CZY ZABYTKI TECHNIKI I INŻYNIERII TO W POLSCE WCIĄŻ DZIEDZICTWO „DRUGIEJ KATEGORII”? RYS HISTORYCZNY ORAZ AKTUALNE PROBLEMY

Bartosz M. Walczak

doi:10.24358/ODK_2016_02_12

Open full text

PDF (Język Polski)

Published: Nov 28, 2016

DOI: https://doi.org/10.24358/ODK_2016_02_12

Issue No. 2 (2016)

Articles

Classification of monuments in Czech legislation
Monika Dąbkowska

7-13
Can Wawel be superstructed? Reflections on the classification of monuments
Jacek Dąbrowski, Dariusz Jankowski

15-26
Historic value measured in meters. Protection of monuments in the context of the Act on the Protection of Monuments and Protection of Monuments and the Construction Law
Helena Jadwiszczok-Molencka

27-40
Cultural landscape as a category of monuments and its specificity
Lidia Klupsz

41-56
Value assessment - a necessary stage for the protection of archaeological monuments
Marek Konopka

57-66
Conservation works and the classification of monuments
Małgorzata Korpała

67-78
Qualification of the value of the monument in the light of the law of the United States of America
Wojciech Kowalski

79-90
On the beginning of the classification of monuments. On the advantages and disadvantages of Polish heritage valuation systems
Jakub Lewicki

91-108
Pontiseum - a collection of historical exhibits that are outside the classification of monuments
Barbara Rymsza, Anna Mistewicz

109-116
List of historic elements as a tool for valorization of a monument in the process of classification and categorization
Piotr M. Stępień

117-119
Classification and categorization in the system of monument protection
Bogusław Szmygin

121-132
Are monuments of technology and engineering in Poland still a “second-class” heritage? Historical outline and current problems
Bartosz M. Walczak

133-144

DOI

https://doi.org/10.24358/ODK_2016_02_12

Authors

Bartosz M. Walczak

hfh.icomos@gmail.com

Institute of Architecture and Urban Planning, Technical University of Lodz, Poland

https://orcid.org/0000-0002-9429-9626

Abstract

This article explains issues pertaining to protection of materials that are relevant by their use or their invention in the view of changing socio-economic
conditions and evolution of approaches to historic preservation. The author discusses sources of problems, provides historical outline of research studies and presents the current situation in Poland. Furthermore, the article focuses on problems related to the definition of industrial and engineering heritage and assessment of its values. Particular emphasis was placed upon authenticity and classification of materials that are relevant by their use or their invention. The author of this article also highlights that this type of heritage and other historic monuments and sites should be considered equal. Additionally, this paper suggests how crucial the concept of integrated area-based protection is to efficient historic preservation of materials that are relevant by their use or their invention.

Keywords:

industrial heritage, authenticity, valorisation, integrated protection

References

Affelt W., „Wartościowanie dziedzictwa techniki: rozpoznawanie, interpretacja, zachowanie” [w:] B. Szmygin (red.), Wartościowanie w ochronie i konserwacji zabytków, PKN ICOMOS – Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków – Politechnika Lubelska, Warszawa–Lublin 2012.

Affelt W., „Dziedzictwo techniki, jego różnorodność i wartości”, Kurier Konserwatorski, 5/2009.

Affelt W., „O wartościach architektury przemysłowej (i nie tylko...)” [w:] B. Szmygin (red.), Wartościowanie zabytków architektury, PKN ICOMOS – Muzeum Pałac w Wilanowie, Warszawa 2013.

Affelt W., Karta TECHNITAS w sprawie zachowania dziedzictwa techniki i miejsc je upamiętniających, Wydawnictwo Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014.

Alois Riegl, Georg Dehio i kult zabytków, (przekład i wstęp Ryszard Kasperowicz), Oficyna Wydawnicza „Mówią wieki”, War¬szawa 2002.

Campagnol G., „Post-Industrial Sites as Canvas”, Architecture and Urbanism, nr 521, 2014.s

Edensor T., Industrial Ruins: Spaces. Aesthetics and Materiality, Berg, Oxford-Nowy Jork 2005.

Frodl W., Pojęcia i kryteria wartościowania zabytków, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Warszawa 1966;

Gerber P., Architektura przemysłowa Wrocławia w początkach industrializacji, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 2007.

Jasiuk J., Pazdur J. (red.), Muzea i zabytki techniki w Polsce, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1970.

Joint ICOMOS-TICCIH Principles for the Conservation of Industrial Heritage Sites, Structures, Areas and Landscapes, Dublin 2011.

Kalinowski W., „Ochrona i konserwacja zabytków techniki w Polsce”, Ochrona Zabytków, r. XXXVIII, z. 3–4 (150–151), 1985.

Kępczyńska-Walczak A. (red.), Zakres i granice ingerencji konserwatorskiej w adaptacji obiektów i zespołów poprzemysłowych, Politechnika Łódzka / Urząd Miasta Łodzi 2012.

Kępczyńska-Walczak A. Zarządzanie dziedzictwem kulturowym w społeczeństwie opartym na wiedzy, Politechnika Łódzka, Łódź 2014.

