a process on the example of the tenement house number 25 Market Square in Krakow, which is an example of careful modernization of structure and space while preserving legible traces. It is also a nod of the present to the future of the new spirit of this space.


Keywords:

monument, architecture, adaptation, layerling, cultural landscape, heritage

Ashworth G., Planowanie dziedzictwa, Kraków: Wydawnictwo MCK, 2015.
  Google Scholar

Dyba O., Kraków. Zabytki architektury i budownictwa, Warszawa: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 2007.
  Google Scholar

Komorowski W., Sudacka A., Rynek Główny w Krakowie, Kraków: Ossolineum, 2008.
  Google Scholar

Le Goffn J., Historia i pamięć, Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2015.
  Google Scholar

Łukacz M., Średniowieczne domy lokacyjnego Krakowa, Czasopismo Techniczne. Architektura 7-A/2011 Zeszyt 23, ss. 67–98.
  Google Scholar

Marcinek R., Kraków, Kraków: Wydawnictwo Ryszard Kluszczyński, 2001.
  Google Scholar

Molski P., Adaptacja – formy i uwarunkowania, Współczesna myśl architektoniczna w adaptacji obiektu zabytkowego, czyli charakterystyka optymalnej ingerencji dla potrzeb nowej funkcji, [w:] B. Szmygin (red.), Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych, Warszawa–Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, ss. 87-97.
  Google Scholar

Motak M., Historia rozwoju urbanistycznego Krakowa w zarysie, Kraków: Politechnika Krakowska, 2012.
  Google Scholar

Purchla J. (red.), Metamorfozy kamienicy „Pod Kruki”, Kraków: Wydawnictwo MCK, 2009.
  Google Scholar

Purchla J. (red.), Rynek Główny 25. Dzieje jednego adresu, Kraków: Wydawnictwo MCK, 2020.
  Google Scholar

Stachowski A. H. (red.), Encyklopedia Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
  Google Scholar

Szmelter I., Nowe rozumienie dziedzictwa kultury; implikacje dla wartościowania, [w:] B. Szmygin (red.), Wartościowanie w ochronie i konserwacji zabytków, Warszawa–Lublin: PKN MROZ ICOMOS, 2012, ss. 219-232.
  Google Scholar

Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2005.
  Google Scholar

Tunbridge J., Zmiana warty. Dziedzictwo na przełomie XX i XXI wieku, Kraków: Wydawnictwo MCK, 2018.
  Google Scholar

Witruwiusz (tł. Kumaniecki, K.), O architekturze ksiąg dziesięć, Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999.
  Google Scholar

Włodarczyk M., Współczesna myśl architektoniczna w adaptacji obiektu zabytkowego, czyli charakterystyka optymalnej ingerencji dla potrzeb nowej funkcji, [w:] B. Szmygin (red.), Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych, Warszawa–Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, 2009, ss. 203-208.
  Google Scholar

Włodarczyk M., Wartość zabytku – pamięć, teraźniejszość i nowa funkcja a ekonomia wobec architektury powojennego modernizmu czasu PRL-u, [w:] B. Szmygin (red.), Wartość funkcji w obiektach zabytkowych, Warszawa: PKN ICOMOS, 2014, ss. 315-324.
  Google Scholar


Published
2021-06-30

Cited by

Włodarczyk, M., & Włodarczyk, M. M. (2021). Tenement House "Pod Kruki", Market Square 25, Krakow. The Present of History – the Layering of the Future. Protection of Cultural Heritage, (11), 107–126. https://doi.org/10.35784/odk.2764

Authors

Marcin Włodarczyk 
ww@wpluswarchitekci.com.pl
Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach Poland
https://orcid.org/0000-0002-3959-3371

Authors

Małgorzata Mariola Włodarczyk 

Włodarczyk + Włodarczyk Architekci Studio Autorskie Poland

Statistics

Abstract views: 186
PDF downloads: 188