Budownictwo z opoki wapnistej na terenie Lubelszczyzny

Katarzyna Drobek

k.drobek@op.pl
Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-3599-1169

Maciej Trochonowicz


Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-7742-7916

Abstract

Na terenie Polski występują złoża skał wapiennych i pokrewnych, ich lokalizacja jest nierównomierna. Koncentracja tych złóż znajduje się głównie w południowych regionach kraju. W innych jego częściach występuje w znacznie mniejszych ilościach. Niniejszy artykuł skupia się głównie na przedstawieniu obiektów z obszaru Wyżyny Lubelskiej, który jest bogaty w złoża opoki wapnistej. Ze względu na jej dostępność, łatwość w pozyskiwaniu oraz stosunkowo dobre parametry fizyczne, na terenie Lubelszczyzny kamień ten wykorzystywano na masową skalę jako materiał murowy. Początki budownictwa z wykorzystaniem opoki sięgają prawdopodobnie X w. Jednak najstarsze zachowane obiekty z kamienia wapiennego na Lubelszczyźnie, tj. zamek w Janowcu i Kazimierzu Dolnym pochodzą z XVI w. W czasach obecnych materiał ten jest zdecydowanie rzadziej wykorzystywany ze względu na trudną dostępność i dość wysoką cenę.


Keywords:

Lublszczyzna, opoka wapnista, mur kamienny

Bąk B., Radwanek-Bąk B., Oto opoka, a na niej zbudowano – Kazimierz Dolny, [w:] Górnictwo Odkrywkowe R. 61, nr 1, 2020, s. 55−63.
  Google Scholar

Bąk B., Szeląg A., Opoki i gezy – zapomniane kopaliny Lubelszczyzny, [w:] Górnictwo Odkrywkowe R. 54, nr 2, 2013, s. 107−116.
  Google Scholar

Brogowski Z., Renman G., Characterization of Opoka as a Basis for its Use in Wastewater Treatment, Polish Journal of Environmental Studies Vol. 13, No. 1 2004.
  Google Scholar

Bus A., Karczmarczyk A., Charakterystyka skały wapienno-krzemionkowej opoki w aspekcie jej wykorzystania jako materiału reaktywnego do usuwania fosforu z wód i ścieków, [w:] Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich nr II/1, 2014, s. 227−238.
  Google Scholar

Kozłowski S., Surowce skalne polski, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1986.
  Google Scholar

Kurlenda Z., 1967 – Litologia i stratygrafia utworów kredy górnej między Wesołówką a Sulejowem nad Wisła (Turon górny – kampan dolny), Stud. Soc. Sc. Torunensis Sect. C, vol. 6, nr 3.
  Google Scholar

Krzowski Z., Pawlik P., Wójtowicz U., Surowce skalne regionu lubelskiego, Wydawnictwo Uczelniane PL, Lublin 1979.
  Google Scholar

Osiecka E., Materiały budowlane – kamień, ceramika, szkło, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003.
  Google Scholar

Pożaryska K., Pożarski W., Przewodnik geologiczny po Kazimierzu i okolicy, Wydawnictwo Muzeum Ziemi, Warszawa 1951.
  Google Scholar

Pinińska J., Właściwości geomechaniczne opok, Górnictwo i Geoinżynieria, R. 32, z. 1, 2008, s. 293−301.
  Google Scholar

Skalmowski W., Technologia materiałów budowlanych, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1972.
  Google Scholar

Trochonowicz M., Analiza skuteczności przepon wykonywanych metodami iniekcji chemicznej w murach z opoki wapnistej. Część I. Badania możliwości wytworzenia przepony w opoce wapnistej i zaprawach, [w:] Budownictwo i Architektura Vol. 11, nr 2, 2012, s. 99−112.
DOI: https://doi.org/10.35784/bud-arch.2222   Google Scholar

Świat, Polska. Atlas geograficzny, Wyd. PPWK, Książnica-ATLAS, Warszawa-Wrocław 2005.
  Google Scholar


Published
2021-12-30

Cited by

Drobek, K., & Trochonowicz, M. (2021). Budownictwo z opoki wapnistej na terenie Lubelszczyzny. Teka Komisji Architektury, Urbanistyki I Studiów Krajobrazowych, 17(4), 64–73. https://doi.org/10.35784/teka.2845

Authors

Katarzyna Drobek 
k.drobek@op.pl
Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska Poland
https://orcid.org/0000-0003-3599-1169

Authors

Maciej Trochonowicz 

Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska Poland
https://orcid.org/0000-0001-7742-7916

Statistics

Abstract views: 278
PDF downloads: 707