Kępczyńska-Walczak A., Walczak B. M., „Cyfrowe zasoby wiedzy o zabytkach – teoria i codzienna praktyka” [w:] R. Zapłata (red.) Cyfryzacja w naukach o przeszłości i ochronie zabytków – analiza potencjału i zagrożeń, UKSW, Warszawa.

Konwencja ramowa Rady Europy w sprawie znaczenia dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, Faro 2005.

Krzyżanowski L., „Wystawa konserwatorska »Zabytkowa architektura i budownictwo przemysłowe Łodzi«, listopad 1971”, Ochrona Zabytków, r. XXV, z. 1(96), 1972.

Kurzątkowski M., Mały słownik ochrony zabytków, Spotkania z Zabytkami, Warszawa 1989.

Loures L., „Industrial Heritage: the past in the future of the city”, WSEAS Transactions on Environment and Development, nr 8, tom 4, 2008.

Łazarowicz S., Sieroszewski W., Przepisy prawa dotyczące muzealnictwa i ochrony zabytków, Ministerstwo Kultury i Sztuki – Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Warszawa 1970.

Murzyn- Kupisz M., „Barbarzyńca w ogrodzie? Dziedzictwo kulturowe widziane z perspektywy ekonomii”, Zarządzanie Publiczne, nr 3 (13), 2010.

Ochrona zabytków techniki, Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, seria B, tom LIX, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa 1980.

Opania S., Tożsamość a wizerunek obszarów poprzemysłowych. Przykład aglomeracji górnośląskiej, Politechnika Śląska, Gliwice 2012.

Pazdur J., „Zagadnienia ochrony i konserwacji zabytków techniki”, Ochrona Zabytków, r. X., z. 2(37), 1957.

Paździor M., „Zagadnienia ochrony zabytków techniki w okresie modernizacji przemysłu”, Ochrona Zabytków, r. XL, z. 4 (159), 1987.

Problemy ochrony architektury najnowszej (1850–1939), Biblioteka Muzealnictwa i ochrony Zabytków, seria B, tom XXIX, Ministerstwo Kultury i Sztuki – Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków – Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa 1971.

Pugin A.W., Contrasts with an introduction by H. R. Hitchcock, Leicester University Press, Leicester 1969.

Radwan M., „Badania terenowe nad zabytkami hutnictwa żelaznego w Zagłębiu Staropolskim, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 1956.

Radwan M., „Zabytkowa pudlingarnia i walcownia w Sielpi Wielkiej”, Kalendarz Górniczo-Hutniczy, Katowice 1938.

Rix M., „Industrial archaeology”, The Amateur Historian, nr 8, 1955.

Rosińska K., „Ewidencja zabytków techniki”, Ochrona Zabytków, r. XLI, z. 4 (163), 1988.

Rygus P., Zarys historyczny hutnictwa cynku na Górnym Śląsku w latach 1798–1980, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska, Katowice 2015.

Short J. R., „Urban Imagineers: Boosterism and the Representation of Cities” [w:] A.E.G. Jonas, D. Wilson (red.), The Urban Growth Machine. Critical Perspectives, Two Decades Later, State University of New York Press, Nowy Jork 1999.

Throsby D., Economics and Culture, Cambridge University Press, Cambridge 2001.

Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury (Dz. U. 1962 Nr 10 poz. 48),

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003 Nr 162 poz. 1568 z poźn. zm.).

Ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. 2015, poz. 1777).

Walczak B. M., Zespoły fabryczno-mieszkalne w europejskim przemyśle włókienniczym w latach 1771–1914: geneza, rozwój, typologia, Politechnika Łódzka, Łódź 2010.

Walczak B.M. (red.), Rewitalizacja miast poprzemysłowych – rola dziedzictwa kulturowego, Łódzka Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa/Politechnika Łódzka, Łódź 2006.

Witwicki M., „Kryteria oceny wartości zabytkowej obiektów architektury jako podstawa wpisu do rejestru zabytków”, Ochrona Zabytków, nr 1, 2007.

Zalecenie UNESCO w sprawie historycznego krajobrazu miejskiego, Paryż 2011.

Walczak, B. M. (2016). Are monuments of technology and engineering in Poland still a “second-class” heritage? Historical outline and current problems. Protection of Cultural Heritage, (2), 133–144. https://doi.org/10.24358/ODK_2016_02_12

Author Biography

Bartosz M. Walczak, Institute of Architecture and Urban Planning, Technical University of Lodz

dr hab. inż. arch. prof. PŁ; kierownik Zespołu Rewitalizacji w Zakładzie Historii Architektury,
Rewitalizacji i Konserwacji Zabytków, Instytut Architektury i Urbanistyki, Politechnika Łódzka;
Prezes Polskiego Komitetu Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego TICCIH. W latach 2008–2011
zastępca Łódzkiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a następnie (2011–2013) Miejski
Konserwator Zabytków w Łodzi.

Article Sidebar

Issue No. 2 (2016)

Archives

Main Article Content

DOI

Authors

Abstract

Keywords:

References

Article Details

Bartosz M. Walczak, Institute of Architecture and Urban Planning, Technical University of Lodz