Krajobrazy dźwiękowe a turystyka – w kierunku turystyki zrównoważonej

Sebastian Bernat


Maria Curie-Skłodowska University, Faculty of Earth Sciences and Spatial Management, Department of Environmental Protection, al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin (Polska)


Abstrakt

Artykuł dotyczy relacji krajobrazów dźwiękowych i turystyki. Celem artykułu jest analiza wpływu turystyki na krajobrazy dźwiękowe oraz wskazanie potencjału krajobrazów dźwiękowych dla rozwoju turystyki zrównoważonej. Zwrócono uwagę na nową formę turystyki, zwaną turystyką dźwiękową, polegającą na podróżowaniu do miejsc charakteryzujących się wyjątkowością akustyczną lub występowaniem unikalnych krajobrazów dźwiękowych. Turystyka dźwiękowa została ukazana jako zgodna z koncepcją zrównoważonego rozwoju. Ponadto zwrócono uwagę na potrzebę ochrony obszarów cichych z uwagi na ich ogromny potencjał dla turystyki, rekreacji i rozwoju zrównoważonego.


Słowa kluczowe:

hałas, krajobraz dźwiękowy, turystyka zrównoważona, obszary ciche

ADAMS M., COX T., MOORE G., CROXFORD B., REFAE M., SHARPLES S., 2006, Sustainable soundscapes: noise policy and urban experience, in: Urban Studies, vol. 43, no 13, p. 2385-2398.
  Google Scholar

BARBER J.R., BURDETT C.L., REED S.E., CROOKS K.R., THEOBALD D.M., FRISTRUP K.M., 2011, Anthropogenic noise exposure in protected natural areas: estimating the scale of ecological consequences, in: Landscape Ecol., vol. 26, p. 1281-1295.
  Google Scholar

BARTKOWSKI T., 1985, Nowy etap dyskusji nad pojęciem krajobrazu, in: Czasopismo Geograficzne, vol. 56, no 1, p.73-79.
  Google Scholar

BERNAT S., 1999, Krajobraz dźwiękowy doliny Bugu, in: Annales UMCS sec. B., vol. 54, p. 297-309.
  Google Scholar

BERNAT S., 2002, Spacery dźwiękowe – metodą poznania krajobrazów kulturowych, in: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, vol. 1, p. 192-199.
  Google Scholar

BERNAT S. (ed.), 2008a, Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych, in: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 11.
  Google Scholar

BERNAT S., 2008b, Inicjatywy publiczno-prywatne w zakresie kształtowania krajobrazu dźwiękowego w Polsce, in: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, vol. 10, p. 507-514.
  Google Scholar

BERNAT S., 2010a, Problemy ocen uciążliwości dźwiękowych i zapachowych w zrównoważonym rozwoju, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 1., p. 139-144.
  Google Scholar

BERNAT S., 2010b, Obszary ciche w aglomeracjach, in: Obszary metropolitarne we współczesnym środowisku geograficznym. 58. Zjazd Polskiego Towarzystwa Geograficznego, vol. 2., ed. Barwiński M., Uniwersytet Łódzki, Łódź 2010, p. 305-314.
  Google Scholar

BERNAT S., 2011a, Krajobraz dźwiękowy jutra, in: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, vol. 15, p. 193-205.
  Google Scholar

BERNAT S., 2011b, Atrakcyjność dźwiękowa polskich parków narodowych, in: Studia i Materiały CEPL w Rogowie, vol. 13, no 3(28), p. 83-88.
  Google Scholar

BERNAT S., 2012, Odkrywanie krajobrazu dźwiękowego wyzwaniem dla kultury współczesnej, in: Kultura Współczesna, no 1(72), p. 102-112.
  Google Scholar

BOOI H, VAN DEN BERG F., 2012, Quiet areas and the need for quietness in Amsterdam, in: International Journal of Environmental Research and Public Health, vol. 9, p. 1030-1050.
  Google Scholar

BUCZKOWSKA K., Kulturowa turystyka eventowa, in: Współczesne formy turystyki kulturowej, eds. Buczkowska K., von Rohrscheidt M. A., AWF, Poznań 2009, p. 91-118.
  Google Scholar

Campaign to Protect Rural England Tranquility Program, http://www.cpre.org.uk/campaigns/landscape/tranquillity (01.02.2013).
  Google Scholar

Careggi Landscape Declaration on Soundscape, http://www.uniscape.eu/allegati/Ref%20 UNISCAPE%20CD214-06-12%20-Second%20Careggi%20Declaration%20on%20Soundscapes%20draft%20new.pdf (01.02.2013).
  Google Scholar

