Publikowanie artykułów jest możliwe po podpisaniu zgody na przeniesienie licencji na czasopismo.
Zagadnienia normalizacji kryteriów w analizach wielokryterialnych w projektowaniu dróg
Piotr Żabicki
Zakład Inżynierii Drogowej; Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska; Politechnika Białostocka (Polska)
Władysław Gardziejczyk
Zakład Inżynierii Drogowej; Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska; Politechnika Białostocka (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-9130-3773
Abstrakt
Analiza wielokryterialna to metoda wspomagania procesu decyzyjnego w sytuacji gdy analizowanych jest wiele wariantów przebiegu tras drogowych na etapie przygotowywania dokumentacji projektowych autostrad, dróg ekspresowych czy obwodnic miejscowości. Polega ona na odpowiednim doborze kryteriów oceny oraz wag im przypisanych. Celem analizy wielokryterialnej jest wybór wariantu najkorzystniejszego najczęściej z punktu widzenia kryteriów o charakterze transportowym, środowiskowym, ekonomicznym i społecznym. Kryteria przyjęte do analizy wielokryterialnej mogą być wyrażone za pomocą parametrów mierzalnych bądź niemierzalnych. Aby możliwe było porównanie i ocena wariantów wszystkim kryteriom należy nadać wartości liczbowe niemianowane. Proces zastąpienia wartości mianowanej na niemianowaną nazywa się normalizacją. Normalizacja może przebiegać w oparciu o maksymalizację zmiennych (stymulanty) lub minimalizację zmiennych (destymulanty). W analizach prezentowanych w artykule zbadano wpływ przyjętej metody normalizacji kryteriów oraz zastosowanych wag poszczególnych kryteriów na wybór wariantu przebiegu trasy drogowej.
Słowa kluczowe:
trasa drogowa, analiza wielokryterialna, metody normalizacji, kryteria oceny wariantówBibliografia
Bohatkiewicz J. Podręcznik dobrych praktyk wykonywania opracowań środowiskowych dla dróg krajowych. GDDKiA/EKKOM Sp. z o.o., Kraków 2008.
Google Scholar
De Silva, H., Tatam, CH., 1996. An empirical procedure for enhancing the impact of road investments. Transport Policy 3 (4), 210-221.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0967-070X(96)00019-4
Google Scholar
Kalamaras, G.S., Brino, L., Carrieri, G., Pline, C., Grasso, P., 2000. Application of multicriteria analysis to select the best highway alignment. Tunneling and Underground Space Technology 15 (4), 415-420.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0886-7798(01)00010-4
Google Scholar
Hwang C.L, Yoon K. Multiple attribute decision making - methods and applications. A state of the art survey. Springer Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, 1981.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-48318-9_3
Google Scholar
Ginevicius R. Normalization of quantities of various dimensions. Journal of Business Economics and Management 9(1), (2008), 79-86.
DOI: https://doi.org/10.3846/1611-1699.2008.9.79-86
Google Scholar
Szwabowski J., Deszcz J. Metody wielokryterialnej analizy porównawczej, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2001.
Google Scholar
Brauers W.K. M., Zavadskas E.K., Peldschus F., Turskis Z. Multi - objective decision – making for road design. Transport 23(3), (2008), 183-193.
DOI: https://doi.org/10.3846/1648-4142.2008.23.183-193
Google Scholar
Gadziński J. Ocena negatywnych oddziaływań transportu drogowego na środowisko przyrodnicze. Przegląd komunikacyjny 1 (2012), 14-19.
Google Scholar
Geneletti D. Multicriteria analysis to compare the impact of alternative road corridors: a case study in northern Italy. Impact Assessment and Project Appraisal 23(2) (2005), 135-146.
DOI: https://doi.org/10.3152/147154605781765661
Google Scholar
Zavadskas E.K., Turskis Z. A new logarithmic normalization method in games theory. Informatica 19(2), (2008), 303-314.
DOI: https://doi.org/10.15388/Informatica.2008.215
Google Scholar
Żabicki, P. i Gardziejczyk, W. (2014) „Zagadnienia normalizacji kryteriów w analizach wielokryterialnych w projektowaniu dróg”, Budownictwo i Architektura, 13(4), s. 325–333. doi: 10.35784/bud-arch.1865.
Autorzy
Piotr ŻabickiZakład Inżynierii Drogowej; Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska; Politechnika Białostocka Polska
Autorzy
Władysław GardziejczykZakład Inżynierii Drogowej; Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska; Politechnika Białostocka Polska
https://orcid.org/0000-0002-9130-3773
Statystyki
Abstract views: 202PDF downloads: 156
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Budownictwo i Architektura wspiera program otwartej nauki. Czasopismo umożliwia otwarty dostęp (Open Access) do publikacji. Każdy może przeglądać, pobierać i przekazywać artykuły pod warunkiem przestrzegania zasad licencji.
