Wieś idealna – układ przestrzenny i zabudowa miejscowości Paproć Duża

Artykuł prezentuje okoliczności powstania i historię wsi Paproć Duża założonej w końcu XVIII w. pod nazwą Königshuld w ramach akcji osadniczej obejmującej nieskolonizowane obszary Prus Nowowschodnich. Spośród innych, lokowanych wówczas miejscowości, wyróżnia ją oryginalny układ przestrzenny, oparty o schemat koncentryczno-promienisty. Dokonana została analiza centralnego założenia przestrzennego w kontekście nielicznych, analogicznie rozplanowanych wsi osadniczych założonych na ziemiach polskich w 2. połowie XVIII wieku w ramach kolonizacji fryderycjańskiej.

Słowa kluczowe:

Paproć Duża, kolonizacja fryderycjańska, założenia centralne, Prusy Nowowschodnie, Königshuld

Bibliografia

Adamska E.M., Kolonizacja fryderycjańska na Śląsku/Schlesien 1771−1805, [w:] Architektura ryglowa – wspólne dziedzictwo. Kolonizacja fryderycjańska, Słubice 2014.

Adamska M.E., „Architectus” 2015, nr 1(41), s. 8−9.

Chorowska M., Zabłocka-Kos A., Założenia radialne na Śląsku Opolskim z okresu kolonizacji fryderycjańskiej [w:] Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej nr 19, Studia i materiały. Z badań architektury i sztuki Śląska, nr 9, Wrocław 1988, s. 27−74.

Figlus T., Geneza, rozwój i zanik Wiączynia. Próba rekonstrukcji geograficzno-historycznej osadnictwa w aspekcie przemian zagospodarowania przestrzennego i rozplanowania wsi, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”, T. 6 (2017), s. 183−208.

Kamiński A., Pogranicze polsko-rusko-jaćwieskie między Biebrzą i Narwią, „Rocznik Białostocki”, T. IV, Białystok 1963.

Kneifel E., Die evangelisch-augsburgischen Gemeinden in Polen 1555−1939, Vierkirchen über München 1971.

Kneifel E., Die Pastoren der evang.-augsb. Kirche in Polen, Nürnberg 1961.

Müller A., Die preussische Kolonisation in Nordpolen und Litauen 1795−1807, Berlin 1928.

Pytlak A., Die deutsche Kolonisationbestrebungen auf den Staatsdomänen im Königsreiche Polen von 1793−1864, Lepzig 1917.

Stegner T., Przyjaciel Marszałka pastor Kacper Mikulski (1840−1935), „Gdański Rocznik Ewangelicki”, vol. 3 (2009).

Teut A., David Gilly 1748−1808. Ein preußischer Landbaumeister Leben – Werk – Wirkung, Berlin 2008.

Wąsicki J., Ziemie polskie pod zaborem pruskim: Prusy Nowowschodnie (Neuostpreussen) 1795−1806, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Prace Komisji Historycznej, Vol. XX, Part 1, Poznań 1963.

Wiśniewski J., Rys dziejów osadnictwa na wschodnim Mazowszu. „Literatura Ludowa” R. VI:1962;

Woźniak K.P., Niemieckie osadnictwo wiejskie między Prosną a Pilicą i Wisłą od lat 70. XVIII wieku do 1866 roku. Proces i jego interpretacje, Łódź 2013. DOI: https://doi.org/10.18778/7525-960-5

Żuchowski T., David Gilly und die Ostgebiete Preußens, [w:] David Gilly – Erneuerer der Baukultur, (hrsg.) E. Führ, A. Teut, Münster-New York-München-Berlin 2008, s. 61−78.

Dolistowska, M. (2020). Wieś idealna – układ przestrzenny i zabudowa miejscowości Paproć Duża . Teka Komisji Architektury, Urbanistyki I Studiów Krajobrazowych, 16(4), 86–99. https://doi.org/10.35784/teka.1849

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##

Numer Tom 16 Nr 4 (2020)

Archiwum

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

DOI

Authors

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Bibliografia

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Licencja

##plugins.generic.usageStats.downloads##