The First World War Monuments in East Prussia as a place of memory or a memorial areas
Article Sidebar
Open full text
Issue No. 5 (2018)
-
Place of memory in the resource of cultural heritage of technology
Waldemar J. Affelt11-31
-
Memory places or areas of Memory
Marek Barański33-46
-
Sites of Memory - memory of the site, defining and rules of protection in Lodz planning documents
Maria Dankowska47-61
-
The First World War Monuments in East Prussia as a place of memory or a memorial areas
Joanna Jakutowicz63-74
-
Protection of places of memory as a theoretical and practical issue
Wojciech Kowalski75-89
-
Places of memory as a subject of theoretical reflection in heritage conservation
Janusz Krawczyk91-101
-
Polish Memorial Places - changes in interpretation and problems of protection in the 21st century
Jakub Lewicki103-113
-
Places of Memory in the Spanish Law
Anna Ławicka115-123
-
Artifacts in memorial places - the issue of restitution of museum ehxibits
Anna Mazur125-134
-
Ours or foreign? Cemeteries of the Great War in Lesser Poland. Threats and perspectives
Agnieszka Partridge135-144
-
The memory of a site. Role and Importance of Material Component in the Becoming of Sites of Memory
Grzegorz Rytel145-153
-
Memorial sites of the Ukrainian minority in the Podkarpacie Region vs. commemoration of the military conflict on the Poland-Ukraine borderland after World War II
Grażyna Stojak155-166
-
Sites of Memory - defining the concept with regard to heritage protection
Bogusław Szmygin167-175
-
Post-truth of inscriptions - dilemma of wall painting conservation
Ewa Święcka177-185
-
Memorial Plaque of Polish Senators
Jarosław Maciej Zawadzki187-190
Main Article Content
DOI
Authors
Abstract
In southern part of East Prussia at least 494 monuments commemorating the fallen during the first World War. Their social function, due to scarce scientific resources, is not easily definable. With a considerable degree of cautiousness, it can be assumed that they had played a crucial role in the Eastern Prussian province identity-forming process, particularly when the narrative of the First World War was used to serve in the mechanism of Nazi propaganda. In following years, specifically after 1945, these monuments were either destroyed, neglected or forgotten, being an element of unwanted German heritage. The way of perceiving them changed after 1989 when these monuments began to be seen as a desirable element of local landscapes, the evidence of past rooted in local history.
Keywords:
References
Agejczyk T., O pomnikach wojennych Powiatu Elbląskiego do 1945r., Elbląg 2013.
Archiwum Państwowe Olsztyn, Pismo Zbigniewa Reskiego do Komisji Kulturalno-Oświatowej przy Olsztyńskiej Wojewódzkiej Radzie Narodowej z 30.08.1948r., Olsztyńska WRN, komisja kontroli społecznej 1947-1948, sygn. 617/61.
Archiwum Państwowe Olsztyn, Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Olsztynie, Dokumentacja techniczna dotycząca budowy dróg, mostów i placów na terenie m. Olsztyn, 1950, sygn. 458/899.
Assmann A., Im Zwischenraum zwischen Geschichte udn Gedächtniss: Bemerkungen zu Pierre Noras „Lieux de mémoire” [w]: E. François, Lieux de memoire, Erinnerungsorte. D’un modèle francais àun projet allemand, Berlin 1996.
Bohle H. J., Bischofswerder/ Kr. Rosenberg, „Westpreußen Jahrbuch”, 1997.
Böhmke H. B., Die Verwaltung des Regierungsbezirkes Marienwerder 1920-1945, Bonn 1982.
Buchholz F., Bilder aus Wormditts Vergangenheit, Wormditt 1931.
Cicero M. T., De oratore = Über den Redner : lateinisch und deutsch, Stuttgart 1976.
Csaky M., Orte des Gedächtnisses, Wiedeń 2000.
Czarnecka D., „Pomniki wdzięczności” Armii Czerwonej w Polsce Ludowej i w III Rzeczypospolitej, Warszawa 2015.
de Boer P., Frijhof W., Lieux de memoire et identités nationales, Amsterdam 1993.
Feldbaek O., Dansk identiteshistorie, Kopenhaga 1991/92.
Filipowicz T., Zagadnienia Prus Wschodnich w memoriałach przedłożonych Polskiemu Komitetowi Wyzwolenia Narodowego, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” nr 1, 1980.
François E., Schultze H., Deutsche Erinnerungsorte, 3. Bde, Monachium 2001.
Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, Warszawa 2008.