CARLES J.L., BARRIO I.L., DE LUCIO J.V., 1999, Sound influence on landscape values, in: Landscape and Urban Planning, vol. 43, p. 191-200.
  Google Scholar

City of London Noise Strategy 2012-2016, http://www.cityoflondon.gov.uk/business/environmental-health/environmental-protection/ Documents/CoL%20Noise%20Strategy%202012-2016.pdf (01.02.2013).
  Google Scholar

DANN G., JACOBSEN J.K.S., 2003, Tourism smellscapes, in: Tourism Geographies, vol. 5, no 1, p. 3-25.
  Google Scholar

Designing Soundscape for Sustainable Urban Development, http://www.soundscape-conference.eu/ (01.02.2013).
  Google Scholar

Dźwięki Małopolski, http://malopolskiedzwieki.mik.krakow.pl/ (01.02.2013).
  Google Scholar

Dźwiękospacery, http://dzwiekospacery.art.pl/ (01.02.2013).
  Google Scholar

Europejska Konwencja Krajobrazowa, 2000 (Dz.U. z dnia 29 stycznia 2006 r., nr 14, poz. 98).
  Google Scholar

GUS, Ochrona Środowiska 2009, Warszawa 2010.
  Google Scholar

HEMPTON G., GROSSMAN J., One Squere Inch of Silence: One man’s search for a natural silence in a noisy world. Simon&Schuster, Inc 2009.
  Google Scholar

JANECZKO E., ANDERWALD D., 2011, Birdwatching jako nowa forma turystyki na obszarach leśnych i przyrodniczo cennych w Polsce, in: Studia i Materiały CEPL w Rogowie, vol. 13, no 2 (27), p. 307-314.
  Google Scholar

JANOWSKI A., 2012, Ekolodzy nie rezygnują z walki o ciche Opole, http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20120401/POWIAT01/120409983 (01.02.2013).
  Google Scholar

KAPUŚCIŃSKI R., Lapidaria, Czytelnik, Warszawa 2002.
  Google Scholar

KARVINEN P.A., SAVOLA A., 2004, Oases of Quietness in the Satakunta region. A pilot study of low–noise areas in Satakunta region. Joint Baltic-Nordic Acoustic Meeting, Mariehamn, Aland, http://www.akustinenseura.fi/images/stories/BNAM04/o43.pdf (01.02.2013).
  Google Scholar

KOWALCZYK A., Badanie spostrzegania krajobrazu multisensorycznego – podstawą kształtowania obszarów rekreacyjnych, WSP, Bydgoszcz 1992.
  Google Scholar

KOWALCZYK A. (ed.), Turystyka zrównoważona, PWN, Warszawa 2010.
  Google Scholar

KOWALCZYK A., WIATKIN K., Algorytm zróżnicowania przestrzennego warunków przyrodniczych spostrzegania wielozmysłowego krajobrazów, in: Materiały konferencyjne, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 1998, p. 173-179.
  Google Scholar

KOZŁOWSKI P., 2012, Nałęczów bez uzdrowi-ska? Jak nie wybuduje obwodnicy, http://lublin.Gazeta.pl/1,37147,11478852,Naleczow_bez_uZdrowiska_Jak_nie_wybuduje_obwodnicy.html (01.02.2013).
  Google Scholar

KOŻUCHOWSKI K., Walory przyrodnicze w turystyce i rekreacji, Kurpisz, Poznań 2005.
  Google Scholar

KRUCZEK Z., Atrakcje turystyczne, Proksenia, Kraków 2011.
  Google Scholar

Landscapes and individual and social well-being, European Landscape Convention Report on Theme of the 2003 Workshop, Council of Europe, Strasbourg 2003.
  Google Scholar

LEBIEDOWSKA B., 2009, Silence as a competitive tourist product, in: Polish Journal of Sport and Tourism, vol. 16, p. 176-183.
  Google Scholar

LEBIEDOWSKA B., 2010, Some aspects of sustainable development in tourism of metropolises and metropolitan regions, Sustainable tourism in metropolises, in: Polish Journal of Sport and Tourism, vol. 17, p. 147-149.
  Google Scholar

MacCANNELL D., Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, Muza, Warszawa 2005.
  Google Scholar

MARKOWICZ M., 2008, Turystyka kontemplacyjna a produkt turystyczny, http://flitengo.pl/Artykuly_prezentowane_na_konferencji/p2_articleid/47 (01.02.2013).
  Google Scholar

MIEDZIŃSKA I., 2008, Krajobraz dźwiękowy w turystyce kulturowej – peregrynacje muzyczne, in: W kręgu humanistycznej refleksji nad turystyką kulturową, ed. Kazimierczak M., AWF, Poznań 2008, p. 197-201.
  Google Scholar

MIEDZIŃSKA I., Krajobraz w podróży – między identyfikacją a kreacją, in: Współczesne podróże kulturowe, ed. Kazimierczak M., AWF, Poznań 2010, p. 249-260.
  Google Scholar

MIKRUT L., 2013, Nalęczów: Co z obwodnicą dla uzdrowiska? http://www.mmlublin.pl/436704/2013/1/11/naleczow-co-z-obwodnica-dla-uzdrowiska?category=spozaMiasta (01.02.2013).
  Google Scholar

MISZCZYK A., 2011, Świnoujście może utracić status uzdrowiska, http://www.gs24.pl/apps/pbcs.dll/articleAID=/20110830/SWINOUJSCIE/261113914 (01.02.2013).
  Google Scholar

MYGA-PIĄTEK U., 2006, Krajobraz kulturowy jako walor i produkt turystyczny – problemy oceny i ochrony, in: Problemy Ekologii Krajobrazu, vol. XVIII, p. 201-212.
  Google Scholar

NACHER A., 2010, Sto tysięcy miliardów dźwięków, in: Kultura Współczesna, no 3 (85), p. 102-115.
  Google Scholar

Natural Sounds, http://www.nature.nps.gov/sound/ (01.02.2013).
  Google Scholar

PARTYKA J., (ed.), 2010, Granice ingerencji człowieka na obszarach chronionych. Zasady i modele gospodarowania, in: Prądnik. Prace i Materiału Muzeum im. Prof. Władysława Szafera, vol. 20.
  Google Scholar

PAWŁOWSKA K., Przeciwdziałanie konfliktom wokół ochrony i kształtowania krajobrazu. Partycypacja społeczna, debata publiczna, negocjacje, PK, Kraków 2008.
  Google Scholar

PAWŁOWSKA K., 2012, Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań i środek wyrazu w sztuce ogrodowej i architekturze krajobrazu, in: Prace Kulturoznawcze, vol.13, p. 31-56.
  Google Scholar

PAWŁOWSKI A., Sustainable Development as a Civilizational Revolution. A Multidisciplinary Approach to the Challenges of the 21st Century, CRC Press/Balkema Book, Boca Raton, London, New York, Leiden 2011.
  Google Scholar

PIECHOTA S., Percepcja krajobrazu rekreacyjnego Pszczewskiego Parku Krajobrazowego, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań 2006.
  Google Scholar

PIETRZAK M., 2008, Krajobraz multi-sensoryczny i metody jego oceny, in: Uwarunkowania i plany rozwoju turystyki, t.2. Zasoby antropogeniczne, krajobraz, ruch turystyczny. Seria: Turystyka i rekreacja – studia i prace nr 2, UAM, Poznań, p. 103-119.
  Google Scholar

PLIT F., Krajobraz kulturowy – czym jest?, Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa 2011.
  Google Scholar

Pocztówki dźwiękowe z Bytomia, http://www.emiter.org/pocztowki-dzwiekowe-bytom (01.02.2013).
  Google Scholar

Pocztówki dźwiękowe z Opactwa Benedyktynów w Tyńcu, http://www.emiter.org/pocztowki-dzwiekowe-tyniec (01.02.2013).
  Google Scholar

Portaal van de Stilte, http://www.portalvandestilte.be (01.02.2013).
  Google Scholar

Preserving natural quiet the easy way. Science form Environment Policy, European Comission DG Environment News Alert Service, edited by SCU, The University of the West of England, Bristol 2012, http://ec.europa.eu/environment/integration/research/newsalert/pdf/290na6.pdf (01.02.2013).
  Google Scholar

Quiet Areas and Health, 2006, http://www.gezondheidsraad.nl/en/publications/quiet-areas-and-health#a-downloads (01.02.2013).
  Google Scholar

Quietening open spaces - towards sustainable soundscapes for the City of London, 2010, http://www.environmental-protection.org.uk/ assets/library/documents/Quietening_Open_Spaces_july2010_lower_res%29.pdf (01.02.2013).
  Google Scholar

Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle badań WIOŚ w latach 2002-2006, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 2008.
  Google Scholar

Raport o oddziaływaniu na środowisko obwodnicy Augustowa w ciągu drogi krajowej nr 8. DHV Polska Warszawa 2009, http://www.rdos.eu/files/streszczenie_raportu-obwodnica _augustowa.pdf (01.02.2013).
  Google Scholar