Heldt J., Baumgart heute – Juni 1992, „Stuhmer Heimatbrief”, nr 43, 1992.
Isnenghi M., I luoghi Della memoria, t. 3, Rzym/Bari 1997/98.
Jakutowicz J., Karta katalogowa pomnika w Bągarcie [w:] Pomniki pierwszowojenne na terenie południowych Prus Wschodnich, mps w zbiorach Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Oddział Olsztyn, Olsztyn 2017.
Jakutowicz J., Karta katalogowa pomnika w Idzbarku [w:] Pomniki pierwszowojenne na terenie południowych Prus Wschodnich, mps w zbiorach Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Oddział Olsztyn, Olsztyn 2017.
Jakutowicz J., Karta katalogowa pomnika w Młynarach [w:] Pomniki pierwszowojenne na terenie południowych Prus Wschodnich, mps w zbiorach Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Oddział Olsztyn, Olsztyn 2017.
Jakutowicz J., Karta pomnika w Próchniku [w:] Pomniki pierwszowojenne na terenie południowych Prus Wschodnich, mps w zbiorach Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Oddział Olsztyn, Olsztyn 2017.
Jakutowicz J., Polityka, pamięć, przestrzeń. Pomniki, tablice pamiątkowe i substancja zabytkowa na Warmii i Mazurach po 1945r. [w:] Pod dyktando ideologii. Studia z dziejów architektury i urbanistyki w Polsce Ludowej, P. Knap (red.), Szczecin 2013.
Jakutowicz J., Pomnik w Pasymiu poświęcony poległym w I wojnie światowej, „Rocznik Mazurski”, 2014.
Jakutowicz J., Pomnik wdzięczności Armii Radzieckiej w Lidzbarku Warmińskim, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, 2016.
Jakutowicz J., Pomniki pierwszowojenne na terenie południowych Prus Wschodnich, mps w zbiorach Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Oddział Olsztyn, Olsztyn 2017.
Knercer W., Cmentarze z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995.
Łapo J. M., Niemieckie pomniki wojenne na Mazurach po 1945r., „Warmińsko-mazurskie studia z historii najnowszej”, nr 1, 2016.
Nietschke B., Repolonizacja czy polonizacja? Polityka władz polskich wobec byłych kresów wschodnich III Rzeszy [w:] Polacy-Niemcy-Pogranicze, (red.) G. Wyder, T. Nodzyński, Zielona Góra 2006.
Nora P., Les Lieux de memoire I. La République, Paryż 1984.
Nora P., Zwischen Geschichte und Gedächtniss. Frankfurt nad Menem, 1990.
Quintilianus M. F., Kształcenie mówcy, Wrocław 1951.
Rutkowska M., Elementy polityki wobec niemieckiej spuścizny kulturowej na Ziemiach Zachodnich (1945-1950) [w:] Wspólne dziedzictwo? Ze studiów nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, Z. Mazur (red.), Poznań 2000.
Sakson A., Stosunki narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945-1997, Poznań 1998.
Teheran- Jałta-Poczdam. Dokumenty konferencji trzech wielkich mocarstw. Warszawa 1970.
Tietz J., Das Tannenberg Nationaldenkmal. Architektur, Geschichte, Kontekst, Berlin 1999.
Traba R., „Wschodniopruskość”. Tożsamość regionalna i narodowa w kulturze politycznej Niemiec, Poznań - Warszawa 2005.
Traba R., Hahn H. (red.), Polsko-niemeickie miejsca pamięci, t. 1-4, Warszawa 2012-2015.
Uchwała Rady Gminy w Sorkwitach nr XVIII/111/2016 z 20.05.2016r. w sprawie wyrażenia zgody na odtworzenie w Surmówce pomnika upamiętniającego mieszkańców wsi Surmówka, którzy stracili życie w I wojnie światowej, Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Sorkwity, dostęp 01.02.2018.
van Sas N. C. F., Waar de blanke top der duinen. En andere vedarlandse herinnerungen, Amsterdam 1995.
Zaproszenie na uroczyste odsłonięcie pomnika w Wielbarku, b. a., Denkmalsweihe, „Heimatbote der Kreisgemeinschaft Ortelsburg”, 1987.
Article Details
Abstract views: 341
Joanna Jakutowicz, National Heritage Board of Poland
absolwentka stosunków międzynarodowych i ochrony dóbr kultury Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W latach 2012-2108 zatrudniona w olsztyńskim oddziale Narodowego Instytutu Dziedzictwa, od marca 2018r. pracowniczka Stacji Naukowej w Wiedniu Polskiej Akademii Nauk.