Research for a Quieter Europe in 2020. European Commission 2004,
  Google Scholar

http://www.alpnap.org/SP_2020_Final.pdf (01.02.2013).
  Google Scholar

RICHLING A., SOLON J., Ekologia krajobrazu, PWN, Warszawa 2011.
  Google Scholar

Rural White Paper. Our Countryside: the future 2000, http://www.defra.gov.uk/rural/pdfs/ruralwp/rural.pdf (01.02.2013).
  Google Scholar

SCHAFER R. M., The tunning of the world, Mc Clelland and Stewart, Toronto 1976.
  Google Scholar

Soundscape of European Cities and Landscapes, http://soundscape-cost.org/ (01.02.2013).
  Google Scholar

Sound Tourism for Travellers, http://www.sonicwonders.org/ (02.2013).
  Google Scholar

Sprawozdanie Komisji Parlamentu Europejskiego i Rady z wykonania dyrektywy w sprawie hałasu w środowisku zgodnie z art. 11 dyrektywy 2002/49/WE,. KOM(2011) 321,
  Google Scholar

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2011:0321:FIN:PL:PDF (01.02.2013).
  Google Scholar

Stop hałasowi, stop ekranom, Ministerstwo Środowiska, http://www.mos.gov.pl/artykul/7_aktualnosci/19251_stop_halasowi_ stop_ekranom.html (01.02.2013).
  Google Scholar

SZTUMSKI W., 2010, Ekologia ciszy jako element sozologii systemowej wzbogacający koncepcję rozwoju zrównoważonego, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 2, p. 61-68.
  Google Scholar

The European Soundscape Award, http://www.eea.europa.eu/themes/noise/the-european-soundscape-award (01.02.2013).
  Google Scholar

The Global Sustainable Soundscapes Network, http://soundscapenetwork.org/ (02.2013).
  Google Scholar

The World’s Quietest Places, http://www.cntraveler.com/features/2012/01/The-Worlds-Last-Great-Quiet-Places#slide=1 (01.02.2013).
  Google Scholar

Tonopolis, http://www.tonopolis.pl/ (1.2.2013).
  Google Scholar

URRY J., Spojrzenie turysty, PWN, Warszawa 2007.
  Google Scholar

WEBER M., 2012, Quiet Urban Areas: repositioning local noise policy approaches – questioning visitors on soundscape and environmental quality, Internoise 2012, http://projectquadmap.eu/wp-content/uploads/2012/09/InterNois e2012-quiet-urban-areas-figures-vdef40512.pdf (01.02.2013).
  Google Scholar

WIECZORKIEWICZ A., Apetyt turysty, O doświadczeniu świata w podróży, Universitas, Kraków 2008.
  Google Scholar

WOJCIECHOWSKI K.H., O przydatności badań percepcji krajobrazu, in: O percepcji środowiska, Zeszyty Naukowe PAN, no 9, Komitet Naukowy przy Prezydium PAN Człowiek i Środowisko, ed. Bogdanowski J., Warszawa 1994, p. 109-124.
  Google Scholar

WOLFERT H., 2013, What can be learnt from Dutch Noise Act approach on Rural Quiet Areas? http://project.quadmap.eu/wp-content/uploads/2013/01/Dutch-Noise-Act-Quiet-Areas.1.pdf (01.02.2013).
  Google Scholar

VOGIATZIS K., PSYCHAS K., CHAIKALI S., 2001, Environmental noise as a design parameter in urban tourist areas in Greece – A social, technical & legal approach, in: Acoust. Tech., p. 41-49.
  Google Scholar

VOTSI N.E.P., DRAKOU E.G., MAZARIS A.D., KALLIMANIS A.S., PANTIS J.D., 2012, Distance – based assessment of open country Quiet Areas in Greece, in: Landscape and Urban Planning, vol. 104, p. 279-288.
  Google Scholar

ZAJADACZ A., 2009, Koncepcja zrównoważonego rozwoju turystyki, in: Uwarunkowania i plany rozwoju turystyki, t.3. Walory i atrakcje turystyczne. Potencjał turystyczny. Plany rozwoju turystyki. Seria: Turystyka i rekreacja – studia i prace nr 3, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań, p. 93-130.
  Google Scholar


Opublikowane
2014-01-02

Cited By / Share

Bernat, S. (2014). Krajobrazy dźwiękowe a turystyka – w kierunku turystyki zrównoważonej. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 9(1), 107–117. Pobrano z https://ph.pollub.pl/index.php/preko/article/view/4897

Autorzy

Sebastian Bernat 

Maria Curie-Skłodowska University, Faculty of Earth Sciences and Spatial Management, Department of Environmental Protection, al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin Polska

Statystyki

Abstract views: 9
PDF downloads: 4